KNMG

Symposium 'Sterven: kan het beter?'op 22 april

De verantwoordelijkheid van artsen rond het levenseinde'

Woensdag 22 april 2009 van 15:30 tot 20:30 uur, Domus Medica te Utrecht

Dit symposium organiseert de KNMG in vervolg op het symposium 'de dokter en het lijden' (d.d. 30 oktober 2008)

De artseneed stelt dat artsen het lijden van patiënten moeten verlichten. In de praktijk is lang niet altijd duidelijk wat dit concreet betekent. Met name rond het levenseinde kan dit tot complexe vragen leiden. Welke verantwoordelijkheid hebben artsen als een patiënt om euthanasie vraagt, maar de arts kan of wil daar niet op ingaan? Hoe kan voorkomen worden dat aan het eind van het leven onwenselijke interventies plaatsvinden? Kan het sterven beter?

In dit symposium komen deze en andere vragen aan de orde. Het programma valt in twee delen uiteen. Het middagprogramma richt zich op de verantwoordelijkheid van artsen rond euthanasie, in het avondprogramma ligt de nadruk op de kwaliteit van de palliatieve zorg.

Als de arts geen euthanasie wil (of kan) uitvoeren

Euthanasie is geen recht van de patiënt, en geen plicht van de arts. Artsen kunnen om principiële redenen tegen euthanasie zijn, maar ook kan in een bepaalde situatie niet zijn voldaan aan de zorgvuldigheidseisen. Het is niet duidelijk wat een arts precies moet doen als hij besluit niet in te gaan op een euthanasieverzoek. Een juridische verwijsplicht is er niet: hooguit een morele verplichting. Welke verantwoordelijkheid hebben artsen nog als zij een euthanasieverzoek naast zich neer leggen? Welke wegen staan patiënten open?

Euthanasie bij beginnende dementie

Het lijkt meer en meer geaccepteerd te worden dat het vooruitzicht van een voortschrijdende dementie kan leiden tot ondraaglijk en uitzichtloos lijden. Het aantal meldingen stijgt en de toetsingscommissies beoordelen euthanasie op grond van beginnende dementie als zorgvuldig. De thematiek kwam opnieuw in het nieuws door de documentaire 'Voor ik het vergeet', waarin een Alzheimerpatiënt zelf middelen bij elkaar zoekt om een eind aan het leven te maken. De huisarts weigerde medewerking. Hoe moeten artsen omgaan met een verzoek om euthanasie bij beginnend dementerenden? Wat moet een arts doen die zelf niet in het verzoek kan meegaan? Is het terecht dat er zonder politiek of maatschappelijk debat een grens is overschreden?

Als sterven onvermijdelijk is: de rol van de arts

In het tweede deel van het programma staat de kwaliteit van de palliatieve zorg centraal. Als duidelijk is dat een patiënt gaat overlijden, verandert de zorg van karakter. Toch komt het nog regelmatig voor dat aan het eind van het leven onnodige diagnostiek of andere interventies plaatsvinden, of dat de zorgverlening niet optimaal is. Om dit te verbeteren zijn de afgelopen tijd diverse initiatieven ontplooid, zoals het zorgpad stervensfase. Hoe kan voorkomen worden dat aan het eind van het leven ongewenste interventies plaatsvinden? Hoe kan de kwaliteit van de palliatieve zorg in Nederland verbeterd worden? Welke verantwoordelijkheid hebben artsen rond het levenseinde?

Deelnemers aan het symposium zijn Dick Willems, hoogleraar ethiek AMC, Lia van Zuylen, internist Erasmus MC, Kris Vissers, hoogleraar palliatieve zorg en pijnbestrijding, Eugene Sutorius, voorzitter NVVE, Ruben van Coevorden, SCEN-arts en palliatief consulent, Theo Boer, ethicus, Arie Kruseman, voorzitter KNMG, Johan Legemaate, hoogleraar gezondheidsrecht, Ben Crul, hoofdredacteur Medisch Contact en Stella Braam, journalist.

Enkele kwesties worden gepresenteerd in de vorm van presentaties, andere in de vorm van interviews met de diverse deskundigen, en confrontaties tussen opponenten.

DOELGROEP

Het symposium is met name interessant voor betrokkenen bij vraagstukken rond het levenseinde: huisartsen, verpleeghuisartsen, SCEN-artsen, geestelijk verzorgers, palliatief consulenten en leden van RTE's.

DATUM & TIJD
Woensdag 22 april 2009 van 15:30 tot 20:30 uur

LOCATIE

Domus Medica, Utrecht
Klik hier voor de routebeschrijving

KOSTEN EN INSCHRIJVEN
De kosten voor dit symposium bedragen ¤ 195 voor KNMG-leden en ¤ 295 voor niet-leden.

Klik hier voor het inschrijfformulier

ACCREDITATIE
Accreditatie wordt aangevraagd voor medisch specialisten, huisartsen, verpleeghuisartsen en artsen voor verstandelijk gehandicapten.

INFORMATIE

U kunt voor meer informatie contact opnemen met het Congresbureau van de KNMG via tel. 030 28 23 841 of via congresbureau@fed.knmg.nl