Raad voor Werk en Inkomen
Den Haag, 20-04-2009
Arbeidsmarktanalyse 2009 schetst complexe arbeidsmarkt
RWI: Beperken van werkloosheid te eenzijdig
Het arbeidsmarktbeleid voor de komende jaren moet niet alleen gericht
zijn op het beperken van de werkloosheid maar vraagt om een bredere
visie. Dit concludeert de Raad voor Werk en Inkomen (RWI) in de
Arbeidsmarktanalyse 2009 die vandaag wordt aangeboden aan minister
Donner. In de Arbeidsmarktanalyse 2009 schetst de RWI een complexe
arbeidsmarkt. Enerzijds een plotseling sterk oplopende werkloosheid;
anderzijds veel openstaande vacatures in sectoren zoals Zorg en
Onderwijs. Daarnaast vragen structurele ontwikkelingen zoals de
vergrijzing, hogere kwalificatie-eisen door werkgevers en toenemende
internationale concurrentie nu ook al de nodige aandacht.
Deze complexe situatie leidt tot een enorme uitdaging: het vinden van
een evenwicht tussen korte termijn beleid en beleidsmaatregelen die op
de langere termijn effectief zijn. De RWI waarschuwt dat als dat
evenwicht niet wordt gevonden, Nederland een aantal verworvenheden van
de afgelopen jaren kwijtraakt waardoor het herstel van de economie
belemmerd wordt. Het is zaak juist nu ook mensen met een grotere
afstand tot de arbeidsmarkt te blijven betrekken en activeren.
De RWI wijst op de gevaren van terugval van de arbeidsmarktpositie van
allochtonen, ouderen, laag opgeleiden en jongeren, ook voor het Grote
Stedenbeleid en het integratiebeleid. Ook specialistische kennis en
vakbekwaamheid gaan verloren, als nu geen adequate stappen worden
genomen.
De voorstellen die de RWI in de Arbeidsmarktanalyse 2009 presenteert,
zijn er op gericht iedereen bij de arbeidsmarkt betrokken te houden,
ook diegenen die een lastiger positie hebben, zoals langdurig
werklozen en Wajongers. De RWI adviseert daarom met name veel aandacht
te besteden aan het om-, bij- of herscholen van zowel werkenden als
(langdurig) werklozen. De periode van economische crisis moet gebruikt
worden om scholingsprojecten beter vorm te geven en het niveau van de
beroepsbevolking op te krikken. Investeren in kennis werpt in de
toekomst, als de economie weer aantrekt en iedereen weer nodig is,
zijn vruchten af. Op kort termijn kan hiermee de noodzakelijke
mobiliteit van personeel uit sectoren waar de problemen groot zijn
naar sectoren met openstaande vacatures worden verbeterd.
Een greep uit de voorstellen van de RWI in de Arbeidsmarktanalyse
2009:
Ten aanzien van de problematiek van de stijgende jeugdwerkloosheid
adviseert de RWI een regionaal gecoördineerd jongerenbeleid waarbij de
aansluiting tussen onderwijs en arbeidsmarkt verbeterd wordt door het
aanbieden van voldoende stage en- werkervaringplekken. Juist in tijden
van crisis mag er geen jongere zonder opleiding, baan of stageplek
zijn. Jongeren langer doorscholen biedt uiteraard ook voor de
(middel)langere termijn uitkomst.
Het is van groot belang om de ingezette cultuurverandering op het
gebied van het werken van ouderen niet te verstoren. Op de langere
termijn kan de Nederlandse arbeidsmarkt ouderen niet missen. Maar in
de huidige crisis moet, op individuele basis, soepel omgegaan worden
met de sollicitatieplicht voor ouderen. Het verplicht solliciteren
door minder kansrijke ouderen leidt immers tot een negatief beeld over
oudere werkzoekenden op de arbeidsmarkt.
Hoewel de werkloosheid eind 2010 oploopt tot bijna 10%, is de situatie
voor vrouwen op dit moment nog opvallend goed. Doordat zij relatief
vaak in de zorg en het onderwijs werken, daalt de werkloosheid onder
vrouwen nog steeds. Daarbij loopt het opleidingsniveau van vrouwen op
en gaat dat op termijn dat van mannen overstijgen. Desondanks zijn
vrouwen nog steeds sterk ondervertegenwoordigd in hogere functies. De
RWI vindt dat de mogelijkheden om arbeid en zorg te faciliteren
intensiever gebruikt moeten worden. Met het oog op de toekomst is het
van belang dat de participatiegraad van vrouwen omhoog gaat.
De voorstellen van de RWI vertonen veel overeenstemming met de
maatregelen van het kabinet en de sociale partners. Deze betreffen
echter met name maatregelen die effect hebben op de kortere termijn.
De RWI onderstreept het belang van een evenwichtige balans tussen de
korte én de langere termijn en pleit voor een gedegen praktische
uitwerking van deze maatregelen.
Download de Arbeidsmarktanalyse 2009.
Voor de redactie,