als geheel én de rol van ieder individu
09 april 2009
TNO-Opinie
Kilometerheffing benadrukt verkeerssysteem als geheel én de rol van ieder
individu
De politieke opvattingen over betaald rijden kennen een grillig
verloop maar ook een voorspelbare tegenstelling. Opeenvolgende
verkeersministers zijn voorstander. Oppositiepartijen zijn vaak tegen.
En keer op keer lijkt het er op dat we eigenlijk niet willen
veranderen en met zijn allen in de file willen blijven staan. Wat
ontbreekt, is de wil over te gaan op een nieuwe manier van denken over
verkeer en vervoer. Een nieuwe manier van denken die nodig is om
Nederland mobiel te houden en die uitgaat van de werking van het
verkeerssysteem als geheel en de rol die iedere individuele
weggebruiker daarin speelt.
Onwil om echt te veranderen Minister Eurlings kondigde eerder deze
week een vertraging aan van de plannen van het huidige Kabinet om in
2011 te starten met de invoering van Anders Betalen voor Mobiliteit.
De tegenstanders zien in het uitstel al het voorportaal van afstel. De
belangrijkste reden voor de aangekondigde vertraging lijkt de
complexiteit van de regelgeving te zijn. Inderdaad hebben de plannen
soms meer weg van een ingewikkelde herziening van het
belastingstelsel, dan van een beleidsmaatregel om het verkeerssysteem
geschikt te maken voor de 21ste eeuw. Een onwil van de weggebruiker om
écht te veranderen lijkt echter ook wel mee te spelen. Zo gaat de
Nederlander ieder jaar gemiddeld 2% verder van zijn werk wonen. Dit
ondanks het overheidbeleid om deze groei van de woonwerkafstanden te
stoppen.
Extra rijstroken veel duurder per autoki
Volgens traditionele opvattingen moet de overheid er gewoon voor
zorgen dat er voldoende wegen zijn om ongestoord van A naar B te
kunnen rijden. Dat extra wegen tot extra verkeer leiden vergeten we
graag. De files worden wel verminderd maar niet opgelost. Ook wordt
vergeten dat nieuwe wegen duur zijn. Een kilometer weg kost 5 tot 8
miljoen euro per rijstrook. En als deze rijstrook feitelijk alleen
maar in de spits nodig is, dan kost die weg ongeveer 15 tot 30 cent
per kilometer per auto die erop rijdt. Een nieuwe rijstrook voor de
spits kost dus veel meer dan de ongeveer 5 cent die we nu per
kilometer aan accijns betalen en ook meer dan de spitsprijs van nog
geen 15 cent per kilometer volgens de kabinetsplannen. Nieuwe
wegcapaciteit is wel nodig, maar lost de mobiliteitsproblematiek
onvoldoende op. De nieuwe benadering kijkt naar de werking van het
verkeerssysteem als geheel en de rol die iedere individuele
weggebruiker daarin speelt. De filevrijedag die ANWB, NS en Rabobank
in de herfst van 2008 organiseerden, had tot doel om te laten zien dat
wij met elkaar de files veroorzaken. De file zijn we dus zelf en de
overheid kan hier maar beperkt wat aan doen. Tweede element van de
nieuwe benadering van de mobiliteit is dat we het systeem slim gaan
managen. Door een deel van het verkeer te verschuiven naar routes en
tijden waarop er nog wegcapaciteit beschikbaar is, ontstaat een groter
profijt van het verkeerssysteem.
Kilometerheffing en spits mijden maken f
De plannen voor betaald rijden passen bij de nieuwe kijk op de
verkeersproblematiek. Forensen betalen de rekening die hoort bij hun
individuele keuze voor woonplaats en werklocatie. Mensen die weinig
rijden betalen weinig en mensen die veel rijden betalen veel. En
automobilisten die ook buiten de spits kunnen reizen worden beloond
als ze dat ook doen. Zo ontstaat er in de spits meer ruimte voor
mensen die niet kunnen uitwijken. De plannen van het Kabinet voor
Anders Betalen voor Mobiliteit hebben een groot effect op de files.
Volgens verkeersberekeningen halveert de totale lengte van de files
erdoor. Vier proeven in Nederland met een beloning voor automobilisten
die uit de spits blijven hebben al aangetoond dat door een dergelijke
prijsprikkel wel 10% van de automobilisten de spits daadwerkelijk
kunnen mijden. Dit is genoeg om de file flink kleiner te maken en de
maatschappelijke kosten met ongeveer 2 miljard euro te verminderen.
Ondanks deze voordelen blijft er veel weerstand tegen betaald rijden.
Dan toch maar liever in de file?
Arie Bleijenberg, werkt als hoofd mobiliteit en logistiek bij TNO.
bericht 2009-13
Dit artikel afdrukken Stuur deze pagina door per e-mail Voeg deze
pagina toe aan uw favorieten
Contactpersoon
drs%2E%20M%2EJ%2EM%2E%20%28Maarten%29%20L%C3%B6rtzer
drs. M.J.M. (Maarten) Lörtzer
015 269 49 75
TNO