INLIA
Afschaffing categoriaal beleid Somalië 09/04/2009
Op 3 april jl. heeft Staatssecretaris Albayrak een einde gemaakt aan
het categoriale beschermingsbeleid voor asielzoekers uit Somalië. Dat
betekent dat asielverzoeken alleen nog op individuele gronden worden
beoordeeld. Dat is opmerkelijk te noemen, in het licht van de recente
vaststelling door Human Rights Watch dat de situatie van de
mensenrechten is verslechterd tot het niveau ten tijde van de
ineenstorting van de laatste centrale regering in 1991 (zie ons
bericht daarover d.d. 17/3/09). Het beleidsinstrument categoriale
bescherming is juist bedoeld om snel duidelijkheid te kunnen
verschaffen aan asielzoekers die afkomstig zijn uit een land waar de
veiligheids- en mensenrechtensituatie overduidelijk zo slecht is dat
daaruit gevluchte asielzoekers groepsgewijs aanspraak kunnen maken op
bescherming volgens de criteria van het Vluchtelingenverdrag en het
EVRM, die ten grondslag liggen aan het Nederlandse asielbeleid. De
staatssecretaris verwijst in haar persbericht ook naar het
ambtsbericht van het ministerie van Buitenlandse Zaken waaruit blijkt
dat de situatie in Centraal- en Zuid-Somalië nog steeds zorgwekkend
is. In dat licht is het ook niet zo verwonderlijk dat in 2008 30% van
alle in Nederland ingediende asielverzoeken afkomstig was van
Somalische vluchtelingen.
Opmerkelijker is de reden die in het persbericht wordt aangegeven voor
deze beleidswijziging: De staatssecretaris stelt vast dat het huidige
beleid door misbruik en fraude zeer moeilijk uitvoerbaar is gebleken.
Er zou sprake zijn van een aanzienlijk deel van de Somalische
asielzoekers die beschadigde vingertoppen heeft waardoor het niet goed
mogelijk is vingerafdrukken te nemen. Daarnaast zouden opvallend veel
Somaliërs oneigenlijke pleegkinderen opgeven sinds DNA-onderzoek wordt
uitgevoerd om het biologisch ouderschap van (nareizende) kinderen vast
te stellen. Als er inderdaad gefraudeerd wordt, dan bieden de
Vreemdelingenwet en circulaire, en daarnaast het strafrecht, voldoende
middelen om daartegen op te treden. Het instrument categoriale
bescherming is daarvoor nu juist niet bedoeld.
En helemaal onverwacht kwam dit besluit ook niet: in ons bericht d.d.
16/3/09, waarin we melding maakten van uitspraken van staatssecretaris
Albayrak in Brussel en Den Haag, vroegen wij ons immers al hardop af:
Is dit de opmaat naar de afschaffing van het categoriaal
beschermingsbeleid voor Somaliërs?