UMC Utrecht
Reuma in de toekomst te behandelen
Muizen met de autoimmuunziekte reuma zijn te behandelen door hun
immuunsysteem te trainen. Het is de opmaat tot behandeling van mensen
op deze manier. Dat zegt kinderarts-in-opleiding Sarah
Teklenburg-Roord van het UMC Utrecht in haar proefschrift. Zij
promoveert op 9 april.
In haar promotieonderzoek laat Teklenburg-Roord zien dat het toedienen
van bepaalde eiwitten aan muizen met reuma de ziekte vermindert. De
eiwitten komen voor op de plaats van de ontsteking. Door het
immuunsysteem via de neus bloot te stellen aan de eiwitten neemt de
ontstekingsreactie en daarmee de reuma dramatisch af (dit heet
immuuntherapie).
De eerste klinische trial met deze methode is al bij mensen uitgevoerd
aan de University of California, San Diego, in de Verenigde Staten.
Teklenburg-Roord en andere onderzoekers van het UMC Utrecht waren daar
nauw bij betrokken. De resultaten zijn hoopgevend, maar
Teklenburg-Roord verwacht op basis van nieuwe gegevens dat
immuuntherapie nog succesvoller kan zijn in combinatie met een
medicijn dat de ontsteking remt.
Patiënten met ernstige, zeer slecht behandelbare reuma ondergaan
tegenwoordig een beenmergtransplantatie met hun eigen beenmerg.
Bestraling schakelt eerst hun bloed- en immuunvormende cellen uit. Het
terugplaatsen van het eigen beenmerg heeft een gunstig effect op de
ziekte. De reuma kan wel terugkeren, maar dat gebeurt pas na vele
jaren en in een mildere vorm. Zo blijkt bijvoorbeeld het aantal
regulatoire T-cellen, die als `bestuurders' van het immuunsysteem
werken, sterk toegenomen na de transplantatie. Beenmergtransplantatie
is een zeldzame maar wel effectieve behandeling voor een kleine groep
kinderen. In het UMC Utrecht zijn in totaal twaalf kinderen
getransplanteerd.
Teklenburg-Roord denkt dat immuuntherapie ná beenmergtransplantatie
extra effectief zal zijn. "Door de beenmergtransplantatie is een
nieuwe balans ontstaan in het immuunsysteem. We hopen die nieuwe
balans in stand te houden via immuuntherapie." Het UMC Utrecht zoekt
verder naar manieren om reuma te behandelen zonder een zware
beenmergtransplantatie uit te hoeven voeren.
De behandeling van reuma bestaat tot nu toe uit
ontstekingsonderdrukking, maar dat is symptoombestrijding en geen
genezing. In Nederland lijden meer dan 150.000 mensen aan reumatische
artritis. Het is een autoimmuunziekte die leidt tot chronische
gewrichtsontsteking.
Sarah Teklenburg-Roord promoveert op 9 april aan het UMC Utrecht.
Prof. dr. Berent Prakken begeleidde het onderzoek.