> Retouradres Postbus 20101 2500 EC Den Haag
Directoraat-Generaal
De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Ondernemen & Innovatie
Directie Ondernemen
Binnenhof 4
2513 AA `s-GRAVENHAGE Bezuidenhoutseweg 20
Postbus 20101
2500 EC Den Haag
T 070-3798911 (algemeen)
www.ez.nl
Behandeld door
drs J.M. Hessels
T 070 379 79 23
F 070 379 66 56
j.m.hessels@minez.nl
Datum 7 april 2009
Ons kenmerk
OI/O / 9061399
Betreft Vragen van het lid Ortega-Martijn inzake Nederlandse
scheepsbouwindustrie
Hierbij zend ik u de antwoorden op de vragen die zijn gesteld door het lid Ortega-
Martijn over de problemen die de Nederlandse scheepsbouwindustrie ondervindt
om de financiering rond te krijgen. De vragen werden mij toegestuurd op 12
februari 2009 onder nummer 2009Z02421/2080913060.
1
Kent u het bericht "Noodsignaal scheepsbouw over gebrek financieringen'?
Antwoord
Ja.
2
In welke mate lijdt de scheepsbouw op dit moment onder de financiële crisis?
Antwoord
Ook de scheepsbouwsector onttrekt zich niet aan het algehele verslechterende
economische beeld. Er lijkt een eind te komen aan de topjaren, die de
Nederlandse scheepsbouwsector heeft gekend in de voorbije periode. Ondanks de
specialisatie van de Nederlandse scheepsbouw in een aantal niches, is de totale
sector onderhevig aan een cyclisch karakter. De huidige financiële crisis versterkt
dit effect.
De sector verwacht dat over 2008 positieve jaarcijfers getoond kunnen worden,
maar maakt melding van het feit dat in de afgelopen maanden niet of nauwelijks
nieuwe orders zijn geboekt.
3
Wat is uw inzet om zo snel mogelijk tot oplossingen te komen voor de problemen
die scheepswerven momenteel ondervinden om de financiering rond te krijgen en
kredieten te verkrijgen? Worden de problemen bij de scheepsbouwindustrie
meegenomen in het op de kredietcrisis gerichte pakket van maatregelen?
Antwoord
Voor de financiering van scheepsnieuwbouwprojecten is vanaf 2006 een
borgstellingsregeling opengesteld. De regeling is specifiek bedoeld om problemen
Pagina 1 van 3
Directoraat-Generaal
Ondernemen & Innovatie
Directie Ondernemen
op te lossen voor de scheepswerven bij het aantrekken van financiering en het
Ons Kenmerk
verkrijgen van kredieten bij de banken voor scheepsnieuwbouw. In de afgelopen OI/O / 9061399
jaren is evenwel geen gebruik gemaakt van de regeling. De reden hiervoor moet
enerzijds gezocht worden in de gunstige marktomstandigheden van de afgelopen
periode. De orderportefeuilles van de werven waren goed gevuld en de
financiering van scheepsnieuwbouwprojecten was minder problematisch.
Anderzijds percipieerden de Nederlandse banken de opzet van de regeling als te
risicovol.
Voor de financiering van de scheepswerven breken evenwel andere tijden aan. Ik
zoek op korte termijn een oplossing voor de onderhavige
financieringsproblematiek. Op 6 maart 2009 heb ik overleg met de banken
gevoerd en ik heb daarin onder meer gesproken over het vlot trekken van de
regeling voor de scheepsbouw. Ik acht het van belang dat de bestaande regeling
effectief ingezet kan gaan worden. De Nederlandse bankensector heeft mij enkele
voorstellen gedaan en heeft eveneens op 6 maart uitgesproken haar medewerking
te willen verlenen aan het vinden van oplossingen voor de
financieringsproblematiek van de scheepsnieuwbouwsector. Zij hebben zich
duidelijk uitgesproken voor aanpassing van de garantiefaciliteit voor de
scheepsbouw om praktisch gebruik mogelijk te maken. Thans wordt tussen mij en
de banken nader uitgewerkt op welke wijze hieraan vorm gegeven kan worden.
4
Welke risico's zien banken in de borgstellingsregeling Scheepsnieuwbouw en
welke voorwaarden stellen de banken precies?
Antwoord
De Nederlandse banken hebben tot dusverre de opzet van de regeling als te
risicovol ervaren. Zij pleiten voor een geheel onvoorwaardelijk karakter van de af
te geven borgstelling door de Staat. Als uitgangspunt voor de borgstelling van de
Staat opteren zij voor het model dat gehanteerd wordt bij garantstelling van de
Staat voor de uitgifte van middellang schuldpapier van banken als geïntroduceerd
in oktober 2008 (de "200 miljard garantieregeling".)
Voorts verzoeken zij ook om aanpassing van een aantal andere elementen. De
borgstelling van de Staat geldt binnen de huidige regeling alleen voor contante
kredietverlening. De banken verzoeken ook de mogelijkheden te bezien van
toepassing van de borgstelling op de verstrekking van obligokredieten. Daarnaast
wensen de banken een verhoging van het percentage van de borgstelling.
5
Wanneer verwacht u met een werkbare oplossing voor de borgstellingsregeling te
komen, naar aanleiding van uw antwoord op de vragen bij de Najaarsnota?
Antwoord
De uitkomst van mijn overleg op 6 maart met de banken geeft mij het
vertrouwen, dat een oplossing voor de borgstellingsregeling uiterlijk in april tot
stand kan worden gebracht. De banken hebben daarin benadrukt dat in de huidige
situatie snel tot een werkbare oplossing moet worden gekomen.
Pagina 2 van 3
Directoraat-Generaal
Ondernemen & Innovatie
Directie Ondernemen
In het overleg dat vervolgens separaat met de banken is gevoerd over de
Ons Kenmerk
borgstellingsregeling Scheepsnieuwbouw, is met name aandacht besteed aan het OI/O / 9061399
percentage van de borgstelling en de mate van zekerheid die banken ontlenen
aan de te verstrekken borgstelling. Bij de verdere uitwerking zal wat mij betreft
recht gedaan moeten worden aan het gegeven dat het percentage van de
borgstelling past binnen de steunmaatregelen van het tijdelijk crisispakket
staatssteun van de Europese Commissie. Met betrekking tot de mate van
zekerheid die de borgstelling oplevert, zal een juiste mix gevonden moeten
worden tussen de belangen van beide partijen.
Het gevoerde overleg biedt naar mijn opvatting voldoende aanknopingspunten om
spoedig tot een werkbare oplossing te komen. Ook van bankierszijde is het
signaal gekomen dat men optimistisch is over het verdere verloop van de
gesprekken.
6
Hoe zijn de regelingen in Scandinavië, Duitsland, Spanje en Frankrijk
vormgegeven? Hoe verhouden deze regelingen zich ten opzichte van de
Nederlandse regeling? Ondervindt Nederland concurrentienadeel ten opzichte van
omringende landen, die wel een functionerende garantieregeling voor de
scheepsbouw hebben?
Antwoord
De Nederlandse borgstellingsregeling scheepsnieuwbouw is gebaseerd op
vergelijkbare regelingen binnen Europa. Specifiek is voor de Nederlandse
systematiek gebruik gemaakt van de wijze waarop in Duitsland de regeling was
vormgegeven in verschillende deelstaten. Tussen de Duitse en Nederlandse
regelingen bestaat geen verschil in de vormgeving op het punt van de
voorwaarden verbonden aan de borgstelling. Voor zover Nederland
concurrentienadeel ondervindt, kan dit in ieder geval niet worden toegeschreven
aan verschillen in de betreffende regelingen.
(w.g.) Maria J.A. van der Hoeven
Minister van Economische Zaken
Pagina 3 van 3
---- --
Ministerie van Economische Zaken