Rijksuniversiteit Groningen

Large-scale photodissociation regions in nearby spiral galaxies. Atomic hydrogen as a tracer for molecular gas

Datum: 06 april 2009

Promotie: J.S. Heiner, 16.15 uur, Academiegebouw, Broerstraat 5, Groningen

Proefschrift: Large-scale photodissociation regions in nearby spiral galaxies. Atomic hydrogen as a tracer for molecular gas

Promotor(s): prof.dr. P.C. van der Kruit, prof.dr. R.J. Allen

Faculteit: Wiskunde en Natuurwetenschappen

Gebruik van atomair waterstof om moleculair gas te vinden

Waterstof is de meest voorkomende 'normale' materie in het heelal. Een waterstofmolecuul wordt gevormd uit twee waterstofatomen en kan ook weer worden afgebroken tot atomair waterstof. Dit laatste proces vindt plaats in 'fotodissociatie gebieden' (PDRs), onder invloed van ultraviolet licht en stofdeeltjes. Het atomaire waterstof kan gebruikt worden om moleculair waterstof op te sporen.

In zijn promotie-onderzoek verbeterde Jonathan Heiner de methode die hiervoor wordt gebruikt en breidde deze uit. Ook deed hij onderzoek naar de betrouwbaarheid van de methode. De PDRs die hij onderzocht bespannen meerdere honderden lichtjaren in de nabijgelegen spiraalstelsels M33, M81 en M83. Hij zocht het bewijs voor het bestaan van deze 'grote schaal' PDRs en leidde de plaatselijke gasdichtheden af. Hogere gasdichtheden gingen vaak samen met straling van koolmonoxide, een gebruikelijke manier om moleculair gas aan te tonen. Ook vond hij complexere moleculen in de buurt van het atomaire waterstof in deze PDRs. Heiners onderzoek bevestigt het idee dat de snelheid waarmee sterren worden gevormd, direct afhankelijk is van de waterstofdichtheid in M33.

Jonathan Heiner (Indonesië, 1980) studeerde sterrenkunde in Groningen. Hij voerde zijn onderzoek uit bij het Kapteyn Instituut van de RUG.