Persbericht
Utrecht, 2 april 2009
D66 wil verplichte welstandstoets afschaffen
Geef gebruikers van een gebouw een stem over het ontwerp!
In het Kabinet zijn er stemmen opgegaan om de verplichte toets op welstand door de welstandscommissie af te schaffen. Fractievoorzitter Oskam is hier blij mee: "Het nieuwe idee is om juist de gebruikers van een gebouw een stem te geven in het ontwerp van dat gebouw. Dat kan op verschillende manieren. Via het opnemen van een welstandscriterium in een bestemmingsplan, bijvoorbeeld. Nu moet elk bouwplan verplicht voorgelegd worden aan de welstandscommissie. De commissie beoordeelt het plan op welstand: op schoonheid en niet op functionaliteit. Dat kan leiden tot ongewenste zaken als bij Forum 't Zand in Leidsche Rijn. Daar is de nadruk op de schoonheid van het architectonische ontwerp bepaald ten koste gegaan van de functionaliteit van de school. Speelpleinen op daken met hele lage hekjes eromheen voor een mooiere zichtlijn! Leuk hoor, maar kinderen kunnen er niet buiten spelen. Of een zorgcomplex in Veldhuizen, waar volgens de welstandscommissie een groter atrium zou moeten komen als ontmoetingsmogelijkheid voor de hulpbehoevende bejaarden. Het atrium is zo groot geworden dat de zorginstelling of woningcorporatie geen energierekening wil betalen en er nooit één bejaarde kan zitten. Of een scoutinggebouw dat andere materialen moest gebruiken van de welstandscommissie, waardoor het beheer voor de scoutingvereniging duurder is geworden en dus de contributie omhoog moest."
Verschillende gemeentes in Nederland hebben de verplichte toets al afgeschaft. Oskam: "De welstandscommissie kan nog altijd worden geconsulteerd, daar is niets mis mee. Maar verplicht voorleggen van elk bouwplan is een ander verhaal. D66 vertrouwt op de eigen kracht van mensen, in dit geval de gebruikers van een gebouw die er prettig moeten kunnen wonen of werken. Daarom hebben ze ook iets te vertellen over het ontwerp.
Daarnaast hebben we in Utrecht al een goede Welstandsnota met criteria waar het uiterlijk van gebouwen aan moet voldoen. Verder zijn er al gebieden aangewezen, waarin het aangezicht meer of minder beschermd moet worden, en gebieden waar met nieuwe en gedurfde architectuur juist volop geëxperimenteerd kan worden. Ik zie dus niet in waarom een welstandscommissie dit nog eens verplicht op welstand moet toetsen. Prima als dat blijft gebeuren, maar niet verplicht. Dan zeggen wij als D66, geef ook de gebruiker een toetsingsmogelijkheid."
D66 heeft in 2006, samen met de VVD, hierover al eens een motie ingediend. Ook in de raadscommissie Stad en Ruimte van dinsdag 31 maart '09 probeerden beide partijen het college over te halen om de verplichte welstandstoets, net als in vele andere gemeenten, af te schaffen. Met name PvdA en GroenLinks voelden hier echter niets voor. Oskam: "Andere partijen zien niets in het feit dat allerlei gebruikers een stem krijgen in het bouwplan. Dat moet je volgens hen overlaten aan de mensen die er verstand van hebben, de architecten dus. Maar wie heeft er nu meer verstand van een school dan een schooldirectie? Of wie weet nu beter wat er nodig is voor de huisvesting en zorg van demente bejaarden dan een zorginstelling? Het is echter trekken aan een dood paard in de huidige politieke verhoudingen in Utrecht. Jammer, want zelfs wethouder Bosch begreep goed dat de functionaliteit van een gebouw soms een ondergeschoven kindje is. Hij zelf gaf het voorbeeld van de Nederlandse ambassade in Berlijn. Een prachtig gebouw, maar er valt niet in te werken...
Maar goed, het is dus wachten op het Kabinetsbesluit hierover en op een nieuwe politieke constellatie in Utrecht na de gemeenteraadsverkiezingen van 3 maart 2010."
Noot voor de redactie,
Gemeenteraadsfractie D66 Utrecht