ChristenUnie
Bijdrage Joël Voordewind aan het plenaire debat
kinderbijslagfraude
Bijdrage Joël Voordewind aan het plenaire debat kinderbijslagfraude
dinsdag 31 maart 2009 12:00
De heer Voordewind (ChristenUnie):
Voorzitter. De kinderbijslag is bedoeld om ouders en verzorgers
tegemoet te komen in de kosten van opvoeding en verzorging van
kinderen. Onlangs bleek uit een steekproef van de SVB dat er
grootschalige fraude is met kinderbijslag door Turkse en Marokkaanse
ouders met uitwonende kinderen. In het vragenuur van twee weken
geleden zei de staatssecretaris dat bij 54% van de onderzochte
uitwonende gevallen onrechtmatigheden is geconstateerd. Wanneer is er
echter sprake van fraude? In de laatste brief van de minister zijn die
twee termen uit elkaar getrokken, maar volgens onze adviseurs zijn
"onrechtmatigheid" en "fraude" hetzelfde. Waarom maakt de minister dit
onderscheid? In ieder geval zijn de aantallen uit de steekproef voor
de ChristenUnie-fractie reden genoeg om zich ernstig zorgen te maken.
De fractie van de ChristenUnie wil dat fraude in de toekomst voorkomen
wordt, zodat mensen zich niet meer zullen toe-eigenen waarop zij geen
recht hebben. Uit de cijfers blijkt dat controle door de SVB maar
beperkt mogelijk is. Hoe zit het trouwens met fraude en de controle
daarop in andere verdragslanden dan Turkije en Marokko? Is de
gegevensuitwisseling daar wel op orde?
De fraude op dubbele kinderbijslag moet niet achteraf bestreden
worden, maar vooraf worden voorkomen. Dat is goed mogelijk. Ik stel
daartoe twee maatregelen voor, die aansluiten bij de aanbevelingen van
het SVB-rapport. Ten eerste: toon actief aan dat je kind uitwonend is
buiten de EU door een verklaring af te geven van het plaatselijke
bevolkingsregister dat het kind tijdelijk op dat woonadres staat
ingeschreven. Indien men dit niet kan aantonen, krijgt men geen
dubbele kinderbijslag. Met de huidige regeling wordt dit pas achteraf
gecontroleerd door de SVB of zijn diensten in het buitenland.
Ten tweede: toon actief aan dat er kosten voor levensonderhoud,
onderwijs, opvoeding en huisvesting worden gemaakt. De bewijslast voor
uitwonende kinderen buiten de EU in de verdragslanden moet worden
verlegd van de SVB naar de ouders die de dubbele kinderbijslag
aanvragen. Dat is nu ook het geval ten aanzien van kinderbijslag voor
uitwonende kinderen in niet-verdragslanden. Daarvoor moet nu al worden
aangetoond dat er kosten voor het betreffende kind worden gemaakt. De
oproep van de ChristenUnie-fractie is dan ook om deze kosten nu met
bewijzen te overleggen aan de SVB om aan te tonen dat er rechtmatig
aanspraak wordt gemaakt op dubbele kinderbijslag.
Het aantonen van beide zal zich periodiek moeten herhalen om te kunnen
blijven voldoen aan de uitkeringsvoorwaarden. Oftewel: controleer niet
achteraf, maar stel duidelijke eisen vooraf, voordat je tot
uitbetaling overgaat.
Ik wil graag van de minister weten wat de sanctie is op misbruik. De
minister stelt dat alleen strafrechtelijke vervolging mogelijk is als
het bedrag EUR10.000 of hoger is, maar in deze gevallen zal dat
waarschijnlijk niet of nauwelijks gebeuren. Mevrouw Sterk refereerde
daar zojuist aan. Waarom overweegt de minister niet om in deze
gevallen van fraude tot een korting over te gaan om de fraude wel
degelijk strenger te straffen?
De discussie over het exporteren van de kinderbijslag kan ook breder
worden gevoerd. Mijn collega Wiegman heeft in het najaar met het CDA
en de SGP een motie ingediend over de mogelijkheden om de export van
kinderbijslag binnen de EU te beperken. Is de minister bereid om dit
onderzoek naar de export van voorzieningen te verbreden naar de
verdragslanden die wij op dit moment kennen, en het resultaat samen
met de definitieve SVB-cijfers voor de zomer naar de Kamer te sturen?
De minister komt voor 1 juli terug op de kinderbijslag en de
exporteerbaarheid naar polygame huwelijken en zal dan ook ingaan op de
motie-Dezentjé Hamming/Sterk/Voordewind/Bouchibti. Kan de minister
echter nu al aangeven wat zijn inzet zal zijn om inderdaad de
exporteerbaarheid van kinderbijslag voor polygame huwelijken te
stoppen? Dat zou in elk geval onze wens zijn.