`Het recht op water kun je niet drinken' 27 maart 2009, Rotterdam - Aldith Hunkar, dagvoorzitter van de conferentie `Het recht op water en sanitatie: geen woorden, maar daden' groeide op als kind van ontwikkelingswerkers. Het belang van een rechtvaardige verdeling van kennis en middelen kreeg ze met de paplepel naar binnen. "Zonder water en sanitaire voorzieningen groeit niemand gezond op. Gelukkig pleitte minister Verhagen van Buitenlandse Zaken bij de Verenigde Naties vorig jaar al voor erkenning van het recht op schoon water. Maar wat betekent dat eigenlijk?"

Unicef, het Netherlands Water Partnership (NWP) en Aqua for All nodigden op 26 maart ter gelegenheid van Wereldwaterdag 2009 bedrijven, ontwikkelings-organisaties, journalisten, juristen en overheden uit in Diergaarde Blijdorp in Rotterdam. Tijdens een conferentie zetten zij samen stappen om de Millenniumdoelstellingen op het gebied van water en sanitatie dichterbij te halen.

In de waterrijke omgeving van Diergaarde Blijdorp, heette Jan Bouke Wijbrandi, Algemeen Directeur van Unicef Nederland, de aanwezigen welkom. "Gebrek aan water treft vooral de meest kwetsbaren en dan hebben we het al snel over kinderen. 884 miljoen mensen hebben geen toegang tot schoon drinkwater, 425 miljoen daarvan zijn kinderen. 2,5 miljard mensen hebben geen toegang tot basale sanitaire voorzieningen. Meer dan 280 miljoen daarvan zijn kinderen jonger dan 5 jaar."

"Met Millenniumdoel 7 is afgesproken om het aantal mensen zonder toegang tot schoon water te halveren. We liggen achter op schema en de huidige crisis biedt geen gunstige omstandigheden om in te lopen. Water is naast zuurstof een schaars goed geworden: het kan een bron van internationale conflicten worden. Het is daarmee ook een politiek vraagstuk. Het recht op water kun je niet drinken: het erkennen van dit recht is een startpunt voor concrete actie en daar gaat het vandaag om."

Staatssecretaris Tineke Huizinga van Verkeer en Waterstaat deed verslag van het 5th World Water Forum, dat vorige week plaatsvond in Istanbul. Dat het recht op water niet is opgenomen in de slotverklaring van het Forum, was voor veel organisaties een teleurstelling. "Nederland had ook liever meer concrete toezeggingen gezien. Toch waren het boeiende bijeenkomsten en is het goed om te weten dat er veel aandacht voor was Nederlandse thema's zoals adaptatie (Adapt Now! pas je nu aan het klimaat aan!). Natuurlijk blijven we ons inspannen om water en sanitatie internationaal als recht erkend te krijgen."

"Dit jaar zullen opnieuw 2 miljoen kinderen overlijden aan ziektes door vervuild drinkwater. Die ziektes hadden eenvoudig voorkomen kunnen worden. In Afrika beneden de Sahara is de nood hoog. In de helft van de bedden in de ziekenhuizen daar liggen mensen die ziek zijn als gevolg van vervuild drinkwater. Een schokkende conclusie van de Wereldgezondheidsorganisatie is dat een tiende van de ziektes voorkomen kan worden door haalbare verbeteringen. Hiervoor is kennis nodig en die hebben wij in Nederland."

Na deze en enkele andere speeches gingen de aanwezigen op interactieve wijze aan de slag om oplossingen voor de problematiek rondom schoon drinkwater en sanitaire voorzieningen dichterbij te brengen. Jeroen van der Sommen (NWP) leidde een 'dragons-den' sessie waarbij het publiek kon stemmen op innovatieve ideeën. Een van de gepresenteerde concepten was 'Join the Pipe': een initiatief dat kraanwater in Nederland in restaurants wil gaan verkopen in karaffen die lijken op een deel van een waterleiding. De opbrengst hiervan is bestemd voor het herstel van waterputten in Afrika. Dit herstel kunnen restaurantbezoekers via GPS-coördinaten op internet zelf volgen. Met groene en rode kaarten kon het publiek aangeven of zij geïnteresseerd waren in het initiatief. Duidelijk werd dat de private sector een belangrijke rol kan spelen bij de oplossingen voor de water- en sanitatieproblematiek.

In een omgeving met vogels en zoemende ventilatoren die sterk aan Afrika deed denken, leidde Sjef Ernes (Aqua for All) een spel over onverwachte allianties voor de beste sanitatieketen. Deelnemers verplaatsten zich in een andere partij en samen dachten zij na over mogelijk nieuwe actoren binnen de keten. Zo kwamen zij op het idee dat bepaalde locale groepen nuttig kunnen zijn bij het doorbreken van culturele taboes.

Onder leiding van Max Christern (tijdschrift Ode) vond een prikkelende discussie plaats over water, sanitatie en ontwikkelingssamenwerking. Een van de conclusies van het zeer gemêleerde panel van journalisten, ontwikkelingswerkers en mensen uit de watersector was dat NGO's zich meer als bedrijven moeten gedragen.

Als uitsmijter van de dag maakte kinderen van verschillende basisscholen bekend hoeveel de jaarlijkse actie Wandelen voor Water opgeleverd had. In heel Nederland liepen 19.000 kinderen uit de groepen 7 en 8 dit jaar mee. Dat bracht meer dan 500.000 euro op. Aqua for All verdubbelde dit bedrag tot meer dan een miljoen. Hiermee kunnen honderdduizenden mensen toegang krijgen tot schoon water en goede sanitaire voorzieningen.

Stella Ronner, Speciaal ambassadeur voor de Millenniumdoelen, sloot de conferentie af. "Wij zwemmen letterlijk in het water. Voor miljoenen mensen is dit ver buiten hun bereik. 700 miljoen mensen wonen in gebieden met een tekort aan water. Met de 50 miljoen doelstelling werkt de minister voor Ontwikkelingssamenwerking aan de Nederlandse ontwikkelingsdoelstellingen op het gebied van water en sanitatie. Want Nederland heeft een voortrekkersol als het gaat om waterzaken." Ronner roemde de manier van samenwerking die er al in Nederland plaatsvindt. "Deze initiatieven zijn nodig, en die juicht minister Koenders hard toe. Het is goed om uw enthousiasme te zien. Ik hoop dat we zo met elkaar verder kunnen gaan."