GroenLinks Halfbakken crisis-pakket met licht groen randje

25 maart 2009

Eindelijk witte rook. Als één van de laatste landen in Europa komt de Nederlandse regering met haar antwoord op de crisis. Het crisispakket kiest op de korte termijn terecht voor meer investeringen in werk. Ons pleidooi voor een New Green Deal was niet volledig aan dovemansoren gericht. Per saldo komt er meer geld voor groene banen al is er van een echt duurzame aanpak van de klimaatcrisis nog geen sprake.

Het licht groene randje kan niet verhelen dat het pakket halfbakken is. Het is te veel korte termijn werk. De aanpak van de huidige vraaguitval nu ontbeert een eerlijke verdeling van de oplopende kosten straks. Vooral omdat een duidelijke toekomstvisie inclusief specifieke hervormingen ontbreekt. De politieke moed van coalitiefracties schiet te kort om de eigen heilige huisjes rond aanrechtsubsidie, hypotheekrente-aftrek en arbeidsmarkt te beslechten.

Over de enige structurele hervorming die men wel wil doorzetten - verhoging van de AOW leeftijd is weer volop mist ontstaan. Resultaat is dat de uitzonderlijke crisis vooral met het verouderde instrument van de loonmatiging wordt beantwoord. Daar heeft zelfs het CPB al afstand van genomen.

Gevolg is dat de zwakste groepen daarvoor de hoogste prijs betalen: én omdat er nu niet genoeg geïnvesteerd wordt in hun werkzekerheid, én omdat hun uitkeringen worden bevroren. Om hun kansen te vergroten wil GroenLinks extra investeren in onderwijs en herscholing.

Het kabinet heeft de noodzakelijke balans tussen investeren, hervormen, duurzaamheid én houdbaarheid niet gevonden. GroenLinks ziet het pakket daarom als een openingsbod voor het parlementair debat. Het pakket kan geen zaak van slikken of stikken zijn. Daarvoor is het belang van een optimale crisisaanpak te groot.

GroenLinks hanteert daarbij vier criteria: werkgelegenheid, duurzaamheid, rechtvaardigheid en lange termijn houdbaarheid. Aan alle vier moet recht worden gedaan. Zolang er sprake is van economische krimp is een strikt beheer van de schatkist ondergeschikt aan het scheppen van zoveel mogelijk - bij voorkeur groene - banen. Dat moet vervolgens wel gecompenseerd worden door te starten met een aantal noodzakelijke hervormingen op de arbeids- en woningmarkt. De lasten van de noodzakelijke investeringen mogen niet volledig bij toekomstige generaties komen te liggen. Daarom zijn naast hervormingen op termijn ook bezuinigingen nodig; het spreekt volgens ons voor zich dat dit veel rechtvaardiger dient te gebeuren. De sterkste schouders dienen de zwaarste last te dragen. Dat is in dit pakket veel te weinig het geval.

GroenLinks ziet dus verbeterpunten, die het pakket socialer, groener, eerlijker en houdbaarder kunnen maken. Morgen zal GroenLinks haar alternatieve voorstellen publiek maken in een pakket met de titel Green Deal II. De opvolger van het plan dat GroenLinks al in december 2008 presenteerde.

Femke Halsema