College reageert op crisis
Ondanks sterke basis is vinger aan de pols noodzakelijk
De kredietcrisis en de ernstige recessie hebben uiteraard ook gevolgen
voor Zoetermeer. Het Zoetermeers college volgt de ontwikkelingen
nauwlettend, neemt zijn verantwoordelijkheid en treft maatregelen.
Op basis van eigen analyse van de mogelijke gevolgen wil het college
de negatieve effecten van de economische situatie voor burgers en
bedrijven zoveel mogelijk beperken. Regelmatig overleg met alle
betrokkenen is daarbij van groot belang. Ook vindt intensief overleg
plaats met de VNG, de G31 en de rijksoverheid. De Zoetermeerse invloed
op de recessie is beperkt, omdat de kredietcrisis zich nu eenmaal op
wereldniveau voltrekt. Toch is het van belang inzicht te hebben en te
houden in hoe de crisis de gemeente raakt om waar gewenst te kunnen
ingrijpen. Want hoewel Zoetermeer een sterke basis heeft, is het nu
nadrukkelijker nog dan anders noodzakelijk de vinger aan de
economische pols te houden.
Behoud van werk belangrijk
Hoewel het consumentenvertrouwen onder Zoetermeerders is gedaald zijn
de effecten van de crisis voor de meesten nog niet merkbaar. In nu nog
beperkte mate raakten mensen hun baan kwijt, maar er wordt verwacht
dat dit aantal de komende periode wel zal stijgen. Behoud van werk is
en blijft voor het college prioriteit nummer één en voor wie zonder
werk komt te zitten wordt maximaal ingezet op re-integratie, al dan
niet ondersteund door scholing. Het Participatiebudget bevat voldoende
middelen voor behoud en ontwikkeling van vakmanschap, maar ook voor
gerichte aandacht voor de onderkant van de arbeidsmarkt.
Investeringen naar voren halen
De situatie voor Zoetermeerse ondernemingen lijkt op dit moment nog
positief. Er worden net zoveel kantoren en bedrijfsruimtes verhuurt
als vorig jaar om deze tijd en er is nog steeds sprake van groei, ook
in de vraag naar personeel. Toch is het ook hier noodzakelijk alert te
blijven en waar mogelijk te stimuleren. Bijvoorbeeld door sneller
vergunningen te verlenen en het onder de aandacht brengen van de
mogelijkheden voor loonkostensubsidies. Waar mogelijk worden
gemeentelijke investeringen naar voren gehaald en geïntensiveerd. Maar
ook hier geldt dat slagvaardig optreden nauw verband houdt met de
samenwerking van gemeente met het bedrijfsleven en de regio.
Effect woningmarkt later merkbaar
In het goedkopere segment blijft de verkoop van woningen in Zoetermeer
nog redelijk op peil; het middeldure en dure segment hebben het nu
duidelijk moeilijk. In de nabije toekomst zal het voor bouwers en
ontwikkelaars lastiger worden om projecten financieel rond te krijgen,
wat leidt tot vertragingen en faseringen in de bouw. Het college sluit
ook niet uit dat in de toekomst aanvullende maatregelen als verruiming
in de mogelijkheden van startersleningen, noodzakelijk zijn. Door de
ontwikkelingen in de woningmarkt wordt een - wellicht tijdelijk -
toename van de druk op huurwoningen verwacht, omdat het aantal
mutaties zal afnemen.
De effecten van de crisis zullen in de woningmarkt pas na 2009 echt
zichtbaar worden, omdat de nu lopende projecten gewoon doorgaan. Toch
houdt het college vast aan de lange termijn prognose en ambities in de
woningbouw, vooral ook omdat het college denkt dat er sprake is van
een tijdelijke terugval. Mede daarom ook is het naar beneden
bijstellen van de kwaliteitseisen geen optie.
Meer consequenties in 2010
In de komende jaren zal de financiële crisis zeker gevolgen hebben
voor de gemeentelijke financiën. VNG-berekeningen tonen nu nog een
beperkte daling van de uitkering van het Gemeentefonds, maar
duidelijkheid daarover wordt pas verwacht in de meicirculaire van het
ministerie van Binnenlandse Zaken. Deze circulaire bevat informatie
over de hoogte van de algemene uitkering voor de komende jaren.
De belastingopbrengsten komen enigszins onder druk te staan. Dit jaar
zal dat nog geen ingrijpende gevolgen hebben, maar voor 2010 worden
meer consequenties verwacht, mede door de mogelijke waardedaling van
vastgoed. Bij de CAO-onderhandelingen voor gemeentepersoneel zal het
openingsbod van werkgeverszijde beïnvloed zijn door de economische
situatie en de verwachte besluitvorming van het Kabinet. De recessie
gaat ook gevolgen hebben voor de overige inkomsten van de gemeente.
Gevolgen die zullen inwerken op kosten als uitkeringen en
minimabeleid. Samenvattend moet rekening gehouden worden met negatieve
ontwikkelingen in de gemeentelijk financiën. Het eerste tussenbericht
en de Voorjaarsnota 2009 zijn vooralsnog de eerste peilmomenten.
Voorstellen voor extra investeringen
Het college is van mening dat anticyclisch investeren door de overheid
een belangrijke stimulans kans zijn voor de stedelijke kwaliteit en de
werkgelegenheid. Nu voorziet de begroting 2009 al in een relatief
omvangrijk investeringsbudget voor de uitvoering van gemeentelijke
projecten, dus mag worden verwacht dat met de uitvoering daarvan een
aanzienlijke impuls wordt gegeven. Aanvullend zal het college komen
met concrete voorstellen voor extra investeringen, zoals voor studies
naar projecten als de A12-zone/Creatieve zone en ondergronds bouwen.
Op verzoek van de VNG is inzicht gegeven in projecten die versneld
kunnen worden uitgevoerd, zoals de aanleg van de Oosterheem-lijn, het
opknappen van de Mandelabrug en het opknappen van wijkparken. De bouw
rond het centrumgebied in Oosterheem past zeker ook in dit rijtje.
Ontwikkelingen in het oog houden
Goed inspelen op de snelle ontwikkelingen is van groot belang en
daarom is een Taskforce Recessie ingesteld, die de gevolgen van de
recessie nauwlettend in de gaten houdt. Deze Taskforce, waar
wethouders zitting in hebben en die een brede ambtelijke ondersteuning
heeft, coördineert samenhang in maatregelen, speelt in op
ontwikkelingen en informeert het college en de raad. Aan de hand van
een zogenaamde dashboardmonitor houdt de Taskforce nauwlettend in het
oog welke ontwikkelingen er in stad en land zijn.
Gemeente, bedrijfsleven en het maatschappelijke middenveld komen nog
voor de zomer bijeen om in gezamenlijk overleg de gevolgen van de
recessie te bespreken en te bezien wat partijen voor elkaar kunnen
betekenen. De raad wordt periodiek over de resultaten van de monitor
geïnformeerd en over de eventuele nieuwe voorstellen die hieruit
voortvloeien.
De eerste inhoudelijke rapportage over de financiële gevolgen krijgt
de raad aangeboden bij de Voorjaarsnota 2009 en het eerste
tussenbericht.
Gemeente Zoetermeer