4. Antwoorden op kamervragen over sluiten van bedden op IC-afdeling
VU-zkh door personeelsgebrek
Antwoorden op kamervragen over sluiten van bedden op IC-afdeling VU-zkh door
personeelsgebrek
Kamerstuk, 19 maart 2009
De Voorzitter van de Tweede Kamer
der Staten-Generaal
Postbus 20018
2500 EA DEN HAAG
CZ-K-U-2914815
19 maart 2009
Hierbij zend ik u de antwoorden op de vragen van de Kamerleden Van
Gerven en Langkamp (SP) over het sluiten van bedden op de kinder
Intensive Care (IC) van het VU-ziekenhuis door personeelsgebrek
(2080914260).
De minister van Volksgezondheid,
Welzijn en Sport,
dr. A. Klink
Antwoorden op kamervragen van de Kamerleden Van Gerven en Langkamp
over het sluiten van bedden op de kinder Intensive Care (IC) van het
VU-ziekenhuis door personeelsgebrek (2080914260).
Vraag 1
Hoe oordeelt u over het bericht dat door chronisch personeelsgebrek de
kinder Intensive Care van het VU-kinderziekenhuis nu bedden moet
sluiten? 1)
Vraag 2
Deelt u de mening dat het ongewenst is dat door personeelsgebrek er
minder kinderen geholpen kunnen worden op de Intensive Care, zodat zij
versneld ontslagen worden of moeten uitwijken naar het buitenland?
Erkent u het risico voor de gezondheid van de kinderen wanneer zij
door het beddentekort versneld worden ontslagen? Zo nee, waarom niet?
Zo ja, welke maatregelen gaat u nemen? Wat zijn volgens u de oorzaken
van het personeelstekort op de kinder IC's?
Antwoord 1 en 2
Voor het kunnen garanderen van een adequate zorgverlening is het van
groot belang dat er voldoende en goed opgeleid personeel aanwezig is.
Dit geldt uiteraard ook voor de gespecialiseerde verpleegkundigen die
werkzaam zijn op een kinder Intensive Care (IC) zoals in het VUmc.
Het zorgen voor voldoende, goed opgeleid personeel is in eerste
instantie de verantwoordelijkheid van de zorginstelling zelf . Door
verschillende maatregelen kan een zorginstelling er voor zorgen dat er
voldoende en goed opgeleid personeel aanwezig is. Een belangrijke
maatregel is dat er voldoende personeel wordt opgeleid. Ook dit is in
eerste instantie een verantwoordelijkheid van de ziekenhuissector
zelf. Het is daarom goed te constateren dat de Nederlandse Vereniging
van Ziekenhuizen (NVZ) haar leden oproept om op korte termijn meer te
investeren in het opleiden voor de functies van gespecialiseerd
verpleegkundige en ondersteunend personeel. Naast het voldoende
opleiden van personeel zijn er verschillende maatregelen te nemen
bijvoorbeeld op het terrein van het werven van nieuw personeel, het
bieden van carrièremogelijkheden, de inzetbaarheid van personeel etc.
Naast de maatregelen die de instellingen zelf kunnen nemen is er voor
het voorkomen van tekorten aan personeel ook een rol weggelegd voor de
sociale partners en de overheid. Hier kom ik bij de beantwoording van
vraag 7 op terug.
Uit navraag bij het VUmc blijkt dat het versneld ontslaan van
patiënten die intensieve zorg behoeven op de kinder IC niet voorkomt.
Het nemen van extra maatregelen acht ik vooralsnog dan ook niet nodig.
Voor oorzaken van mogelijke personeelstekorten verwijs ik u naar mijn
antwoord op vraag 3.
Vraag 3
Is het waar dat alle andere acht kinder IC's in Nederland
vergelijkbare problemen hebben? Zo ja, wat is precies de omvang van
het personeelstekort en waardoor wordt het veroorzaakt?
Antwoord 3
De Sectie Intensive Care Kinderen van de Nederlandse Vereniging voor
Kindergeneeskunde (NVK) laat bij navraag weten dat niet alle IC's voor
kinderen in Nederland in gelijke mate problemen hebben met
personeelstekorten. Hier kom ik bij de beantwoording van vraag 4 op
terug.
De precieze omvang en oorzaken van het personeelstekort zijn op dit
moment niet bekend. De NVZ zal de aard en omvang van de tekorten nader
onderzoeken. Ook de situatie in de universitair medische centra zal
hierbij betrokken worden. In het najaar van 2009 verwacht ik u te
kunnen informeren over de resultaten van het onderzoek.
Voor meer informatie over personeelstekorten verwijs ik u naar mijn
brief van 19 januari jongstleden (kenmerk MEVA/K/U-2903742) met daarin
de beantwoording van de vragen van Kamerleden Van Gerven en Leijten
(SP) over het tekort aan gespecialiseerde verpleegkundigen
(2080908200), de vragen van het Kamerlid Agema (PVV) over een dreigend
tekort aan gespecialiseerde verpleegkundigen in ziekenhuizen
(2080908210) en de vragen van het Kamerlid Uitslag (CDA) over
gespecialiseerde verpleegkundigen (2080908410).
Vraag 4
Kunt u een overzicht geven van het aantal kinderen dat in 2008 is
geweigerd wegens personeelstekort, zowel in concrete aantallen als in
percentages van het totale aantal kinderen dat in dat jaar opgenomen
is per kinder IC's?
Antwoord 4
Een dergelijk overzicht is niet voorhanden. De NVK heeft wel
informatie over weigeringen in het algemeen. In 2008 werden in
Nederland in totaal 4800 patiënten opgenomen in kinder IC's en
ongeveer 160 patiënten uit eigen regio geweigerd. Het betrof in
ongeveer de helft van de weigeringen niet-electieve zorg. Zes kinderen
werden in verband met plaatsgebrek naar een kinder IC in het
buitenland overgeplaatst. Het betreft hier voorlopige cijfers uit de
landelijke database van de Pediatrische Intensive Care Evaluatie. De
kinder IC's hebben niet in vergelijkbare mate problemen met het
personeelstekort. Een gedeelte van de genoemde weigeringen hangt dan
ook niet alleen samen met het personeelstekort maar ook met
seizoensgebonden piekdrukte. Getuige het geringe aantal
overplaatsingen naar kinder IC's in het buitenland, functioneert het
systeem van interregionale samenwerking en verwijzing naar behoren.
Vraag 5
Wat gaat u doen om het personeelstekort op de kinder IC's te
bestrijden? Hoe denkt u dit probleem aan te pakken?
Antwoord 5
Specifiek voor de kinder IC's is het van belang dat er inzicht komt in
de aard en omvang van de tekorten (zie hiervoor de beantwoording bij
vraag 3). Pas als hierover meer duidelijkheid is kan beter zicht
worden verkregen op adequate maatregelen. Duidelijk is wel dat
voldoende opleiden een belangrijke maatregel is.
Vraag 6
Bent u bereid ook voor verpleegkundige beroepen een opleidingsfonds op
te richten? Zo nee, waarom niet? Bent u bereid de inservice opleiding
voor verpleegkundigen in ere te herstellen? Zo nee, waarom niet?
Antwoord 6
Zoals aangegeven bij de beantwoording van vraag 3 zal de NVZ de aard
en omvang van de tekorten nader onderzoeken. Vooruitlopend op de
uitkomsten van dit onderzoek overleg ik met partijen (NVZ, NFU en
V&VN) om na te gaan op welke wijze de eventuele problematiek snel en
adequaat aangepakt kan worden. Een speciaal opleidingsfonds behoort
tot de mogelijkheden. Op welke wijze en door wie uitvoering gegeven
wordt aan een dergelijk fonds is onderwerp van overleg. Het
uitgangspunt daarbij is dat de verantwoordelijkheid voor het opleiden
bij het veld blijft liggen. Een belangrijke randvoorwaarde voor een
fonds is dat goede betrouwbare gegevens beschikbaar zijn, onder andere
over het aantal werkenden, het vertrek van personeel en het aantal
mensen in opleiding. Het is aan de sector om te zorgen voor dergelijke
gegevens.
Het huidige opleidingssysteem voor het initiële onderwijs functioneert
goed en biedt voldoende ruimte om de samenwerking tussen onderwijs- en
zorginstelling vorm te geven. Het huidige opleidingssysteem voor
verpleegkundigen kent twee varianten, de beroepsopleidende of voltijds
variant en de beroepsbegeleidende of duale variant. In de laatste
variant heeft de student een leerarbeidsovereenkomst met een
zorginstelling. Het past dan ook niet in mijn beleid om de inservice
opleiding voor verpleegkundigen opnieuw in te voeren.
Vraag 7
Welke maatregelen gaat u nemen om het verpleegkundige beroep weer
aantrekkelijk te maken?
Antwoord 7
Voor het voorkomen van personeelstekorten in het algemeen is het van
belang dat er, binnen de verantwoordelijkheidsverdeling van het
arbeidsmarktbeleid in de zorg, maatregelen worden genomen. De
zorginstellingen, sociale partners en de overheid hebben hierbij
allemaal een eigen rol. Voor de maatregelen die ik op het terrein van
de arbeidsmarkt in de zorg neem verwijs ik u naar mijn brief van 24
september 2008 (Tweede Kamer, vergaderjaar 2008-2009, 29 282, nr. 71)
en mijn brief van 23 december 2008 (Tweede Kamer, vergaderjaar
2008-2009, 29 282, nr. 79).
Vraag 8
Op welke termijn denkt u dat het personeelsgebrek is opgelost?
Antwoord 8
Het is in eerste instantie aan de zorginstelling zelf om zorg te
dragen voor voldoende en goed opgeleid personeel en inzicht te geven
in de termijn waarop een mogelijk tekort is opgelost. Structurele
aandacht van zowel zorginstellingen, sociale partners en de overheid
zijn van essentieel belang om er voor te zorgen dat mogelijke tekorten
worden voorkomen.
Vraag 9
Deelt u de mening van het personeel van de kinder IC van het
VU-ziekenhuis dat er niet bezuinigd mag worden op de zorg? Zo nee,
waarom niet?
Antwoord 9
Het is van groot belang, ook gezien mogelijke tekorten op de
arbeidsmarkt, dat we blijven investeren in een aantrekkelijke
gezondheidszorg. Het gaat om meer dan geld alleen. Investeren in
carrièremogelijkheden, de aantrekkelijkheid van het beroep, scholing
etc. dragen allemaal bij aan het voorkomen van tekorten op de
arbeidsmarkt.
1) www.nursing.nl, 17 februari 2009: "Kinder IC VU luidt de noodklok"
http://www.nursing.nl/home/nieuw/4592/kinder-ic-vu-luidt-de-noodklok
Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport