Meer borstkanker ontdekt door digitalisering landelijke screening

18/03/2009 19:28

Philips Electronics Nederland B.V.

Significant meer borstkanker gevonden dankzij digitalisering landelijk borstkankeronderzoek

Minister Klink van VWS geeft morgen, donderdag 19 maart, het startschot voor een nieuw landelijk systeem voor het maken van digitale borstfoto's.

Philips hoofdaannemer van digitalisering landelijke borstkankerscreening

Bilthoven, Nederland - Méér gevallen van prille borstkanker opsporen; dat is het hoofddoel van DigiBOB, het megaproject dat het Bevolkings Onderzoek Borstkanker in Nederland het digitale tijdperk inloodst. "De eerste resultaten geven aan dat significant meer gevallen van borstkanker worden gevonden," zegt Prof. dr. Ard den Heeten, als radioloog verbonden aan de nationale digitaliseringslag. Dit maakt vroegtijdiger ingrijpen mogelijk. En daar blijft het niet bij: DigiBOB heeft veel méér voordelen, zowel voor de 700 betrokken zorgverleners als voor de bijna 1 miljoen vrouwen per jaar die een borstscreening ondergaan. Philips, hoofdaannemer van het vooruitstrevende digitaliseringsproject, maakt die mede mogelijk.

In de verplichte Europese aanbesteding kwam de IT-propositie van Philips Healthcare Informatics (PHI) Benelux functioneel en prijstechnisch als beste uit de bus. Het geheim van de smid: Philips ontwikkelde een image management systeem (IMS), waarin systemen van verschillende leveranciers één geïntegreerde totaaloplossing vormen.

Jan Heuser, projectmanager voor DigiBOB bij PHI Benelux: "Het iSite picture archiving & communications system (iSite PACS) is het hart van de oplossing aangevuld met andere systeemcomponenten die komen van leveranciers, zoals Radventure, Tromp Medical en Atos Origin. Uit alle bouwstenen samen hebben we één landelijk informatiemanagementsysteem weten samen te stellen."

DigiBOB is de grootste en meest complexe digitaliseringsoperatie in de Nederlandse gezondheidszorg ooit. De vier onderdelen waaruit het project bestaat, zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden: 1) vervanging van alle 57 mobiele screenings-units ('mammobielen') door nieuwe; 2) vervanging van alle analoge scanapparaten (mammografen) door digitale; 3) herinrichting van alle 65 screenings-units (57 mobiel, zeven 'vast'), en tenslotte: 4) het opzetten van één landelijke database, waarin alle gegevens - inclusief foto's - van alle cliënten in Nederland digitaal worden verzameld.

Geen papier meer

Het Bevolkings Onderzoek Borstkanker (BOB) in Nederland wordt geregeld door negen regionale screeningsorganisatie: zij versturen de oproepen, doen de screening, beoordelen de scans en houden de cliëntgegevens bij. In de nieuwe situatie blijft dit zo, met dit verschil dat de - nu digitale - cliëntdata in één centrale, landelijke database opgeslagen worden.

Dat heeft grote voordelen. Zo komt er geen papier meer aan te pas: via de pc kunnen alle cliëntgegevens snel en makkelijk worden ingebracht, aangepast en opgeroepen. Moet nu nog dagelijks een zware koffer met gemiddeld zeventig papieren dossiers van archief naar screenings-unit en terug worden getransporteerd, straks gaat dat met een kleine, externe harddisk met USB-aansluiting. Het zoekraken en het tijdrovende van hot naar her brengen van papieren dossiers, soms met slecht leesbare aantekeningen van screeningsradiologen, is dan verleden tijd. Dat verkleint niet alleen de kans op fouten, maar vereenvoudigt ook de uitwisseling van gegevens tussen BOB-instantie en bijvoorbeeld ziekenhuizen - waar digitale PACS'en inmiddels gemeengoed zijn - en mettertijd ook huisartsen. En verhuist een cliënte van de ene regio naar een andere? In enkele toetsaanslagen zijn de gegevens teruggevonden.

Heel veel voordelen

De landelijke database wordt mogelijk dankzij digitale acquisitie van de borstscans. Daarvoor zorgen de nieuwe mammografen en het daaraan gekoppelde image management systeem (dat op zijn beurt deel uitmaakt van het centraal informatie systeem). De digitale mammografen leveren beelden op waarop aanzienlijk méér details te zien zijn dan de conventionele analoge beelden. De eerste resultaten van de regio's die al zijn uitgerold hebben dat al aangetoond, dat dit tot beduidend méér indicaties voor prille borstkanker leidt. Uiteindelijk is DigiBOB daar om begonnen.

DigiBOB heeft méér voordelen. In de screenings-units hoeft men niet meer met zware tanks met milieuonvriendelijke chemicaliën en met filmcassettes te sjouwen. Verder hoeven minder handelingen verricht te worden en is op een monitor direct te zien of opnames gelukt zijn of niet. Voor cliëntes betekent dat: minder wachttijd, en voor het proces houdt dat een hogere doorloopsnelheid en dus een hogere efficiëntie in. Anders gezegd: in dezelfde tijd kunnen meer onderzoeken worden uitgevoerd. Omdat digitale screening minder ruimte en een andere indeling van de ruimte vergt, worden de screenings-units heringericht en komen er nieuwe bussen.

Ook bij de beoordeling van de scans zijn er enorme voordelen: de beelden zijn scherper en laten meer details zien; enkele muisklikken volstaan om ze op monitorenschermen te laten verschijnen (het bewerkelijke inhangen en afhalen van filmnegatieven in lichtbakken is dus verleden tijd) en het kost nauwelijks meer moeite om scans van de laatste screening te vergelijken met die van eerdere.

Kortom: het digitaliseringsproject verbetert het BevolkingsOnderzoek Borstkanker op alle fronten.

Ongekende uitdaging

Als hoofdaannemer van de IT-aspecten van DigiBOB kreeg Philips Healthcare de opdracht een image management systeem te koppelen aan het bestaande, centrale informatie systeem - en een landelijke database op te zetten. Kort en goed betekent dit, dat de gegevens van de cliënte vastgeknoopt moeten worden aan haar 'beeldgegevens' - en dat die centraal ingevoerd en op- meerdere plaatsen bijgewerkt en ingezien moeten kunnen worden.

"Deze opdracht past bij Philips' ambitie om méér te zijn dan louter leverancier van producten en diensten: wij willen onze klanten ontzorgen met totaaloplossingen door ons op te stellen als strategisch partner die meedenkt vanaf de ontwerpfase en de realisatie van de integrale oplossing volledig voor zijn rekening neemt. Philips Healthcare doet dit onder het motto 'People Focused. Healthcare Simplied'," zegt Hans Bossink, CEO van Philips Healthcare Benelux.

DigiBOB is een aansprekend voorbeeld hoe de gezondheidszorg eenvoudiger en efficiënter kan worden gemaakt met patiënt/cliënt en zorgverlener als uitgangspunt. Eén landelijk IT-beheersysteem ontwikkelen, invoeren en in de lucht houden, dat negen screeningsorganisaties (65 screenings-units) met jaarlijks tussen 900.000 en 1 miljoen cliënten (bijna 4 miljoen scans) en een groot aantal toeleveranciers moet verbinden tot een geoliede machine; dat is een uitdaging van ongekende proporties. Ook al staan we nog slechts aan het begin van de uitrol, de eerste bussen en vaste lokaties zijn al operationeel en de resultaten duiden erop dat het gaat lukken.

Onze belangrijkste partners


- Radventure. Leverancier van het geautomatiseerde informatie management systeem, dat momenteel in het BOB wordt toegepast Door integratie met het imaging management systeem van Philips ontstaat één nieuw en landelijk IT-beheersysteem, dat naadloos aanssluit bij het BOB.


- Tromp Medical. Leverancier van de beoordelingswerkstation (SecureView). Levert tevens de filmscanners, waarmee enorme hoeveelheden scans uit eerdere procedures van analoog op digitaal worden overgezet.


- Atos Origin. Zorgt voor de housing van de centrale dataopslag (datacenter) in Eindhoven; Philips zorgt voor de opslag en het beheer van het IMS.


- SurfNet: verbindt de negen regionale onderzoekscentra via glasvezel met het datacenter in Eindhoven.

Enorme hoeveelheden terabytes

Vragen de papieren dossiers circa 30.000 vierkante meter archiefruimte, voor digitale opslag volstaan enkele kubieke meters computerruimte. Dit ondanks de enorme hoeveelheden terabytes waar het jaarlijks over gaat. Mammografieën (foto's van de borst) zijn door de bank genomen de grootste digitale beelden die in ziekenhuizen omgaan. Per beeld gaat het om tussen 20 en 50 megabyte. Ter vergelijking: bij fotocamera's van 8 of 10 megapixels praat je over 8 of 10 megabyte, die je zonder storend beeldverlies kunt comprimeren. Bij 'mammo's' gaat het echt om de details: je wilt geen beeldverlies, comprimeren is geen optie. Bij 900.000 tot 1.000.000 vrouwen per jaar en gemiddeld bijna vier scans per vrouw kom je dus op enorme hoeveelheden terabytes. En dan hebben we het nog niet eens over de beelden uit voorgaand onderzoek die in het kader van DigiBOB gedigitaliseerd worden, noch over de wettelijke verplichting om scans vijftien jaar te bewaren.

(Digi)BOB in cijfers


- Nederland telt 65 screenings-units: 57 mobiele en zeven vaste.


- Elke unit screent dagelijks 70-90 cliënten; gemiddeld bijna vier foto's per cliënt.


- Jaarlijks worden circa 1 miljoen vrouwen (50-plus) opgeroepen; 83% doet mee.


- Per jaar worden circa 4.500 á 5000 gevallen van borstkanker geconstateerd.


- De dossiers vragen 30.000 vierkante meter archiefruimte; bij centrale, digitale opslag volstaan enkele kubieke meter computeropslagruimte.


- In het analoge proces zijn laborantes bij het maken van de foto's 40-60% van de tijd bezig met de handling van filmcassettes en alles wat daarbij hoort; in het digitale tijdperk vervalt dat.


- Het landelijk bevolkingsonderzoek borstkanker biedt werk aan meer dan 700 mensen: 472 laborantes en labtechnici, 149 screeningsradiologen, 170 IT-specialisten en staf.

Bij dit persbericht is een bijlage zichtbaar op www.perssupport.nl