Ministerie van Buitenlandse Zaken
Kamerbrief inzake geannoteerde agenda van de Europese Raad van 19 en 20 maart 2009
16-03-2009
Graag bieden wij u hierbij de geannoteerde agenda aan voor de Europese Raad
van 19 en 20 maart 2009.
De Minister van Buitenlandse Zaken, De Staatssecretaris voor Europese Zaken,
Drs. M.J.M. Verhagen Drs. F.C.G.M. Timmermans
Geannoteerde agenda voor de Europese Raad van
19-20 maart 2009
De Voorjaarsraad spreekt over de economische en financiële situatie,
klimaatverandering, energie en externe betrekkingen. Daarnaast zal de
Voorjaarsraad zich laten informeren over de voortgang van het verdrag van
Lissabon. Afghanistan zal worden besproken tijdens het diner van de ministers
van Buitenlandse Zaken. De RAZEB van 16 maart zal de ontwerpconclusies van de
Voorjaarsraad bespreken. Bij het verslag van de RAZEB zullen deze aan Uw Kamer
worden toegestuurd.
Economische en financiële situatie
De Voorjaarsraad zal veel aandacht besteden aan de financiële en economische
situatie en zal spreken over versterking van de financiële sector, het
stimuleren van de reële economie, de werkgelegenheidstop, de structurele
hervormingen van de Lissabonstrategie en de voorbereiding van London Summit. Ter
voorbereiding op de Voorjaarsraad heeft de Commissie de mededeling 'Op weg naar
Europees herstel' gepubliceerd.
Financiële sector
De hervorming van het Europees financieel toezicht staat op de agenda van de
Voorjaarsraad, naar aanleiding van de aanbevelingen van een expertgroep met
onder meer oud-minister van Financiën Ruding onder leiding van oud-IMF-directeur
Jacques De Larosière. Nederland is van mening dat het rapport van De Larosière
actief en adequaat moet worden opgepakt, zodat het financieel toezicht in Europa
spoedig en substantieel versterkt wordt. De Commissie heeft hiervoor al een
aantal suggesties gedaan in haar recente mededeling 'Op weg naar Europees
herstel'.
Voorts zal de Voorjaarsraad zich mogelijk buigen over de macro-financiële
stabiliteit in Europa. Het ligt in de rede dat daarbij aandacht zal worden
besteed aan de situatie in een aantal lidstaten in Midden- en Oost-Europa.
Gevolgen voor de reële economie
Voortgaande coördinatie van nationale inspanningen om de crisis het hoofd te
bieden en de economie te stimuleren blijft essentieel. Het Voorzitterschap heeft
aangegeven opnieuw aandacht te willen besteden aan de nationale maatregelen in
relatie tot de beginselen van de interne markt. Nederland is van mening
dat het gelijke speelveld binnen de interne markt absoluut moet worden
gehandhaafd. Immers, een gelijk speelveld heeft de EU veel gebracht en blijft
ook in deze tijden een belangrijk uitgangspunt voor herstel. Voor Nederland
vormen hierbij de staatssteunregels en de principes van de interne markt het
kader waarbinnen bedrijfssectoren (zoals de auto-industrie) steun van overheden
kunnen krijgen: tijdig, tijdelijk en doelgericht.
In het kader van het Europees Economisch Herstelplan heeft de Commissie
voorgesteld om ¤ 5 miljard te besteden aan energieprojecten, breedbband en nieuwe
uitdagingen in het GLB. Voor de energieprojecten heeft de Commissie een
herziening van de financiële perspectieven (FPs) voorgesteld, waarbij het
FP-plafond voor 2008 wordt verlaagd en de FP-plafonds voor 2009 en 2010 worden
verhoogd, met daarin een verschuiving van landbouw naar concurrentiekracht.
Nederland vindt het van belang dat de mogelijke herziening van de Financiële
Perspectieven zo klein mogelijk is, dat geen gebruik gemaakt wordt van de marge
uit 2008 en dat Nederlandse projecten met een evenredig aandeel gehandhaafd
worden op de lijst van projecten.
Werkgelegenheidstop
Ook staat de Voorjaarsraad naar verwachting kort stil bij de
EU-werkgelegenheidstop, die het Tsjechisch voorzitterschap op 7 mei organiseert.
De aanpak van sociaal-economische gevolgen van de economische crisis is een
uitdaging waar alle lidstaten voor staan. De top onderstreept dat een goede
aanpak van de crisis een gedeeld belang is van de lidstaten, en dat een duurzame
versterking van de werkgelegenheid uiteraard een van de centrale doelstellingen
is. Aan een concrete invulling van de Top wordt op dit moment nog volop gewerkt.
In algemene zin geldt dat de concrete keuze van beleidsmaatregelen het beste op
nationaal niveau kan worden genomen omdat dan bij specifieke
arbeidsmarktsituaties kan worden aangesloten. Volgens Nederland ligt Europese
meerwaarde daarom vooral in het zorgdragen voor het uitwisselen van informatie
tussen lidstaten over de aanpak van de crisis en het monitoren van de
beschikbare arbeidsmarktontwikkelingen in de lidstaten.
Lissabonstrategie
De Europese Raad zal het belang om voortgang te maken met de implementatie
van de Lissabonstrategie benadrukken, met name op het gebied van
werkgelegenheid. Daarnaast zullen de landenspecifieke aanbevelingen worden
aangenomen. Nederland heeft één aanbeveling gekregen in lijn met de
aanbevelingen van voorgaande jaren, namelijk het verhogen van de
arbeidsparticipatie van vrouwen, ouderen en achtergestelde groepen. Nederland is
van opvatting dat de structurele hervormingen van het Lissabonproces juist in
deze tijd bijzondere aandacht verdienen en zeker zo belangrijk zijn als de
stimuleringsmaatregelen die worden getroffen om de financiële crisis te lijf te
gaan. Structurele hervormingen blijven essentieel om de economie op langere
termijn draaiend te houden.
London Summit
Op de Voorjaarsraad zal ook de Europese inbreng ten aanzien van de London
Summit (G20+) van 2 april worden besproken. Nederland zal inzetten op concrete
afspraken over het herstel van financiële stabiliteit en versterking van de
internationale financiële architectuur (regelgeving, toezicht). Daarnaast zou
gesproken moeten worden over een middelenverhoging voor het IMF om landen die
door de crisis in de problemen zijn geraakt, bij te staan.
Tevens zou aandacht uit moeten gaan naar het behoud en het bevorderen van
vrije wereldhandel, de belangen van armste landen en van de
klimaatonderhandelingen. De Kamer zal voorafgaand aan de London Summit middels
een Kamerbrief uitgebreider geïnformeerd worden over de Nederlandse inzet.
Energievoorzieningszekerheid
Met betrekking tot energie zal de Voorjaarsraad zich uitspreken over de
voorstellen zoals verwoord in de Strategic Energy Review die de Commissie in
november 2008 heeft gepresenteerd. Het zal met name gaan om het verbeteren van
de Europese energie-infrastructuur, het verbeteren van crisismechanismen,
energiebesparing, diversificatie van energiebronnen en de relatie met derde
landen. Nederland acht spoedige implementatie van voorstellen als gedaan in de
Strategic Energy Review van groot belang. De recente crisis tussen Oekraïne en
Rusland heeft de noodzaak van verbeterde energievoorzieningszekerheid wederom
aangetoond.
Klimaatverandering
De Europese Commissie heeft op 28 januari de mededeling 'Towards a
comprehensive climate change agreement in Copenhagen' uitgebracht. Op basis
hiervan zijn in de Milieuraad, de ECOFIN en de RAZEB (OS) conclusies aangenomen
over de EU-inzet in de klimaatonderhandelingen, gericht op de Voorjaarsraad. In
de Voorjaarsraad wordt naar verwachting het politieke mandaat richting
Kopenhagen besproken. Om een voortrekkersrol te blijven vervullen en om een
duidelijk signaal te geven aan andere grote spelers richting Kopenhagen, is het
essentieel dat de Voorjaarsraad nu een goede basis legt voor concrete
voorstellen over financiering in de onderhandelingen door mogelijke
financieringsopties te noemen en aan te geven dat de EU bereid is om haar
'eerlijke deel' bij te dragen aan financiering. Dit alles in de context van een
succesvol, samenhangend en (kosten-) effectief Kopenhagenakkoord met mondiale
acties tegen klimaatverandering. Zonder ambitieuze en vergelijkbare
verplichtingen voor ontwikkelde landen en adequate, additionele en voorspelbare
internationale financiering, zullen ontwikkelingslanden niet bereid zijn tot
verdergaand klimaatbeleid.
Externe Betrekkingen
De Voorjaarsraad zal een verklaring over het Oostelijk Partnerschap aannemen.
Op 7 mei organiseert het EU-voorzitterschap een Top met de partnerlanden, waar
het Oostelijk Partnerschap officieel zal worden gelanceerd. Nederland staat
positief tegenover het versterken van de betrekkingen met de oostelijke buren
vanwege de Europese politieke, economische, veiligheids- en energiebelangen in
deze regio. Vele lidstaten, waaronder Nederland, benadrukken dat het Oostelijk
Partnerschap geen pre-accessiestrategie is. Een perspectief op EU-lidmaatschap
is voor de partnerlanden niet aan de orde. In de visie van Nederland kan het
Oostelijk Partnerschap wel een belangrijke impuls geven aan het
hervormingsproces in de betrokken landen, met bijzondere aandacht voor
democratisering, versterking van de rechtsstaat, energie- en milieusamenwerking,
criminaliteits- en corruptiebestrijding, en verbetering van het
ondernemersklimaat.
Voor Wit-Rusland wil Nederland een voorbehoud maken. Zolang democratisering
en rechtsstatelijke ontwikkeling uitblijven, vindt Nederland dat er voor
Wit-Rusland maar beperkt plaats zou moeten zijn in het Oostelijk Partnerschap.
Uw Kamer is op 22 december 2008 geïnformeerd over de Nederlandse inzet met
betrekking tot het Oostelijk Partnerschap (kamerstuk 22112 nr. 763). Over de
inzet van de regering t.a.v. de bredere betrekkingen met de oostelijke
buurlanden ontvangt uw Kamer op korte termijn een brief.
Afghanistan
De ministers van Buitenlandse Zaken zullen tijdens het diner bij de Europese
Raad spreken over Afghanistan. Deze discussie is in eerste instantie een
voortzetting van de discussie over het Europees beleid ten aanzien van
Afghanistan die werd gestart tijdens de RAZEB van 23 februari jl. De discussie
zal voornamelijk gericht zijn op de vraag hoe en wat de EU meer en beter kan
doen en waar de toegevoegde waarde en complementariteit van het EU optreden
ligt. Er zal daarbij ook worden gesproken over de geplande Afghaanse
Presidentsverkiezingen, de regionale dimensie, de EVDB missie EUPOL, en
coördinatie met de internationale gemeenschap, in het bjizonder de Verenigde
Staten, de Verenigde Naties en de NAVO. Er zal in de discussie ook aandacht
worden gegeven aan de Afghanistanconferentie op 31 maart a.s in Den Haag.
Nederland zal pleiten voor een intensievere regionale benadering van het
conflict in Afghanistan. De EU zou in samenwerking met de VN en de VS een
actievere rol kunnen spelen om regionale actoren (met name Pakistan) meer te
betrekken bij het Afghaanse vredesproces. Daarnaast blijft Nederland bezorgd
over de tegenvallende bijdragen van gekwalificeerd personeel die de lidstaten
aan de missie EUPOL leveren. Bij de overige lidstaten zal wederom worden
aangedrongen dat de toegezegde EU steun voor de versterking van EUPOL niet
achterwege mag blijven. Tot slot zal Nederland ervoor pleiten dat de EU zal
bijdragen aan de legitimiteit van de Presidentsverkiezingen o.a. door het sturen
van een EU waarnemingsmissie alsook voldoende financiële ondersteuning.
Verdrag van Lissabon
Tijdens de Europese Raad van december 2008 is afgesproken dat aan de Ierse
zorgen en wensen ten aanzien van het Verdrag van Lissabon tegemoet gekomen zal
worden. Het pakket maatregelen, dat door de Europese Raad in december is
geïdentificeerd, zal nader uitgewerkt moeten worden opdat de Europese Raad van
juni daarover conclusies kan trekken. Naar verwachting zal de Ierse premier
Cowen informatie geven over de wijze waarop Ierland aan deze afspraak invulling
hoopt te geven.
Ministerie van Buitenlandse Zaken