Ingezonden persbericht
Last van belasting
Amsterdam, 17 maart 2009
Een belastingmeevaller zou nu rechtstreeks naar de spaarrekening gaan. Consumenten zouden bij hogere belasting snoeien in de uitgaven en minder gaan werken. Minder 'aanrechtsubsidie' stimuleert het werken wel.
De einddatum voor de belastingaangifte (1 april) komt met rasse schreden dichterbij. Mede daarom besteedt het ING Economisch Bureau aandacht aan belastingen. Belasting betalen wordt veelal gezien als een noodzakelijk kwaad. Er is nu eenmaal geld nodig voor politieagenten, dijken en wegen. Een bijkomstigheid is dat de keuzes van huishoudens beïnvloedt, bijvoorbeeld om meer of minder te gaan werken. Juist op het effect van belasting wil het Economisch Bureau dieper ingaan. Ruim een week lang hebben de bezoekers van ING.nl gereageerd op de ING Vraag van Vandaag over belastingen. Gemiddeld bedroeg het aantal stemmen 48.300 per dag (tussen de 34.500 en 71.000).
Belasting en de prikkel tot werk
Door belasting op arbeidsinkomen loont het minder om te werken. Van de beloning van een extra uur werken gaat namelijk een deel naar de fiscus. Toch zou een belastingverlaging zes op de tien (59%) respondenten niet aanzetten om meer te gaan werken. Bijna een op de zes (15%) zou wel meer gaan werken. Een kleine 13% van de gepeilde bezoekers zou minder gaan werken. Deze laatste groep gebruikt het hogere netto uurloon waarschijnlijk om meer vrij te kunnen nemen. Per saldo doet een belastingverlaging dus niet veel met het arbeidsaanbod van huishoudens.
Een belastingverhoging blijkt meer invloed te hebben. De helft (49%) van de respondenten blijft evenveel werken als de belasting over hun loon omhoog gaat. Een kwart (25%) gaat minder werken en slechts één op de elf (9%) schroeft de werkzaamheden op. Per saldo wordt er dus minder gewerkt als de lasten stijgen. Werknemers lijken feller te reageren op straffen (meer belasting) dan op belonen (minder belasting).
Grote invloed van de partner
Belastingmaatregelen kunnen indirect invloed hebben. Als een van beide partners meer belasting moet betalen - bijvoorbeeld door een lagere 'aanrechtsubsidie' - kan de ander besluiten het inkomensverlies op te vangen. Als het inkomen van de partner daalt, dan is dat voor bijna een kwart (23%) van de gepeilde bezoekers reden om meer te gaan werken. Op de helft (51%) van de respondenten heeft het geen invloed en 3% gaat zelf minder werken. Als het inkomen van de partner stijgt, dan heeft dat voor zes op de tien (60%) respondenten geen effect. Bijna één op de vijf (18%) zou minder gaan werken en 2% juist meer.
Per saldo lijkt een verandering van het inkomen van de partner meer effect te hebben op de werklust dan een verandering van het eigen netto uurloon. Dat komt omdat er bij een 'rijkere' partner maar één effect speelt: er is meer inkomen en vrije tijd is even duur, dus er kan meer vrije tijd worden 'gekocht'. Als het eigen uurloon omhoog gaat dan speelt er nog een tweede effect: niet alleen is er meer inkomen, maar een uurtje vrije tijd is duurder geworden (elk uur niet werken betekent meer inkomen mislopen). Een vrije dag 'kost' dan bijvoorbeeld 120 euro in plaats van 100 euro.
Belasting en het huishoudboekje
Belastingen hebben niet alleen invloed op de werklust, maar ook op het huishoudboekje. Een belastingverhoging zou de helft (50%) van de respondenten er vooral toe aanzetten minder geld uit te geven. Ruim een kwart (26%) zou vooral minder sparen. Minder genoemd worden schuld aflossen (10%) en beleggen (3%). Het geeft aan dat belastingverhogingen op dit ogenblik slecht zouden uitpakken voor de economie.
Lagere belastingen leiden niet helemaal tot een spiegelbeeldige reactie. Een dergelijke meevaller gaat bij de meeste respondenten (45%) meteen naar de spaarrekening toe. Drie op de tien (31%) zouden het geld vooral uitgeven, terwijl een op de zes (17%) er vooral schulden mee wil aflossen. Deze resultaten geven aan dat een belastingverlaging momenteel niet veel zoden aan de dijk zet om de economie te stimuleren. Het leidt slechts in beperkte mate tot een hogere consumptie.
Aangifte doen
Belasting blijft niet leuk, maar de belastingdienst zegt het wel makkelijker te maken om aangifte te doen. De dit jaar gestarte proef met de vooraf ingevulde aangifte zal voor veel mensen inderdaad een verbetering zijn. De belastingaangifte is voor de helft (51%) van de respondenten in ieder geval makkelijk genoeg om zelf te doen. Een groep van 8% laat het aan zijn of haar partner over en een op de negen (11%) schakelt een vriend of familielid in. Dan blijft er nog altijd een grote markt voor belastingadviseurs over. Een kwart (24%) van de gepeilde bezoekers laat de belastingaangifte over aan een (betaalde) externe.
© 2009 ING Economisch Bureau