Persbericht van de Universiteit Utrecht
Faculteit Recht, Economie, Bestuur en Organisatie
9 maart 2009
De X-factor voor zzp'ers
Het succes of falen van de hoogopgeleide zelfstandige professional oftewel zzp'er wordt bepaald door marktomstandigheden, diens netwerken, kennis en ervaring. Veel minder bepalend zijn factoren als persoonlijkheid, motivatie en marktstrategie. Tot deze conclusie komt de Utrechtse onderzoeker Arjan van den Born aan de hand van ruim tweeduizend enquêtes. Van den Born promoveert op 17 maart aan de Universiteit Utrecht.
Voor zijn onderzoek verstuurde Van den Born zo'n 40.000 enquêtes via allerlei beroepsverenigingen en platforms. Ruim 2.000 respondenten stuurden hun antwoorden op de honderdtal gestelde vragen in.
Succes of falen
In tegenstelling tot wat in de meeste populaire literatuur en op allerlei doe-het-zelf internetsites wordt gesuggereerd zijn persoonlijkheidskenmerken, motivatie en marktstrategieën allesbehalve doorslaggevend voor het succes van de startende freelancer. Veel belangrijker zijn de marktomstandigheden. Zo is er op sommige markten nu eenmaal een structureel tekort aan professionals en op andere markten een overschot. Van den Born: 'Wil je bijvoorbeeld arts worden en je komt door de numerus fixus heen, dan kun je er vanuit gaan dat je, als je eenmaal klaar bent met je studie, een goedbetaalde baan zult krijgen. Als je daarentegen artiest of literair vertaler wilt worden, moet je tegen duizenden concurrenten opboksen. Dus moet je of heel goed zijn, of genoegen nemen met een bescheiden inkomen'. Zeer belangrijk is het ook om als zelfstandige professional continu je kennis op peil te houden en om over relevante netwerken te beschikken, zo blijkt uit het onderzoek van de Utrechtse promovendus.
Tevredenheid versus verdiensten
Om het succes van de zzp'er te meten keek Van den Born niet alleen naar het inkomen, maar ook naar diens carrièretevredenheid. Zo blijken flexibiliteit en autonomie de belangrijkste redenen om te gaan freelancen en slechts in mindere mate de hogere financiële beloning. Van den Born: 'Geld alleen maakt niet gelukkig. Minstens zo belangrijk is de mogelijkheid om te experimenteren. Zelfstandige professionals die innovatief bezig zijn en/of een grote verscheidenheid aan opdrachten hebben, zijn gelukkiger dan beroepsgenoten die zich op één type dienstverlening richten, al zorgt dit laatste wel voor een hoger inkomen'.
Zelfstandige populair
Het aantal startende ondernemers is de laatste jaren in Nederland sterk toegenomen. Waren er in 2003 nog 54.000 starters, in 2007 begonnen meer dan 100.000 mensen een eigen bedrijf. De kredietcrisis en de economische malaise ten spijt is hun aantal in de eerste 3 kwartalen van 2008 nog met 91.000 toegenomen. Deze groei wordt voor een groot deel veroorzaakt door de toename van het aantal zelfstandige professionals of freelancers in de dienstensector, die hun kennis en vaardigheden verhuren op de vrije markt. De invloed van de crisis lijkt voorlopig de bevindingen van den Born te bevestigen. De omzet van zelfstandigen wordt grotendeels door de marktomstandigheden bepaald. De laatste maanden, sinds de impact van de economische crisis echt merkbaar wordt, is er een kentering in de inkomsten van zzp'ers. Zij zijn immers de eersten die door noodlijdende bedrijven de laan uit worden gestuurd. Maar, zo voorspelt Van den Born, zijn zij straks, als de tijen zich keren, ook weer de eersten die opnieuw worden aangetrokken.
Coordinating Societal Change
De Universiteit Utrecht heeft haar toponderzoek gebundeld in vijftien focusgebieden. Met deze focusgebieden wil de Universiteit Utrecht hoogwaardig onderzoek stimuleren en bijdragen aan het oplossen van grote maatschappelijke vraagstukken. Het hierboven beschreven onderzoek valt binnen het focusgebied 'Coordinating Societal Change'. Hierin wordt onderzoek gedaan naar de vraag hoe organisaties, families en individuen omgaan met en reageren op maatschappelijke en institutionele veranderingen. Hierbij kan onder meer gedacht worden aan de globalisering van de economie, de vergrijzing, de individualisering en informatisering van de samenleving en de diversiteitsproblematiek. Meer informatie is te vinden op www.uu.nl/focusgebieden.
Promotie
Arjan van den Born (faculteit Recht, Economie, Bestuur en Organisatie, departement Economie) promoveert op 17 maart om 14.30 uur in het Academiegebouw, Domplein 29 te Utrecht. Zijn proefschrift 'De succesfactoren van de carrière van de zelfstandige professional in de netwerkeconomie' verschijnt in eigen beheer, uitgever Born To Grow, Amsterdam, ISBN 978-90-9023961-3.
Meer informatie
Erzsó Alföldy, persvoorlichter faculteit Recht, Economie, Bestuur en Organisatie, (030) 253 7497, e.alfoldy@uu.nl.
B.g.g. Roy Keeris, persvoorlichter Universiteit Utrecht, (030) 253 2411, r.b.keeris@uu.nl.
Universiteit Utrecht