Droogte en overmatig watergebruik in Europa
17/03/2009 05:04
PR Newswire
KOPENHAGEN en ISTANBUL, March 17 /PRNewswire/ -- Van golfterreinen tot boeken, van olijfolie tot vaccins, alle goederen en
diensten die we gebruiken en veel van onze dagelijkse activiteiten zijn
ondenkbaar zonder een essentiële grondstof: water. Een nieuw rapport van het
Europees Milieuagentschap (EMA) bevestigt dat in grote delen van Europa het
watergebruik niet duurzaam is en geeft aanbevelingen voor een nieuwe aanpak
inzake het beheer van waterbronnen.
Het rapport van het EMA over waterschaarste en droogte in Europa, 'Water
resources across Europe - confronting water scarcity and drought', benadrukt
dat Zuid-Europa te kampen heeft met de grootste waterschaarste, maar dat ook
in delen van Noord-Europa de waterstress toeneemt. Bovendien zullen door de
klimaatverandering de ernst en de frequentie van droogtes in de toekomst nog
toenemen en zal de waterstress verergeren, vooral tijdens de zomermaanden.
Illegaal watergebruik buiten beschouwing gelaten, onttrekt Europa
ongeveer 285 km3 zoetwater per jaar, wat neerkomt op gemiddeld 5 300 m3 per
hoofd van de bevolking, ofwel de inhoud van twee Olympische zwembaden.
"We leven boven onze stand als het op water aankomt. De oplossing op
korte termijn voor waterschaarste bestond tot nu toe uit het onttrekken van
steeds grotere hoeveelheden water uit de oppervlakte- en grondwaterbronnen.
Overexploitatie is niet duurzaam. Het heeft ernstige gevolgen voor de
kwaliteit en de kwantiteit van het resterende water en voor de ecosystemen
die van dat water afhankelijk zijn", zegt professor Jacqueline McGlade,
directrice van het EMA. "We moeten de vraag naar beneden halen, minder water
onttrekken en het ook efficiënter gaan gebruiken."
Belangrijkste bevindingen en aanbevelingen
De nadruk bij waterbeheer ligt te vaak op het verhogen van het aanbod en
niet op het verminderen van de vraag. Om daar verandering in te brengen, zijn
verschillende beleidslijnen en werkwijzen nodig:
- In alle sectoren, met inbegrip van de landbouw, moet water worden
betaald naargelang de verbruikte hoeveelheid.
- De overheden moeten meer uitgebreide droogtebeheerplannen ten uitvoer
leggen en de nadruk leggen op risicobeheer in plaats van op crisisbeheer.
- Waterintensieve bio-energiegewassen moeten worden vermeden in gebieden
die te kampen hebben met waterschaarste.
- Gewasselectie en irrigatiemethodes kunnen efficiënt waterverbruik in de
landbouw drastisch verbeteren als ze worden aangevuld door adviesprogramma's
voor landbouwers. Nationale en EU-fondsen, waaronder het gemeenschappelijk
landbouwbeleid van de EU, kunnen een belangrijke rol spelen bij het
bevorderen van efficiënt en duurzaam watergebruik in de landbouw.
- Maatregelen om het publiek bewustzijn te verhogen, zoals ecolabels,
ecocertificaten en onderwijsprogramma's in scholen, zijn van cruciaal belang
om tot duurzaam watergebruik te komen.
- Lekken in het openbare waterleidingnet moeten worden aangepakt. In
sommige delen van Europa bedraagt het waterverlies via lekken meer dan 40%
van de totale voorraad.
- Illegale wateronttrekking, vaak voor landbouwdoeleinden, is
wijdverspreid in sommige delen van Europa. Een aangepast toezicht en een
systeem van boetes of straffen moeten worden ingevoerd om dat probleem aan te
pakken.
- De overheden moeten het gebruik van alternatieve waterbronnen
stimuleren, zoals gezuiverd afvalwater, grijs water en verzameld regenwater
om de waterstress te helpen verminderen.
Overzicht van het watergebruik in Europa
In heel Europa wordt 44% van het onttrokken water gebruikt voor
energieproductie, 24% voor de landbouw, 21% voor de openbare watervoorziening
en 11% voor de industrie. Deze cijfers verbergen echter de grote verschillen
in Europa wat betreft het watergebruik in de verschillende sectoren. Zo
verbruikt de landbouw in Zuid-Europa 60% van de totale hoeveelheid onttrokken
water en in sommige gebieden zelfs 80%.
In heel Europa levert het oppervlaktewater, zoals meren en rivieren, 81%
van het totale zoetwater dat wordt onttrokken en het is ook de belangrijkste
waterbron voor de industrie-, energie- en landbouwsector. Het openbare
waterleidingnet is echter grotendeels afhankelijk van grondwater omdat dat
doorgaans van hogere kwaliteit is. Bijna al het water dat wordt gebruikt
tijdens de energieproductie wordt teruggeleid naar een waterlichaam. Dat
geldt echter niet voor het water dat wordt onttrokken voor de landbouw.
Ontzilting is een snel groeiend alternatief voor conventionele
waterbronnen, vooral in die gebieden in Europa waar de watervoorraden onder
druk staan. Er moet echter rekening worden gehouden met het hoge
energieverbruik en het resterende pekel wanneer de algemene impact van
ontzilting op het milieu wordt beoordeeld.
Opmerkingen voor de redactie
Het rapport is beschikbaar op
http://www.eea.europa.eu/publications/water-resources-across-europe/
Het rapport zal worden voorgesteld op het 5de Wereldwaterforum in
Istanbul, Turkije: http://worldwaterforum5.org/
Over het Europees Milieuagentschap (EMA)
Het EMA is gevestigd in Kopenhagen. Het agentschap streeft ernaar een
bijdrage te leveren aan een aanzienlijke en meetbare verbetering van het
milieu in Europa, door tijdige, doelgerichte, relevante en betrouwbare
informatie te verstrekken aan beleidsmakers en het grote publiek.
Contactinformatie: Neem voor mediavragen contact op met: Mevr. Gülçin Karadeniz, Persvoorlichter, gulcin.karadeniz at eea.europa.eu, Mobiele telefoon +45-23-68-36-53
-