Partij van de Arbeid

Speech van Sven Stevenson, landelijk voorzitter Jonge Socialisten in de PvdA

PvdA Congres, 14 maart 2009, Utrecht

Beste partijgenoten,

We treffen het. Als het slecht gaat met de economie worden de mooiste popliedjes en de beste films gemaakt. Maar belangrijker: het zijn dit soort momenten, hier en nu, dat alle vastgeroeste dingen opeens kneedbaar worden. Tot zover het goede nieuws.

Als Partij van de Arbeid hebben we geen moment langer moeten om - hier in Utrecht - ons congres te houden. Want nu kunnen we eindelijk weer het kabinet een ferme zet in de goede richting geven. En dat is hard nodig. Want wat we de laatste weken in Den Haag hebben gezien is natuurlijk niet fraai.

Neem vanochtend. In alle vroegte liep ik met een groep JS'ers vanaf het Centraal Station via de wijk Lombok naar de Central Studios. En wie Utrecht een beetje kent, weet dat Lombok de meest multiculturele wijk van Utrecht is. Ook de leukste wijk van Utrecht trouwens. Bij een aantal van die kleine winkeltjes in Lombok stopten we en vroegen aan de winkelier:

'Hoe vindt u dat het kabinet de crisis aanpakt? Voelt u zich gesteund?'

'Maar ik merk er niks van', was het antwoord. 'Maar ik merk er niks van', Jammer.

Daar gaan wij dus wat aan doen. Dit is niet meer een moment om stil te zitten. Op dit congres moeten we niet alleen een agenda over integratie hebben. Maar ook een agenda over de economie. En over beiden wil ik u vertellen hoe wij daar als jongeren tegenaan kijken.

Eerlijk is eerlijk. Dat het kabinet nog niet tot een besluit is gekomen over het aanpakken van de economische crisis heeft natuurlijk deels te maken met de enorme dreun die de crisis heeft uitgedeeld. Dan moet je in de politiek wel even twee keer ademhalen.

Toch moeten wij als PvdA er juist nu staan! Omdat wij een progressieve partij zijn.

Maar ook omdat we stilstand als achteruitgang zien. Nederlanders willen een Partij van de Arbeid die investeert in de samenleving. Helemaal als dat - zoals nu - om moed en lef vraagt.

Het is in ieder geval moediger dan plat bezuinigen.

Nu bezuinigen betekent wegkijken. Wegkijken van de jonge, de oude en de nieuwe Nederlanders die als eerste de klappen mogen opvangen. Laat dat de boodschap zijn die de Partij van de Arbeid aan het CDA meegeeft: als jullie solidair zijn met de mensen bij wie straks het water tot aan de lippen rijkt, als jullie nu solidair zijn, betekent dat wel dat bezuinigen géén optie is.

Dat gezegd hebbende is onze partij nog niet af van de eigen verantwoordelijkheid.

Jongeren dreigen nu vanuit vier kanten het kind van de rekening te worden. Tel maar mee:


1. Een oplopende jeugdwerkloosheid.


2. Een hoger collegegeld en bezuinigingen op het onderwijs.


3. Een verschraling van de sociale zekerheid over 20 jaar.


4. Een berg aan staatsschuld.

Het is geen prettig vooruitzicht. Maar mijn generatie loopt niet weg voor een uitdaging.

Toch trekken wij nu aan de bel en zeggen we: dit is het moment om van jeugdwerkloosheid een topprioriteit te maken. Maar ook op onderwijs mag absoluut niet beknibbeld worden.

Geen hogere collegegelden dus. Bezuinigen op onderwijs is het meest onverstandige wat dit kabinet kan doen. Een boomerang die recht in het gezicht van de samenleving terugkomt. Niet doen dus. Punt!

En op de JSF kunnen we toch veel meer geld besparen...

Een ambitieuze aanpak van de crisis is er nog niet. De hélé platte zorg die wij als jongeren hebben is dat die ambitieuze aanpak er straks ook niet gaat komen. Lange-termijn hervormingen zijn voor ons geen opoffering maar een opluchting. Want als er nu niks gebeurt, wie garandeert ons dat het in de toekomst wel gebeurt?

Daarom, beste Mariëtte en beste Wouter, Wat niet mag gebeuren is dat jullie het politieke compromis zoeken en vinden in wat alle partijen niet willen. En wat ook niet mag gebeuren is een uitruil tussen broodnodige hervormingen straks en onvermijdelijke investeringen nu.

Jullie moeten een akkoord vinden door te kiezen voor "EN-EN" niet door te kiezen voor "NJET-NJET".

O ja, en er is ook enige haast bij.

Misschien kunnen jullie wel volgende week op het CDA-congres het akkoord verdedigen? Maar behalve de toekomst moeten we ook naar het verleden kijken. Het wordt bukken en de scherven voor de zoveelste keer opvegen. Natuurlijk kunnen we met ons vingertje wijzen naar de Verenigde Staten. Maar we zijn ook zelf medeplichtig aan deze crisis.

Acht jaar lang heeft de PvdA in Paars van alles gedaan behalve het verdedigen van publieke belangen. We moeten niet terug willen naar een "Fort Nederland". Maar we kunnen ook niet een bord voor ons kop houden en doorgaan op de ingeslagen weg.

Wat mensen in Nederland van de PvdA willen horen is dat wij weer verstandig omgaan met publieke belangen. En publieke belangen in private handen is een ongelukkige combinatie. We knikken ja, maar verkopen ondertussen midden in een crisis zonder blikken of blozen onze energiebedrijven. Weg Essent en weg Nuon. Wat mij betreft is dat nou niet de meest frisse kant van de sociaaldemocratie.

Wat we nodig hebben is een behoud van overheidsinvloed in die sectoren waar de publieke belangen voorop staan. En omdat we geen "Fort Nederland" willen is het versterken van invloed van de EU dus wél wenselijk. Alleen door Europa voor een aantal sectoren meer zelfsturende bevoegdheid te geven behouden we én de voordelen van Europese samenwerking én de macht om effectief op Europese schaal in te grijpen als dat nodig is.

Terug naar Nederland.

Want ik wil ook stilstaan bij integratie. De economische crisis én integratie lijken namelijk hand in hand te gaan. Het komt nu allemaal samen.

Sterker nog: de economische crisis is op dit moment misschien wel het grootste gevaar voor het slagen van integratie. Want integratie is een breed begrip, maar het komt neer op participatie. En het zijn onze Nieuwe Nederlanders die: nog steeds worstelen met een startkwalificatie, nog steeds in probleemwijken wonen, nog steeds kwetsbare arbeid hebben

en straks als eerste op straat staan.

Een slechte economie en hoge werkloosheid legt een vergrootglas op weerstand, radicalisering en sociale spanningen in de samenleving. Daarom moeten wij onze verantwoordelijkheid nemen. Deze integratieresolutie bevrijdt ons eindelijk van het juk dat de PvdA decennia lang heeft gedragen. We moeten de schroom laten vallen en de problemen die er zijn nooit meer onder het tapijt wegmoffelen. In deze resolutie zie ik - en met mij vele jongeren in de partij - dat verhaal terug.

Er is het kleine verhaal over integratie. Over de prangende kwesties die er nu zijn, die prangende kwesties die nodig zijn om participatie en wederzijds vertrouwen te kweken. Over gedeelde waarden. Er is ook de discussie over woordkeuze. Maar daar gaat het niet over. Dat zijn tijdelijke fenomenen.

Veel belangrijker is het grote verhaal over integratie. Dat grote verhaal is verhaal van individuele keuzevrijheid en emancipatie. Dat we iedereen helpen die voor een religie kiest, of juist niet kiest. Dat we iedereen helpen die worstelt met zijn of haar identiteit. Hoe we de vrijheid van meningsuiting op een voetstuk blijven houden. Jongeren hebben de vraag hoe Nederland er over 50 jaar zal uitzien. Dat grote verhaal hebben we nodig om daarover te zeggen: Iedereen is onderdeel van dit land.

Deze integratieresolutie is een belangrijke trendbreuk met ons verleden. En ik zeg het maar even heel zwart-wit: Het is de geloofwaardigheid van de PvdA die op het spel staat.

Onze geloofwaardigheid STAAT OF VALT met het kiezen voor deze nieuwe koers op integratie.

Beste partijgenoten, ik wil u de lunch insturen met drie keuzes:

Wij kunnen dit congres kiezen voor een resolutie over integratie die cruciaal is voor onze geloofwaardigheid;

Wij kunnen dit congres aan Nederland uitleggen dat wij ons moeten herbezinnen op het omarmen van de vrije markt. Dat publieke belangen in private handen spelen met vuur is;

Wij kunnen dit congres onze politieke leiding de opdracht meegeven om onszelf over de eigen partijbelangen heen te zetten en de toekomst van Nederland voorop te stellen. Om eindelijk eens de handen écht vuil te maken.

Ik zou het wel kunnen verwoorden in een mooi popliedje. 'All Together Now'. Maar dit is zo'n moment. Eens in de zoveel jaar. Dat alles wat vastgeroest lijkt te zitten opeens kneedbaar blijkt te zijn. En een progressieve partij mag daar niet voor weglopen.

Dank u wel.