NMBS

Gevleugelde vlucht voorwaarts voor de Tongerse stationsomgeving

13/03/2009

De stad Tongeren, De Lijn, de NMBS-Holding en Infrabel sluiten op 13 maart 2009 een Intentieovereenkomst om de Tongerse stationsomgeving nieuw leven in te blazen. Een Masterplan zal de ruimtelijke uitgangspunten vastleggen voor de duurzame ontwikkeling van dit stadsdeel. De stationsomgeving wordt opnieuw een levendige buurt in directe relatie met het historische centrum van Tongeren. Het station fungeert daarin als multimodale stadspoort om verschillende verkeersstromen, woonfuncties en publieke ruimten te verknopen tot een geheel dat meerwaarde biedt voor de gehele stad en haar inwoners.

Een stad met vele troeven

De stad Tongeren heeft als oudste stad van België vele troeven. Haar Romeinse en stedelijke geschiedenis betekent tot op vandaag een belangrijke inspiratiebron voor haar ontwikkeling en haar profilering. Verschillende recente stadsvernieuwingsprojecten geven daar uiting aan, zoals het Anicius- en Julianus-project en de vernieuwing van het Gallo-Romeins museum.

Temidden van Limburgs Haspengouw is de stad een belangrijke schakel binnen het ruimtelijke netwerk rond Hasselt, Genk en Maastricht. Het treinaanbod naar ondermeer de centrumsteden Antwerpen, Brussel en Gent is in Tongeren meer dan behoorlijk en de komst van de HST in het naburige Luik heeft haar knooppuntfunctie nog versterkt.

Een reeks uitdagingen voor de stationsbuurt

De Tongerse stationsbuurt kampt al een tijdje met een imagoprobleem. Het station wordt momenteel als ver van het historische centrum ervaren, onder meer door de barrièrewerking van de Wallen, waar vandaag al het zware verkeer langs moet. De ruimte rond het station is weinig gestructureerd en moeilijk bereikbaar voor het auto- en busverkeer. Het spoor vormt er zowel ruimtelijk als functioneel een breuk tussen de kernstad en het gebied Achter de Statie. Bovendien creëert de tunnel onder het spoortalud een moeizame en voor de zwakke weggebruiker onveilige verkeersafwikkeling door de beperkte breedte en de slechte zichtbaarheid.

Samenwerken om de leefbaarheid in de stadsrand te verhogen

Op 13 maart 2009 ondertekenen de stad Tongeren, De Lijn, de NMBS-Holding en Infrabel een Intentieovereenkomst. Deze samenwerking ambieert een duurzame herontwikkeling van de stationsomgeving met het oog op een betere ontsluiting, bereikbaarheid en beleving van de publieke ruimte in en rond het station.

Naar een kwalitatief en haalbaar Masterplan

De stad Tongeren, De Lijn en Infrabel gaan akkoord met het voorstel van de NMBS-Holding om het studiebureau Euro Immo Star de opdracht te geven een nieuw Masterplan voor de stationsomgeving op te maken. De dochteronderneming van de NMBS-Holding zal tevens een Haalbaarheidsstudie opstellen en zorgen voor het Projectmanagement.

Het projectgebied werd bepaald in functie van het gezamenlijke ambitieniveau van de stad Tongeren, De Lijn, de NMBS-Holding en infrabel. De projectpartners willen een vlotte en veilige route naar het station voor alle vervoersmodi garanderen, waar de reizigers comfortabel kunnen overstappen van het ene vervoersmiddel naar het andere en waar het aangenaam is om te verblijven.

Er wordt onderzocht hoe het stationsgebouw afgestemd kan worden op de hedendaagse eisen van comfort. Het station zou aan beide zijden van het spoor één herkenbaar geheel kunnen worden zodat het daadwerkelijk kan fungeren als stadspoort. Geïnspireerd door de rijke Tongerse geschiedenis staat de Romeinse God Janus, god van de poorten, symbool voor een nieuw stationsgebouw dat niet langer een voor- of achterkant heeft maar een gezicht vormt naar beide stadsdelen aan weerszijden van de sporen.

Vanuit die visie tast de studie verschillende opties af om de spoorweginfrastructuur te verbeteren. Via het verbreden van de spooronderdoorgang en de toegangen tot de perrons kunnen de stadswijken binnen en buiten de Wallen niet enkel een functionele maar ook een verkeersveilige en kwalitatieve link met elkaar krijgen.

Met de heraanleg van het stationsplein willen de projectpartners de ademruimte voor voetgangers en fietsers in en rond het stationsgebouw verhogen. Aansluitend op het regionale fietsroutenetwerk kan een nieuw fietstracé langs het spoor en het station de omliggende landschappen De Kevie en Francart met elkaar verbinden.

Ook de herwaardering van het busstation behoort tot de ambitie. De bushaltes situeren zich momenteel op een helling naast het stationsgebouw waar weinig comfort en ruimte is voorzien voor wachtende busreizigers. Het Spartacusplan van De Lijn Limburg duidt het station van Tongeren als belangrijke stopplaats aan binnen het regionaal busnetwerk van stads- en streeklijnen. De projectpartners willen het bus- en treinverkeer beter op elkaar afstemmen.

Parkeren aan het station is momenteel weinig georganiseerd en het aantal parkeerplaatsen schiet tekort. Binnen het projectgebied wil men een nieuwe pendelparking realiseren van ca. 200 plaatsen en minstens 100 bijkomende fietsstallingen.

Voorts is de stationsomgeving een strategische locatie om een evenwichtige mix van wonen, werken en ontspanning uit te bouwen. Er is nog ruimte voor nieuwe ontwikkeling waarbij gedacht wordt aan alternatieve woonvormen (service-flats, woningen voor alleenstaanden, ed.) en een bijkomende stadsparking.

Het Masterplan zal passen in de huidige dynamiek die doelt op de herinrichting van de Wallen en de aanleg van een nieuwe ontsluitingsweg voor het zware verkeer naar de omliggende industrieterreinen. De plannen voor de herlocatie van de stelplaats van De Lijn naar de voormalige goederenkoer van de NMBS-Holding krijgen in het Masterplan eveneens een plaats.

Na goedkeuring van het Masterplan volgt een verdere planologische, architecturale en technische uitwerking voor de effectieve realisatie van het gehele project, waarbij voldoende aandacht zal uitgaan naar publieke betrokkenheid.