NVB Bouwondernemers & Ontwikkelaars

Woningverkoop en bouwproductie zakken fors weg

De verkoop van nieuwe woningen ligt in de eerste twee maanden van dit jaar zestig tot zeventig procent lager dan in dezelfde periode vorig jaar. En daarmee is sprake van de zwaarste verkoopdaling in 26 jaar tijd. Dit betekent, dat de woningproductie terug zal vallen tot 41.000 woningen in 2011 en er rekening moet worden gehouden met een verlies van 100.000 arbeidsplaatsen in de bouw en aanverwante sectoren. Alleen snelle doeltreffende maatregelen kunnen erger voorkomen. Desondanks zijn er ook nú nog volop kansen. Wat ze nodig hebben zijn innovatieve ondernemers en een alerte overheid.

Aldus NVB, Vereniging voor ontwikkelaars & bouwondernemers in de Thermometer Koopwoningen. Deze halfjaarlijkse rapportage die samen met het Onderzoeksinstituut OTB van de TU Delft wordt opgesteld, laat duidelijk zien dat de nieuwbouwsector hard door de crisis is geraakt. Nederlandse ontwikkelaars en bouwondernemers hebben in 2008 de zwaarste verkoopdaling in 26 jaar tijd moeten slikken.

De verkoop daalde over heel 2008 met 30%. Vooral in het laatste kwartaal ging de verkoop van nieuwe woningen erg hard omlaag, met een daling van 50%. De verkoopdaling bij de nieuwbouw was groter dan die bij de bestaande bouw. Daar ging de totale verkoop over 2008 met iets meer dan 10% omlaag. En het dieptepunt is voor de ontwikkelaars nog niet bereikt. De eerste en voorlopige cijfers over januari en februari 2009 tonen opnieuw grote verkoopdalingen aan in de orde van 60% tot 70% vergeleken met dezelfde periode van 2008. Vooral dure woningen zijn lastig verkoopbaar, evenals appartementen. In het goedkope segment zijn de negatieve effecten veel minder voelbaar. Daar liggen dan ook de beste kansen.

Voor de structuur van de Nederlandse woningmarkt is deze situatie buitengewoon vervelend. Wanneer de bouwproductie op slot gaat, zal dat als de crisis voorbij is zorgen voor schaarste en dus een kiem leggen voor toekomstige prijsexplosies. Fundamenteel is er weinig veranderd. Er is in Nederland een groot woningtekort en tot 2025 komen er zelfs 800.000 huishoudens bij. Maar consumenten durven uit onzekerheid nu even niet te kopen. Hierdoor valt de doorstroming weg. Uit recent onderzoek is gebleken dat zekerheid de allerbelangrijkste factor is voordat ze verhuizen naar een koopwoning. En omgedraaid is gebrek aan zekerheid en met name gebrek aan zekerheid t.a.v. de verkoop van het oude huis de grootste bottleneck voor een verhuizing. Tot voor kort waren velen bereid een nieuw huis te kopen zonder dat het oude was verkocht. Nu durft niemand dat avontuur nog aan te gaan. Dus ligt hier de sleutel waarmee de markt weer in beweging is te krijgen. Wat de woningbouw volgens NVB daarom vooral nodig heeft is een robuuste aanpak en een doortastende overheid. In de buurlanden heeft dat al tot veel goede maatregelen geleid, zoals verlaging van het BTW-tarief voor nieuwbouwwoningen in België en een verlaging van de overdrachtsbelasting in Engeland. Maar in Nederland laat de rijksoverheid het vooralsnog lelijk afweten, ook met maatregelen die weinig of geen geld kosten. NVB vindt dat onverantwoord. Er is meer aan de hand dan een conjunctureel dipje. De effecten van deze crisis zijn veel ingrijpender. Zonder steun van de overheid moet gerekend worden op een zeer fors inzakkende woningproductie tot 41.000 woningen in 2011 en een verlies van minstens 75.000 arbeidsplaatsen in de bouw en toelevering, maar dat laatste zouden er best 100.000 of meer kunnen worden. Dat heeft ook te maken met de markten van kantoren, winkels en ander commercieel vastgoed. Die zijn compleet stilgevallen.

Toch is er volgens NVB ook goed nieuws. Overal in de wereld zijn overheden namelijk al wel bezig om met enorme steunmaatregelen hun economieën overeind te houden. Dat maakt het waarschijnlijk dat het keerpunt wereldwijd al in de 2e helft van dit jaar zichtbaar zal zijn. En een paar kwartalen later zal het ook merkbaar zijn in Nederland. Tegelijk zien we binnen Nederland op regionaal niveau gelukkig tal van strategische allianties van overheden (provincies, gemeenten), corporaties en marktpartijen ontstaan om de woningmarkt overeind te houden. Om de vaart er op de woningmarkt in te houden heeft NVB zelf ook tien doeltreffende maatregelen geformuleerd.

Klik hier voor de 10 aanbevelingen van NVB


---