Wageningen Universiteit en Researchcentrum veroorzaakt hongerâ âKnaagdier veroorzaakt hongerâ

12 mrt 2009

Knaagdieren zorgen mondiaal voor forse oogstverliezen. Met een goede bestrijding kunnen 280 miljoen mensen extra worden gevoed, ofwel een derde van alle mensen die nu honger lijden. Dat stelt de Wageningse plaagdierexpert dr. Bastiaan Meerburg met twee vakgenoten in het aprilnummer van Pest Management Science.

Samen met Grant Singleton van het onderzoeksinstituut IRRI en Herwig Leirs van de universiteit van Antwerpen berekende Meerburg de oogstverliezen door ratten en muizen in ontwikkelingslanden. In Azië wordt gemiddeld tussen de vijf en tien procent van de rijstproductie door knaagdieren opgegeten. In een land als Indonesië zijn de muizen en ratten met een oogstverlies van zeventien procent zelfs de belangrijkste schadepost voor de boeren.

In Afrika is de situatie niet beter. De onderzoekers presenteren cijfers uit Tanzania, waar knaagdieren vijftien procent van de maïsproductie opeten, en Kenia, waar twintig procent verloren gaat. In Latijns-Amerika loopt het oogstverlies sterk uiteen van vijf tot soms wel negentig procent van de productie.

Voorts wijzen de onderzoekers op de rol van knaagdieren bij de verspreiding van ziekten. Zo zorgt de door knaagdieren verspreide bacterie leptospira voor ziekten en dodelijke slachtoffers in Noordoost-Thailand en de Filippijnen. Hoewel hier weinig onderzoeksgegevens van bekend zijn, vermoeden de onderzoekers dat de arbeidsuitval door deze ziekten bij de rijst- en graantelers aanzienlijk is.

Door een goede bestrijding van knaagdieren kan het oogstverlies mondiaal met vijf procent verminderen, denken Meerburg en zijn medeauteurs, wat leidt tot aanzienlijk meer voedsel op de lokale markten. In Azië kan 54 miljoen ton granen extra beschikbaar komen, voldoende om 217 miljoen Aziaten te eten te geven. Plaagbestrijding in Afrika en Latijns-Amerika levert meer voedsel op voor respectievelijk 22 en 31 miljoen mensen.

Bij de bestrijding van knaagdieren denkt Meerburg in eerste instantie aan ecologisch beheer, waarvan de vorm per regio kan verschillen. Boeren moeten de te bestrijden soorten snel identificeren en vervolgens inspelen op de ecologie van de soort om zo oogstschade te beperken, zegt hij. Knaagdierplagen op de akker zijn bijvoorbeeld te verminderen door naast je graanperceel een gewas te verbouwen dat de knaagdieren lekkerder vinden. âJe verplaatst ze danâ, zegt Meerburg. Ook zijn er succesvolle proeven gedaan met schermen rond een rijstveld. âDat kan alleen in landen waar de arbeid goedkoop isâ, zegt hij. Ook het gebruik van natuurlijke vijanden, zoals honden, is een beproefde methode.

Tijdens de opslag van de granen is ook veel te winnen. âJe moet de schuren goed afsluiten en gaten dichtmaken. Bovendien helpt het om bosjes rond de gebouwen te verwijderen â ratten en muizen houden niet van open terrein.â Meerburg pleit niet voor het gebruik van meer gif. âDat leidt tot milieurisicoâs.â / Albert Sikkema; Foto Grant Singleton (CGIAR/IRRI).

Bovenstaand bericht is geproduceerd door de redactie van Resource, het weekblad voor Wageningen Universiteit en Researchcentrum. Meer informatie bij Pers- en wetenschapsvoorlichting van Wageningen UR, e-mail: pers.communicatie@wur of bij de redactie van Resource, e-mail: resource@wur.nl. Zie archief op http://www.resource-online.nl.