De Nederlandse Bank
Pensioenfondsen verkochten voor EUR 26 miljard effecten
Statistisch Nieuwsbericht
Datum 12 maart 2009
In het vierde kwartaal van 2008 hebben Nederlandse pensioenfondsen
voor een zeer aanzienlijk bedrag effecten verkocht. Uit cijfers van De
Nederlandsche Bank blijkt dat zij voor bijna EUR 9 miljard aan
aandelen hebben afgestoten, terwijl voor EUR 17 miljard schuldpapier,
zoals obligaties, van de hand werd gedaan. Door deze verkopen en door
forse koersverliezen op het aandelenbezit liep de omvang van de
aandelen- en schuldpapier-portefeuille in het vierde kwartaal met EUR
86 miljard terug tot EUR 529 miljard per eind 2008; ten opzichte van
het vierde kwartaal van 2007 is dat een daling van 19%.
Beleggingstransacties van pensioenfondsen vertoonden in het vierde
kwartaal een omslag. Aankopen hadden in de eerste drie kwartalen ruim
de overhand gehad. In totaal waren toen per saldo voor EUR 37 miljard
effecten gekocht. In het vierde kwartaal zijn echter voor omvangrijke
bedragen effecten verkocht. Bij de aandelenverkopen betrof het voor
tweederde aandelen van Amerikaanse bedrijven en financiële
instellingen. Verder werd vooral Europees schuldpapier verkocht.
Deze effectenverkopen vonden plaats tijdens hectische omstandigheden
op de financiële markten en hangen daar grotendeels ook mee samen.
Twee aspecten van het beleggingsbeleid van pensioenfondsen waren de
drijvende krachten hierachter. Vanwege de verdeling van risico's en
beoogde lange termijnrendementen streven pensioenfondsen naar een
strategische verhouding tussen aandelen en obligaties in hun
effectenportefeuille. Door de forse verliezen op de aandelenbeurzen
was het relatieve belang van de aandelenportefeuille te laag geworden.
Om dit weer op peil te brengen - en het toegenomen relatieve gewicht
van schuldpapier te verlagen - zijn obligaties verkocht.
De verkopen hangen ook deels samen met een ander aspect van het
beleggingsbeleid. Dat is dat pensioenfondsen veel van hun
valutarisico's afdekken. Vanwege risicospreiding wordt wereldwijd
belegd. Daarbij luidt een deel van de beleggingen in vreemde valuta,
vooral Amerikaanse dollars. Zo was eind september 2008 voor een
tegenwaarde van EUR 180 miljard in de Verenigde Staten belegd. Het
daarmee samenhangende dollarrisico wordt door de pensioenfondsen door
middel van valutaderivaten afgedekt. Toen de euro vanaf de zomer in
waarde afnam ten opzichte van de dollar, tot een niveau in november
van USD 1,27, werden op de dollarportefeuilles forse
wisselkoerswinsten geboekt; voor zover geen effecten werden verkocht
waren deze alleen boekhoudkundig. Tegenover deze deels ongerealiseerde
winsten traden in de sfeer van valutaderivaten verliezen op. Voor
zover contracten moesten worden afgewikkeld leidde dit tot
aanzienlijke betalingen. Er resulteerde een grote
liquiditeitsbehoefte. Om hierin te voorzien gingen pensioenfondsen
over tot verkopen van aandelen en schuldpapier.
Voor nadere informatie kunt u contact opnemen met Tobias Oudejans
(tel. 020-524 3100, 06-524 96 961) en Herman Lutke Schipholt (020-524
2712, 06-524 96 900).
Effectentransacties pensioenfondsen
---