SRON Netherlands Institute for Space Research
Dutch scientists ready for launch GOCE
11 Mar 2009
Nederlandse wetenschappers klaar voor lancering zwaartekrachtsatelliet
Wetenschappers van het Nederlands ruimteonderzoeksinstituut SRON en de
TU Delft zijn klaar voor de verwerking van de eerste gegevens van de
zwaartekrachtsatelliet GOCE. De Europese ruimtevaartorganisatie ESA
gaat de satelliet op 16 maart vanuit de Russische lanceerbasis
Plesetsk lanceren.
Terwijl klimaatwetenschappers uit de hele wereld deze week in
Kopenhagen de laatste inzichten over de ontwikkeling van het klimaat
bespreken, kan GOCE daar de komende maanden een belangrijke aanvulling
op geven. GOCE gaat met ongekende nauwkeurigheid de precieze grootte
en de richting van de zwaartekracht op iedere plek op aarde in kaart
brengen. Dat is van belang voor het onderzoek naar oceaanstromingen,
het dalen of rijzen van de zeespiegel en verandering van het klimaat
en de interne processen in de aarde. Daarmee levert GOCE een
essentiële bijdrage aan onze kennis over de werking van `het systeem
aarde'.
Betrokkenheid Nederlandse wetenschap en industrie
Het Nederlands ruimteonderzoeksinstituut SRON en de Technische
Universiteit Delft waren al bij GOCE betrokken vanaf het moment dat
het project nog op de tekentafels lag. De TU Delft heeft veel ervaring
met het nauwkeurig meten van satellietbanen. Daarmee levert de TU
Delft een belangrijke bijdrage aan het bepalen van de goede werking
van de satelliet en het ijken van de satellietgegevens. SRON
ontwikkelde samen met de Technische Universiteit van München het
verwerkingssysteem dat uit de ruwe gegevens van de satelliet de
uiteindelijke wetenschappelijke gegevens berekent. Die gegevens worden
vervolgens door wetenschappers uit de hele wereld gebruikt.
Daarnaast levert de Nederlandse industrie een belangrijke bijdrage aan
deze satelliet: de energievoorziening wordt verzorgd door zonnepanelen
van Dutch Space en aan de innovatieve aandrijving is een belangrijke
bijdrage geleverd door Bradford Engineering.
Gestroomlijnd
De baan van GOCE is voor een satelliet zeer laag (ca. 260 km tegen
normaal 700 km of meer) juist om de zwaartekracht goed te kunnen
meten. Omdat de satelliet op die hoogte nog een beetje weerstand van
de atmosfeer ondervindt, is hij zo goed mogelijk gestroomlijnd.
Daardoor heeft GOCE voor een satelliet een zeer unieke vorm. De
innovatieve aandrijving compenseert tot slot het laatste beetje
wrijving, zodat de metingen heel precies kunnen worden uitgevoerd.
GOCE (Gravity Field and Steady State Ocean Circulation Explorer) is de
eerste in de nieuwe reeks `Earth Explorer' missies van ESA. Het doel
van deze missies is om gericht en met de nieuwste technieken in te
spelen op de behoefte van de wetenschap.
De Nederlandse bedrijven Dutch Space, Bradford Engineering en
Satellite Services zijn ook betrokken bij de ontwikkeling van de
satelliet.