1 1
> Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag
De voorzitter van de Tweede Kamer Plesmanweg 1-6
der Staten-Generaal 2597 JG Den Haag
Binnenhof 4 Postbus 20901
2500 EX Den Haag
2513 AA DEN HAAG T 070 351 6171
F 070-351 7338
Ons kenmerk
VenW/DGLM-2009/395
Uw kenmerk
---
Bijlage(n)
Datum 10 maart 2009 -
Onderwerp Eén Europees luchtruim
Geachte voorzitter,
In het Algemeen Overleg met de Vaste Commissie voor Volkshuisvesting,
Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer op 27 november 2008 over een drietal
onderwerpen (Milieuraad, Klimaat- en Energiepakket, handel in broeikasgassen) 1
zijn door de Kamerleden Spies (CDA) en Neppérus (VVD) vragen gesteld aan de
minister van VROM over het luchtruim. Er is gevraagd naar de ontwikkelingen in
de besprekingen inzake één Europees luchtruim, de Europese samenwerking en
de samenwerking tussen de civiele en militaire luchtvaart. Als minister van
Verkeer en Waterstaat ben ik verantwoordelijk voor dit onderwerp en doe ik u op
verzoek van de minister van VROM hierbij het antwoord toekomen.
Afgelopen zomer is door de Europese Commissie (EC) een verordening
voorgesteld (het zogenoemde Single European Sky pakket, SES II) teneinde de
prestaties en de duurzaamheid van het Europese luchtvaartsysteem te
verbeteren. De voorgestelde verordening stelt aanvullende communautaire
maatregelen voor op de vier bestaande verordeningen (SES I, 2004) over
luchtvaartnavigatiediensten, organisatie en interoperabiliteit in het
gemeenschappelijke Europees luchtruim. Het pakket heeft als doel om de
veiligheid, capaciteit, efficiëntie en milieuvriendelijkheid te verhogen en de kosten
te verlagen. U bent eerder inhoudelijk over dit Europese Commissievoorstel
geïnformeerd door middel van de BNC-fiche2.
1 Brief van M VROM 17-11-2008 over verslag Milieuraad 20-10-2008;
Brief van M VROM 21-11-2008 over voortgang Klimaat- en Energiepakket;
Brief van M VenW 25-11-2008 over herziening Richtlijn handel in broeikasgassen.
2 Tweede Kamer 2008-2009, 22112, nr. 677
a
Pagina 1 van 3
Belangrijke maatregelen zijn het opzetten van zogenoemde Functional Airspace
Blocks (FAB's) door de lidstaten teneinde de samenwerking tussen verleners van
luchtvaartnavigatiediensten te verbeteren. Daarnaast stelt de EC communautaire Ons kenmerk
targets op waarna lidstaten bindende targets vaststellen voor de prestaties van VenW/DGLM-2009/395
luchtverkeersdienstverleners. De onafhankelijke toezichthouders (National
Supervisory Authority, NSA) zullen deze prestaties moeten meten. Tot slot wordt
een nieuwe generatie luchtverkeersleidingssystemen gerealiseerd onder het
programma SESAR (SES ATM Research). Hierover bent u in een eerdere brief
ingelicht1.
Over de stand van zaken rond SES II, FAB Europe Central en SESAR kan ik u het
volgende melden. Op 9 december 2008 is in de Europese Transportraad door alle
lidstaten overeenstemming bereikt over het voorstel tot herziening van de Single
European Sky wetgeving2. Spanje en het Verenigd Koninkrijk zullen inzake de
toepassing van de verordening op Gibraltar bilateraal een passage uitwerken
voordat de overeenstemming in de Raad kan worden geformaliseerd. Eind maart
2009 zal het Europese Parlement zich in eerste lezing uitspreken over het
voorstel. Raad, Commissie en Parlement hebben de intentie uitgesproken om snel
tot een akkoord te komen, indien mogelijk vóór de parlementaire verkiezingen in
juni 2009. Formeel zal het voorstel waarschijnlijk pas door het nieuwe Parlement
in tweede lezing aangenomen kunnen worden.
Op 18 november 2008 hebben Nederland, België, Luxemburg, Frankrijk, Duitsland
en Zwitserland een intentieverklaring getekend om een gemeenschappelijk
functioneel luchtruimblok af te bakenen, FABEC genoemd (FAB Europe Central).
FABEC handelt 55% van het vliegverkeer in Europa af voor zowel het hoge als het
lage luchtruim. Uiterlijk 2012 moeten de FAB's opgericht zijn door de lidstaten.
Door de realisatie van dit blok kunnen vliegtuigen in de toekomst kortere routes
vliegen, komt er meer capaciteit in het luchtruim, waar mogelijk komen vaste
tarieven, zijn er minder overdrachten nodig tussen luchtverkeersleiders en
kunnen gezamenlijke militaire oefengebieden afgesproken worden. FABEC is
daarmee een essentiële ontwikkeling voor de Nederlandse luchtvaart en de
mainport Schiphol. Het is tevens een zeer concrete maatregel die kortere
vliegafstanden per vlucht mogelijk maakt hetgeen resulteert in brandstof- en
kostenbesparingen en de reductie van de emissies van CO2 en Nox. De civiel-
militaire samenwerking speelt een belangrijke rol bij het bereiken van de
doelstellingen van het SES II pakket. Het luchtruim zal flexibel gebruikt moeten
worden met inachtneming van de effectiviteit van militaire missies3.
1 Tweede Kamer 2008-2009, 21501-33, nr. 182
2 Tweede Kamer 2008-2009, 21501-33, nr. 198 en nr. 207
3 Zie ook Tweede Kamer 2008-2009, 29665, nr. 111, met bijlagen
Pagina 2 van 3
Op 8 december 2008 is in Brussel het startschot gegeven voor de SESAR Joint
Undertaking, de ontwikkelorganisatie van SESAR. Tot 2013 zullen innovatieve
technologieën worden getest en standaarden worden ontwikkeld. Van 2014 tot Ons kenmerk
2020 is de implementatiefase voorzien. Een aantal aanpassingen met grote winst VenW/DGLM-2009/395
op korte termijn worden reeds nu geïmplementeerd.
In de Luchtvaartnota die in april 2009 gereed zal zijn zal ik uitgebreider ingaan op
deze Europese ontwikkelingen en de doelen die NL daarbij wil realiseren.
Hoogachtend,
DE MINISTER VAN VERKEER EN WATERSTAAT,
ir. Camiel Eurlings
Pagina 3 van 3
Ministerie van Verkeer en Waterstaat