VU Medisch Centrum

Amsterdam, 10 maart
2009/018/JS

Preventie van angst en depressie bij ouderen succesvol

Ouderen boven de 75 jaar hebben 50% minder kans op een depressie of angststoornis wanneer ze bij lichte klachten deelnemen aan een preventieprogramma. Dat blijkt uit onderzoek van VU medisch centrum en GGZ inGeest. Het preventieprogramma bestaat uit het stapsgewijs aanbieden van informatie, een zelfhulpcursus, gesprekken met een sociaal psychiatrisch verpleegkundige of het bespreken van medicatie. Het volgen van zo'n programma werkt beter dan bestaande therapieën en is bovendien goedkoper.

Nelleke van 't Veer-Tazelaar benaderde voor het onderzoek 170 ouderen via de huisarts. Deze mensen hadden allen angstklachten of somberheid en kregen een preventieprogramma aangeboden. Na een jaar bleek dat de ouderen die het programma volgden een kans van 12% hadden om een volwaardige depressie of angststoornis te ontwikkelen. In de controlegroep van ouderen zonder programma bleek die kans twee keer zo groot: 24%. Volgens Nelleke van 't Veer-Tazelaar is dit van groot belang voor de praktijk: 'Bestaande behandelingen met therapie en pillen blijken niet altijd aan te slaan. Bovendien zijn de kosten van een stapsgewijs preventieprogramma lager, omdat je niet meer biedt dan nodig is.'

Voorkomen beter dan genezen
Het preventieprogramma bestond uit vier stappen van elk gemiddeld drie maanden. Wanneer de klachten na één stap niet verminderden, volgde een nieuwe stap in het traject. Bij elke stap werd de begeleiding van de deelnemers intensiever. Stap 1 is bijvoorbeeld afwachten en aanzien, omdat milde klachten ook vanzelf over kunnen gaan. Daarna volgden indien nodig een zelfhulpcursus met begeleiding op 'thuiszorg' niveau, cognitieve gedragstherapie van een getrainde sociaal psychiatrisch verpleegkundige, of een verwijzing naar de huisarts voor eventuele medicatie.

Depressie en angst komen vaak voor bij ouderen. Ongeveer een derde van de oudere patiënten in de huisartsenpraktijk heeft last van één van beide ziektebeelden. Het onderzoek richtte zich op ouderen bij wie al sprake was van depressie- en angstklachten, maar bij wie nog geen sprake was van een volwaardige stoornis. Deze ouderen lopen namelijk een versterkt hoog risico op het ontwikkelen van deze ziektebeelden.

Het onderzoek is onder de naam PIKO-D (Preventie Interventie Kwetsbare Ouderen - Depressie & Angst) verricht door de afdeling huisartsengeneeskunde (EMGO instituut) en klinische psychologie van VU medisch centrum en GGZ inGeest, samen met Omring Thuiszorg in West-Friesland. De resultaten zijn gepubliceerd in de Archives of General Psychiatry van maart 2009, een medisch maandblad van de American Medical Association.

Noot voor de redactie:
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de dienst communicatie van VU medisch centrum, Jan Spee, telefoon (020) 444 3444, fax (020) 444 3450 of met Petra Timmer, dienst communicatie GGZ inGeest, via T (020) 788 5099 of (06) 2393 6557Persberichten van VU medisch centrum kunt u lezen op http://www.vumc.nl/zorg/journalisten/

Achtergrondinformatie (