De paradox in de Bijbel en in de wereldliteratuur
09/03/2009 11:59
www.baucis.nl
Nieuw taalkundig onderzoek toont aan dat in de Bijbel de ontwikkelingen binnen het Joodse volk vaak omgekeerd aan die in de geschiedschrijving terug te 'lezen' zijn: zo zijn niet alleen Genesis en Exodus maar ook het verhaal over Jezus' geboorte in het Evangelie van Mattheus parodieen op de eigentijdse wetenschappelijke ontwikkelingen.
Verschillen tussen de Bijbel en vergelijkbare fragmenten in de Koran kunnen door het gebruik van deze 'omkering' of 'antifrase' worden verklaard: die komen in de Koran niet voor.
De ontwikkelingen van andere (volks)talen opschrift blijken volgens onderzoeker Feia Boukes echter ook wereldwijd samen te gaan met het omgekeerd weergeven van de officiele stand van zaken. Zo worden in het Oud- IJslandse epos 'Edda' met behulp van deze 'omkering' de als misstanden ervaren situaties uit de Frankische periode met terugwerkende kracht belachelijk gemaakt. En ook de legendarische verhalen rond Karel de Grote en koning Arthur zijn geschreven om de vorsten en hun wetenschappelijke gevolgen vooral belachelijk te maken: om er alsnog mee af te kunnen rekenen.
Het onderwerp dat niet alleen sinds Darwin maar van oudsher de zowel wetenschappelijke als literaire aandacht heeft gekregen is het fenomeen van de schepping: die van de kosmos en die van de mens. In het laatste geval moest er een antwoord worden gevonden op de vraag of de pasgeborene als een goddelijke creatie of als een vrucht van het menselijke geslacht moest worden beschouwd. Die vraag is in de wetenschapsgeschiedenis op verschillende manieren beantwoord: bij de Egyptenaren in de opvattingen over de goddelijke afkomst van de farao en bij de Joden in hun overtuiging dat de aartsvaders door menselijke bevruchting de basis hebben gelegd voor hun nazaten/ volk.
Het Christendom heeft binnen die relatie tussen hemel en aarde destijds haar eigen (ook wetenschappelijke) visie opgebouwd: met Jezus als middelaar tussen God en mens. Dat die visie ook omgekeerd aan die opvattingen in de wereldliteratuur terecht is gekomen is dus een logisch gevolg van een Bijbels voorbeeld, aldus Boukes.
In een cross- media combinatie worden op de site en in de serie 'Wereldliteratuur tussen kunst en wetenschap' wetenschappelijke ontwikkelingen gekoppeld aan een tekst uit de wereldliteratuur uit die periode. Deze interdisciplinaire onderzoeksmethode maakt niet alleen de wetenschapsgeschiedenis inzichtelijk maar levert ook verrassende conclusies op.
Zolang er nog geen vorm is gevonden voor publicatie van de serie in zijn geheel kunnen de beschikbare delen volgens het 'printing on demand' principe worden besteld.
http://www.baucis.nl