Gemeente Apeldoorn

Meerderheid raadsfracties wil einde zondagopenstelling grote supermarkten

De fracties van PvdA, CDA, GroenLinks, ChristenUnie en SGP hebben een initiatiefvoorstel voorbereid over de winkeltijdenverordening. De raadsfracties willen dat de Winkeltijdenverordening 2005 wordt aangepast, zodat de avondopenstelling op zon- en feestdagen van winkels weer in overeenstemming komt met wat oorspronkelijk door de raad van Apeldoorn was beoogd.

Kleinschalige voorziening als uitgangspunt
Een avondwinkel werd bij de vaststelling van genoemde verordening door de raad gezien als een kleinschalige voorziening. De mogelijkheid dat supermarkten binnen de reikwijdte van het begrip "avondwinkel" zouden kunnen vallen om zo op zondag na 16.00 uur de deuren te kunnen openen, werd toen niet voorzien. De beleidsgedachte achter de avondwinkels en de zondagavondopenstelling is dat consumenten buiten reguliere openingstijden kleine boodschappen kunnen doen bij een kleinschalige voorziening.

Maximum vloeroppervlak beperkt gewone supermarkten Het voorstel is om de ontheffingsmogelijkheid van artikel 6 van de Winkeltijdenverordening te beperken tot winkels met een bepaald maximum vloeroppervlak. Dergelijke (buurt-)winkels die in de dagelijkse levensbehoefte voorzien, hebben gewoonlijk een verkoopvloeroppervlak van 400m2 of kleiner. Aangesloten is bij de in de detailhandel gangbare maximum vloeroppervlakte van 400 m2. De raadsfracties willen hiermee het oorspronkelijke beleidsuitgangspunt herbevestigen en het kader waarbinnen het college ontheffing mag verlenen nader bepalen.
- juridische argumenten sluiten aan bij de winkeltijdenwet: namelijk de raad is van mening dat het de leefbaarheid niet ten goede komt als supermarkten op zondag open zijn.
- politieke argumenten: het handhaven van de zondagsrust en economische motieven als de 24-uurs economie en oneerlijke concurrentie.
- Overgangsrecht: de definitieve intrekking van de vergunning geschiedt als het besluit hierover onherroepelijk is.

Politieke Markt Apeldoorn van 12 maart
Op 11 september 2008 is het onderwerp besproken in de Politieke Markt. Hierna hebben de initiatiefnemers zich nogmaals juridisch laten adviseren en aan het college een laatste toets op juridische haalbaarheid gevraagd. De fracties denken met dit initiatiefvoorstel een juridisch sluitende regeling gevonden te hebben met minimale risico 's. De fracties vragen het presidium het initiatiefvoorstel te agenderen in de Politieke Markt van 12 maart. Het college van b. en w. zal na het raadsbesluit zorgdragen voor de inspraakprocedure, waarna de raad het definitieve besluit vóór de zomer kan nemen.

BESPREEKVOORSTEL PRESIDIUM

|Presidiumdatum                |5 maart 2009                        |
|Nummer                        |                                    |
|Onderwerp                     |Initiatiefvoorstel                  |
|                              |winkeltijdenverordening             |
|Raadsadviseur                 |S.M. Stam                           |
|Voorstel  Akkoord gaan met agenderen van het initiatiefvoorstel     |
|winkeltijdenverordening.                                            |
|                                                                    |
|Toelichting   De fracties van PvdA, CDA, Groen Links, CU en SGP     |
|hebben een initiatiefvoorstel voorbereid over de                    |
|winkeltijdenverordening. Een eerder voorstel is op 11 september 2008|
|besproken in de pma. Op basis van deze bespreking hebben de         |
|initiatiefnemers zich juridisch laten adviseren  en aan het college |
|een laatste toets op juridische haalbaarheid gevraagd. De           |
|definitieve tekst vindt u nu hierbij. De fracties zijn van mening in|
|de formulering van dit initiatiefvoorstel een juridisch sluitende   |
|regeling gevonden te hebben met minimale risico 's.                 |
|                                                                    |
|De fracties stellen voor het initiatiefvoorstel voor bespreking te  |
|agenderen in de pma van 12 maart. Het college zal aansluitend aan   |
|het raadsbesluit zorgdragen voor de inspraak, waarna de raad het    |
|definitieve besluit vóór de zomer kan nemen.                        |
|                                                                    |
|Het initiatiefvoorstel en het meegestuurde college-advies zijn niet |
|openbaar tot het moment van bespreken in het presidium.             |
|                                                                    |
Voorstel (concept-besluit)
1. De gemeenteraad geeft de concept aangepaste Winkeltijdenverordening 2005 (=ontwerp-raadsbesluit) vrij voor inspraak. 2. Verzoekt het college zorg te dragen voor de inspraakprocedure en zo spoedig mogelijk na afronding van deze inspraakprocedure de aangepaste Winkeltijdenverordening aan de raad voor te leggen ter vaststelling. Toelichting
1. Aanleiding
Het wordt door onderstaande raadsfracties wenselijk geacht dat de Winkeltijdenverordening 2005 zodanig wordt aangepast dat de toepassing van de ontheffingsmogelijkheid van artikel 6 van de Winkeltijdenverordening (het betreft de avondopenstelling op zon- en feestdagen van winkels weer in overeenstemming wordt gebracht met de oorspronkelijk door de raad van Apeldoorn hiermee beoogde beleidsdoelstelling.

2. Achtergrond
In november 2007 bleek dat het op grond van de Winkeltijdenverordening 2005 mogelijk was dat ook "grote" supermarkten een ontheffing konden krijgen van de zondagsluiting en op zondag na 16.00 uur de winkel kunnen openen.

De gemeenteraad heeft in zijn vergadering van 8 november 2007 naar aanleiding van die constatering de motie "Supermarkt of avondwinkel" aangenomen. De belangrijkste overwegingen die in de motie zijn genoemd zijn:
- in 1996 is er een ruimere Winkeltijdenwet van kracht geworden. Op basis van deze nieuwe Winkeltijdenwet heeft de gemeenteraad de Winkeltijdenverordening 2005 vastgesteld. Op zon- en feestdagen geldt in beginsel een verplichte sluiting voor alle winkels;
- op basis van artikel 6 van de huidige Winkeltijdenverordening is het mogelijk om aan een beperkt aantal winkels die hoofdzakelijk drank en voedstel verkopen toestemming te geven om open te zijn op zon- en feestdagen na 16.00 uur;
- deze regeling is destijds een reactie geweest op de avondopenstelling van benzinepompen en winkeltjes in het ziekenhuis.
- het verlenen van de ontheffing aan Dekamarkt (Vlijtseweg) heeft duidelijk gemaakt dat het niet duidelijk is wat precies onder een avondwinkel wordt verstaan;
- het is wenselijk om een duidelijke begrenzing te markeren met betrekking tot de definitie van avondwinkel.
- het is wenselijk met het oog op het voorkomen van verdere uitbreiding van het aantal supermarkten dat op zondag de deuren opent om nu maatregelen te treffen;

Een avondwinkel werd indertijd, ten tijde van de vaststelling van genoemde verordening, door de raad gezien als een kleinschalige voorziening. De mogelijkheid dat supermarkten zoals nu aan de orde is binnen de reikwijdte van het begrip "avondwinkel" zouden kunnen vallen en in aanmerking zouden kunnen komen voor een ontheffing teneinde op zondag na 16.00 uur de deuren te kunnen openen, werd toen niet voorzien.

De raad heeft door genoemde motie aan het college verzocht om beleidsregels te formuleren met de strekking dat er meer duidelijkheid ontstaat over de reikwijdte van het begrip "avondwinkel". Daarnaast is verzocht om de aangevraagde ontheffingen voor bepaalde tijd te verlenen. Dit met het oog op de voorgestane duidelijke begrenzing van wat onder het begrip "avondwinkel" moet worden verstaan.

Het college heeft in 2005 een ontheffing afgegeven voor onbepaalde tijd voor een avondwinkel aan de Asselsestraat. Deze ontheffingverlening past in het beeld van een kleinschalige winkelvoorziening, zoals oorspronkelijk beoogd. In augustus 2007 heeft het college een ontheffing voor onbepaalde tijd verleend aan een supermarkt gevestigd aan de Vlijtseweg. Deze ontheffing paste naar het oordeel van de meerderheid van de raad niet in het destijds impliciet voor ogen staande beleidskader voor avondwinkels. In februari 2008 heeft het college besloten aan een achttal andere supermarkten een ontheffing te verlenen voor bepaalde tijd van 12 maanden. Onlangs zijn opnieuw voor 12 maanden 8 ontheffingen voor bepaalde tijd verleend. Om deze, naar het oordeel van de raad uit het oogpunt van aspecten van leefbaarheid, openbare orde en de bescherming van de zondagsrust, ongewenste grootschalige ontwikkeling te keren, is nadere kaderstelling door de raad noodzakelijk.

De beleidsgedachte achter de avondwinkels en derhalve ook de zondagavondopenstelling is dat consumenten buiten reguliere openingstijden ook nog kleine boodschappen kunnen doen bij een kleinschalige voorziening. Het voorstel is om de ontheffingsmogelijkheid van artikel 6 van de verordening te beperken tot winkels met een bepaald maximum vloeroppervlak, om zo de grootschaligheid van een avondwinkel te beperken. Dergelijke (buurt-)winkels, die in de dagelijkse levensbehoefte voorzien hebben gewoonlijk een verkoopvloeroppervlak van 400m2 of kleiner. Ten aanzien van de supermarkten worden 5 oppervlakteklassen onderscheiden. De zogenaamde "kleine winkels"hebben een oppervlakte van maximaal 400 m2. Door de ontheffingsmogelijkheid te koppelen aan een maximum vloeroppervlak, welke is afgeleid van de gehanteerde oppervlakteklassen, willen wij op een evenwichtige wijze invulling geven aan een ondernemersklimaat, waarbij zowel rekening wordt gehouden met consumentenwensen als met wensen van bewoners, zoals leefbaarheid van de buurt, het voorkomen van mogelijke geluidsoverlast, parkeerdrukte en bescherming zondagsrust. De raadsfracties willen met de voorgestelde wijziging van de Winkeltijdenverordening het oorspronkelijk achterliggende beleidsuitgangspunt herbevestigen en het kader waarbinnen burgemeester en wethouders ontheffing mogen verlenen nader bepalen.

De initiatiefnemende partijen zijn daarom tot het onderhavige voorstel gekomen.

3. (Beleids)Inhoud voorstel
Aanpassing Winkeltijdenverordening
Gelet op de toelichting hierboven onder 2 wordt voorgesteld artikel 6 van de Winkeltijdenverordening 2005 aan te passen.

De Winkeltijdenverordening wordt als volgt gewijzigd:

Artikel A
Artikel 6 Openstelling van avondwinkels op zon- en feestdagen Aan dit artikel wordt een lid 5 toegevoegd luidende: "5. De ontheffing wordt voorts geweigerd wanneer de winkel een verkoopvloeroppervlakte heeft van meer dan 400 m2."

Artikel B
Artikel 11 komt te luiden:
Artikel 11 Overgangsbepalingen
1. Alle ontheffingen die krachtens artikel 6 van de Winkeltijdenverordening 2005, zoals deze gold tot de inwerkingtreding van het gewijzigde artikel 6,voor bepaalde tijd zijn verleend, blijven van kracht, ook na ommekomst van de bepaalde tijd, indien en voorzover een voor de ommekomst van de bepaalde tijd nieuw aangevraagde ontheffing voor bepaalde tijd wordt geweigerd op grond van de nieuwe weigeringsgrond als bedoeld in artikel 6, lid 5 (maximum vloeroppervlakte) tot het moment dat het weigeringsbesluit voor de nieuw aangevraagde ontheffing voor bepaalde tijd onherroepelijk is geworden. 2. Alle ontheffingen die krachtens artikel 6 van de Winkeltijdenverordening 2005, zoals deze gold tot de inwerkingtreding van het gewijzigde artikel 6, zijn verleend voor onbepaalde tijd, kunnen door het college worden ingetrokken, mits daaraan de opschortende voorwaarden worden verbonden dat twee jaar zijn verstreken na de dag waarop het besluit tot intrekking is genomen en dat dit besluit tot intrekking onherroepelijk is geworden.

Artikel C.
Deze verordening tot wijziging van de Winkeltijdenverordening treedt in werking op een nader door het college te bepalen moment."

Toelichting Overgangsrecht
De voorgestelde wijziging van artikel 6 dient, gelet op de reeds verleende ontheffingen voor bepaalde, respectievelijk onbepaalde tijd, gepaard te gaan met het toevoegen van een overgangsbepaling aan de Winkeltijdenverordening. De mogelijkheid voor ondernemers met een ontheffing voor bepaalde tijd, die niet aan de gewijzigde verordening kunnen voldoen dienen hun bedrijfsactiviteiten te beëindigen, na weigering van een nieuwe ontheffing voor bepaalde tijd. Op basis van de overgangsbepaling mogen zij hun winkel open houden totdat het weigeringsbesluit onherroepelijk is geworden. Ondernemers met een ontheffing voor onbepaalde tijd bevinden zich juridisch in een andere positie. Hiervoor wordt een ruimere overgangstermijn genomen, zodat zij voldoende tijd hebben om hun bedrijfsvoering in te richten op de nieuw ontstane situatie. Na die overgangsperiode van twee jaar na het onherroepelijk worden van het intrekkingsbesluit vervalt ook voor hen de mogelijkheid om op zondagavond open te gaan.

4. Beoogd resultaat
De beleidsgedachte achter de avondwinkels en derhalve ook de zondagavondopenstelling is dat consumenten buiten reguliere openingstijden ook nog kleine boodschappen kunnen doen. De raadsfracties streven ernaar om met een wijziging van de Winkeltijdenverordening het oorspronkelijke beleidsuitgangspunt alsnog te realiseren.

5. Betrokkenen/draagvlak
Het college is het bevoegde orgaan de aangepaste verordening voor inspraak vrij te geven. Derhalve is het verzoek aan het college hiervoor zorg te dragen.

6. Gevolgde en nog te volgen procedure
Na vaststelling van het initiatiefvoorstel door de gemeenteraad draagt het college zorg voor de inspraakprocedure en geleidt de aangepaste winkeltijdenverordening met de nodige voortvarendheid terug voor besluitvorming in de raad.

|                              |                    | |                |
|                              |                    | |                |
|                              |                    | |                |
|Raadsfracties: PvdA, CDA,     |                    | |                |
|GroenLinks, ChristenUnie, SGP |                    | |                |
|                              |                    | |                |
Historie initiatiefvoorstel Winkeltijdenverordening

2 juli 2007: Ontheffing Dekamarkt Vlijtseweg verleend door het college van Burgemeester en Wethouders

8 november 2007: Motie "Supermarkt of Avondwinkel" door raad aangenomen

11 september 2008 : PMA behandeling initiatiefvoorstel

23 september 2008: Brief initiatiefgroep (CDA,PvdA, GL,CU, SGP): na PMA gebleken dat met het oog op de zorgvuldigheid overleg wenselijk is over de juridische formulering initiatiefvoorstel

25 september 2008: Supermarkten bieden handtekeningen aan om wens behoud mogelijkheid zondagsopening te onderstrepen.

12 december 2008: Brief aan het college van B&W verzonden met verzoek initiatiefvoorstel op juridische haalbaarheid te toetsen.

12 december 2008: Ontvangstbevestiging college van B&W: reactie 2e helft februari te verwachten.

9 februari 2009: Reactie college van B&W: Advies Koeman, 400m2 kan, motivering en formulering 400 m2 moet als weigeringsgrond worden geformuleerd.

5 maart 2009: Presentatie aangepast initiatiefvoorstel; Aangepast initiatiefvoorstel in presidium

---- --