Kredietcrisis G27 doen investeringsbod voor komende tien jaar

05/03/2009 10:52

G-27

LET OP: 5 maart 2009 EMBARGO tot 13:30!!

De G27 en enkele aangesloten gemeenten(1) hebben minister Eberhard van der Laan van Wonen Wijken en Integratie een omvangrijk stedelijk investeringsbod overhandigd. Onder de titel Kredietcrisis en Stedelijke investeringsopgave 2010-2020 G27+ doen de gemeenten een groot aantal voorstellen om de investeringsstroom in stedelijke vernieuwing, woningbouw en infrastructuur overeind te houden en te versnellen. In totaal gaat het om de realisatie van stedelijke investeringsprojecten voor een bedrag van 39 miljard euro in 2010-2020 en 19,5 miljard euro in de periode 2010-2015. Van het rijk wordt een bijdrage gevraagd van 488 miljoen per jaar. Het investeringsbod levert 353.000 arbeidsjaren op in tien jaar.

De plannen van de G27 zijn opgesteld om een bijdrage te leveren aan de bestrijding van de economische recessie. De steden vormen immers de ruggengraat van de Nederlandse economie.

Naast investeringen door de steden zelf wordt nadrukkelijk gekeken naar het Rijk, de provincies, de woningcorporaties en de banken. Een belangrijk element in het Investeringsbod is een pleidooi om het ISV-budget na 2010 niet te verlagen, maar dit minimaal op hetzelfde niveau te houden of zelfs te verhogen. "Het kan niet zo zijn dat de investeringen in stedelijke vernieuwing teruglopen, juist op het moment dat er behoefte is aan stimulering," zegt voorzitter van de pijler Fysiek Jan Hamming. "Onze inwoners hebben behoefte aan toekomstperspectief. En ons land is gebaat bij een vitale bevolking die in staat wordt gesteld om kansen te grijpen. Kansen in het werk, maar ook in de wooncarrière of in het sociaal functioneren."

Wat geldt voor het ISV-budget, is ook van toepassing op de MIRT-gelden, het FES, de locatiegebonden subsidies en het WoonInvesteringsFonds (WIF). (Het WIF richt zich op overname van bestaande, verhuurde woningen en kan corporaties daarmee voorzien van nieuwe investeringsmiddelen.) De G-27 pleiten over de hele linie voor het naar voren halen van investeringen en het 'panklaar' maken van ruimtelijke projecten. De procedures duren immers al lang genoeg in Nederland; als ze nu gewoon doorlopen kan bij het aantrekken van de markt weer snel worden doorgebouwd.

Nadrukkelijk wordt ook gekeken naar de provincies als het gaat om het vrijmaken van investeringsbudgetten. Veel provincies hebben immers recent de beschikking gekregen over aanzienlijke bedragen uit de verkoop van nutsaandelen. De zorg voor platteland, natuur en water zijn bij de provincies in goede handen, maar het is in de steden waar het grootste deel van hun bevolking woont. Daar zijn dus ook krachtige impulsen nodig, vinden de G-27.

Woningvoorraad

Richting corporaties pleiten de steden voor fiscale maatregelen om de stedelijke vernieuwing en woningbouw op gang te houden. Voor specifieke projecten zou de vennootschapsbelasting en/of de BTW kunnen worden afgeschaft, verlaagd of uitgesteld.

Ook de particuliere woningbezitter wordt niet vergeten. Deze is immers de hoeksteen van een goed functionerende woningmarkt.

De komende jaren is een grootschalige particuliere woningverbetering nodig. Deze kan perfect worden gecombineerd met een investering in duurzaamheid; zodoende neemt de CO2-uitstoot af, wordt bespaard op delf- en grondstoffen en neemt het wooncomfort toe. Concreet pleiten de G-27 voor maatregelen waarmee dit soort investeringen eerder binnen het bereik van particulieren komen.

Te denken valt aan inkomensafhankelijke subsidies maar veel is ook te zeggen voor het aftrekbaar maken van groot onderhoud in combinatie met het energiezuinig maken van de woning. De BTW zou in dit soort gevallen ook kunnen worden verlaagd.

Kredietverlening

De financiële sector heeft een bijzondere verantwoordelijkheid omdat zij als geen ander de kredietverlening weer op gang kan helpen. De G-27 constateren dat over de hele linie te weinig krediet verstrekt wordt, zodat broodnodige investeringen uitblijven. Ook bij in feite gezonde bedrijven, projectontwikkelaars en woningcorporaties; en ook bij kredietwaardige consumenten en hypotheekvragers uit het MKB blijft de kredietverstrekking achter.

Naar de smaak van de G-27 zou het Rijk de banken moeten vragen om de kredietverlening te hervatten tegen 'normale' condities. Men beschouwt dit als een redelijke tegenprestatie in verhouding tot de omvangrijke steun die de overheid in de sector heeft gestoken.

Garantiefonds

Om de kredietverlening verder te stimuleren pleiten de G-27 voor een nationaal 'particulier garantiefonds' voor huiseigenaren. Dit zou garant kunnen staan voor het bedrag dat de hypotheekvrager tekort komt, nu de banken strenger worden. Het garantiefonds zou het gat kunnen vullen tussen de (te krappe) hypotheekofferte en de feitelijke betaalcapaciteit.

"Als alle partijen bijdragen in het Fonds kan met relatief weinig middelen één van de belangrijkste huidige problemen worden opgelost," stellen de G-27. Het Rijk zou de banken die voor vele miljarden overeind zijn gehouden, kunnen verplichten aan dit Fonds mee te werken.

Inkoopfonds

Een tweede idee is een 'inkoopfonds' waaraan kopers hun achtergelaten huizen kunnen verkopen tegen een gegarandeerde minimumwaarde. Brengt het huis bij een latere verkoop meer op, dan kan de winst worden verdeeld tussen verkoper en fonds. De huiseigenaar blijft zo niet zitten met dubbele woonlasten en de doorstroming in de woningmarkt stagneert niet.

Beide fondsen zouden nader moeten uitgewerkt. Waar het om gaat is dat Rijk, corporaties, banken, marktpartijen en steden samenwerken om de markt niet nodeloos te frustreren. Want, aldus Jan Hamming: "De crisis is begonnen als een kredietcrisis; laten we dan ook de kredietverlening onder de loep nemen als we de crisis willen bestrijden."

(1) Apeldoorn, Ede, Zoetermeer, Hilversum en Delft

Bij dit persbericht is een bijlage zichtbaar op www.perssupport.nl