Rotterdam, 27 januari 2009
-PERSBERICHT-
The last days of Shishmaref
Aangrijpende documentaire over verdwijnen eiland door klimaatverandering
Op donderdag 5 maart zendt LLiNK op Ned 2 de aangrijpende documentaire The last days of Shishmaref van filmmaker Jan Louter uit. Aan de hand van drie Eskimo families wordt het naderende einde van een eeuwenlange traditionele levenswijze in de Shishmaref nederzetting op het eiland Sarichef verbeeld. De Inupiaq Eskimo's leiden al eeuwenlang een zelfvoorzienend bestaan. De jacht vormt hun belangrijkste bestaansbron. Er voltrekt zich echter in razend tempo een ingrijpend drama; doordat de oceaan vanwege de temperatuurstijging later dichtvriest, beuken de herfststormen langer in op het eiland. Hierdoor komt niet alleen het jachtseizoen, maar ook de habitat van de eilandbewoners in gevaar. Steeds meer stukken land en huizen verdwijnen in het water. De gevolgen van de steeds warmer wordende planeet zijn voor de Eskimo's van Shishmaref dan ook geen abstract probleem, maar een bittere realiteit en zelfs een levensgevaarlijke bedreiging van hun voortbestaan.
100 meter land in de zee verdwenen
Shishmaref is de enige nederzetting op het eiland Sarichef, dat iets ten zuiden van de poolcirkel in de Chukchi Sea ligt en deel uitmaakt van Alaska. Door de verandering van het klimaat is de temperatuur in Alaska de afgelopen 30 jaar met vier graden Celsius gestegen, waardoor de poolkappen smelten en de zee veel later dichtvriest dan voorheen. Daardoor krijgen de winterstormen langer vrij spel en brokkelt de kustlijn van het eiland elk jaar verder af. Meer dan 100 meter van het eiland is inmiddels in de zee verdwenen en met vereende krachten moesten al veertien huizen op een soort immense ski's naar een veiligere plek worden verplaatst. De Inupiaq gemeenschap staat binnen enkele jaren een gedwongen verhuizing te wachten naar het vasteland waardoor hun leven nog drastischer zal veranderen.
Beeldend en intiem portret
De film is ondanks de alarmerende situatie en de groeiende assertiviteit van de Inupiaq geen politiek pamflet. Het is een beeldend en intiem portret van een bijzondere samenleving waarin beeld en geluid de complexe verhouding tussen de mens en zijn natuurlijke omgeving tot uitdrukking brengen. De Inupiaq worden daarbij niet als louter slachtoffer afgeschilderd. De bewoners van Shishmaref zijn trotse en onafhankelijke karakters die zoveel mogelijk hun eigen traditiegebonden koers varen. Voor oppervlakkige sentimentaliteit is op het eiland geen plaats. Desalniettemin brengt het op handen zijnde onvermijdelijke afscheid een nieuw bewustzijn van belangrijke waarden en onderliggende emoties met zich mee. Door deze in beeld te brengen raakt de documentaire aan universele thema's. Wat betekenen identiteit, waardigheid en vergankelijkheid, wanneer je op het punt staat de geboortegrond van je voorvaderen als gevolg van onverantwoord menselijk ingrijpen in de natuur, voor altijd dreigt te verliezen?
Aanleiding Crossmediale project
Op 19 januari 2005 las regisseur Jan Louter een dramatisch bericht in de Franse krant Libération over het verdwijnen van een eilandje vlak onder de Poolcirkel waar een gemeenschap van zeshonderd Inupiaq Eskimo's woont. Klimatologen voorspelden in het artikel dat het eilandje door de klimaatverandering over tien jaar door de zee verzwolgen zal zijn. Het bericht sloeg bij Louter in als een bom. Het resulteerde in een documentaire, een website, een fotoboek, een tentoonstelling en een educatief traject.
Prijzen
De film is 27 september 2008 op het Nederlands Filmfestival in première gegaan. De documentaire heeft inmiddels twee prestigieuze Amerikaanse prijzen in de wacht gesleept. Op het AFI FEST 2008 in Los Angeles won de film in de categorie 'Special Mention Jury Award International Feature Documentary'. Tijdens het Anchorage International Film Festival in Alaska heeft de film de prijs gewonnen voor de 'Best Documentary Feature'. De film zal nog op diverse festivals in Europa en Amerika rouleren.
Website
De website www.thelastdaysofshishmaref.net is een belangrijk onderdeel van het project en even uniek als de film zelf. Waar de film stopt, gaat de website door. De site is informatief en tegelijkertijd een kunstwerk dat het verleden, het heden en de toekomst van het eiland en de bewoners van Shishmaref verbeeldt. De site biedt de gelegenheid om de gebeurtenissen op het eiland Shishmaref actueel te volgen. Door middel van weblogs en videobrieven zal een aantal leerlingen van 'The Shishmaref Highschool' de wereld verslag doen van hun dagelijks leven aan de poolcirkel en hun voorbereidingen en verwachtingen van hun noodgedwongen verhuizing.
The last days of Shishmaref wordt donderdag 5 maart om 22:50 uur door LLiNK uitgezonden Ned 2. The last days of Shishmaref is een productie van: Mirroir Film, LLiNK en Paradox.
LLiNK
LLiNK wil met haar programma's op radio, televisie, internet en met haar overige activiteiten zoveel mogelijk kijkers, luisteraars en leden informeren, inspireren en activeren om een bijdrage te leveren aan een duurzame, eerlijke en zorgzame wereld.
---
Noot voor de redactie,
LLiNK