Gemeente Haarlemmermeer
Toespraak burgemeester Theo Weterings tijdens de raadsvergadering van
5 maart 2009, 17.00 uur
Geachte leden van de Raad,
Het is mijn droeve plicht om aan het
begin van uw vergadering terug te blikken
op de vliegramp met vlucht 1951 van
Turkish Airlines op woensdag 25 februari,
rond 10.30 uur.
Hierbij zijn negen personen om het leven
gekomen, onder wie vier bemanningsleden.
Vele tientallen passagiers raakten, in
verschillende gradaties, gewond bij de crash.
- 2 -
Drieëntwintig (23) passagiers verblijven
nog altijd in verschillende ziekenhuizen.
Zes van hen zijn zwaargewond.
Van één van deze zes mensen is de
situatie nog altijd kritiek.
Ons medeleven en onze gedachten gaan
onafgebroken uit naar de passagiers, de
bemanningsleden en naar hun dierbaren.
Er is op Haarlemmermeers grondgebied
een afschuwelijke ramp gebeurd.
- 3 -
Er zijn op Haarlemmermeers grondgebied
enorme verliezen geleden.
Het lijkt me goed om daar, even zonder
hectiek, zonder omgevingsgeluiden, bij
stil te staan.
Ik verzoek u dan ook om te gaan staan en
een minuut stilte in acht te nemen.
EEN MINUUT STILTE
Dank u.
- 4 -
Geachte raadsleden,
Ik heb reeds bij andere gelegenheden, gezegd
dat ik als burgemeester van Haarlemmermeer,
en als voorzitter van de Veiligheidsregio
Kennemerland, met zeer gemengde gevoelens,
de afgelopen week aan het werk ben geweest.
Dat was onder meer maandag jongstleden.
Minister Ter Horst van Binnenlandse Zaken
en Koninkrijksrelaties, bracht toen een werkbezoek
aan het rampgebied,
En dat is nog altijd zo.
Het alles overheersende gevoel is verdriet.
- 5 -
Dat zal voor altijd het dominante gevoel
blijven, bij deze periode.
Gelukkig is er ook een onderstroom, en
die bestaat uit trots, vermengd met opluchting.
Deze positieve onderstroom wordt gevoed door
het feit dat de hulpverlening snel op gang is
gekomen, en over het algemeen goed is verlopen.
Maar ook de fase die na de ramp is ingetreden,
en waarin we trouwens nog altijd verkeren,
toont dat onze medewerkers, en die van de VRK,
tot enorme prestaties in staat zijn.
- 6 -
Kenmerkend voor de crisisbeheersing van
de laatste dagen was grote betrokkenheid van
medewerkers, collegeleden en raadsleden.
Dank nog voor de kleine sms-jes van u
tussendoor.
Kenmerkend waren ook de hechte samenwerking,
het delen van emoties, een enorme inzet en
een dito doorzettingsvermogen.
Niet op al deze facetten kan onze organisatie
worden getraind.
- 7 -
Maar kennelijk haalt een ramp als deze
het beste naar boven bij medewerkers van
onze gemeente, bij de politie, bij de Kmar en
bij de Veiligheidsregio Kennemerland.
En dat doet mij goed, erg goed.
Kennelijk hebben de processen en protocollen,
die wij, als startende Veiligheidsregio, sinds
1 januari 2008 operationeel hebben, de gewenste
uitwerking.
We waren gereed voor het ergste.
- 8 -
Kennelijk hebben de trainingen en de oefeningen
hun vruchten afgeworpen.
Ook dat is bemoedigend.
Het laatste wat je wilt, is dat de hypothetische
ramp, waar talloze medewerkers van verschillende
disciplines op worden voorbereid, werkelijkheid
wordt.
Ook al zijn de opleidingen nog zo gedegen,
ook al zijn de plannen nog zo goed doordacht,
niemand wil het in echt meemaken
Maar als het eenmaal zo ver is, en de melding,
komt binnen dat er een vliegtuig is neergestort
in Haarlemmermeer, dan weet je dat de ultieme
test is begonnen.
- 9 -
Al die mensen, die plannen en die processen
worden op extreme wijze op de proef gesteld.
We hebben die test doorstaan.
Graag wil ik ook op deze plek mijn dank
uitspreken aan loco-burgemeester Bezuijen,
die de eerste 8 uur van de ramp, op voor
hem kenmerkende en deskundige wijze,
leiding heeft gegeven aan het beleidsteam.
De dagen daarna heeft hij mij, samen met
wethouder Tuning, op uitstekende wijze
bijgestaan bij het moeilijke werk van
burgemeester in crisistijd.
- 10 -
Sinds afgelopen vrijdag heeft wethouder
Nobel de rol van eerste fungerend loco-
burgemeester overgenomen van wethouder
Bezuijen, die van een welverdiende vakantie
is gaan genieten.
Samen met de nu hier aanwezige wethouders,
geeft hij mij de noodzakelijke ondersteuning
bij mijn volle werkdagen en nachten van de
afgelopen week.
De processen die ná de hulpverlening op
gang komen, onttrekken zich voor het
overgrote deel aan het zicht van het
publiek en de media.
- 11 -
Het kan daardoor lijken alsof er een soort
stilstand is ingetreden, alsof de spreekwoordelijke
ambtelijke molens hun even spreekwoordelijke
snelheid hebben bereikt.
Ik kan u verzekeren dat dit beeld haaks
staat op de werkelijkheid.
De zorg voor de slachtoffers en hun nabestaanden
is een uiterst intensief proces.
Een zeer pijnlijk, om niet te zeggen,
hartverscheurend proces, dat het uiterste
vergt van betrokkenen.
- 12 -
Want ondanks alle emoties, blijft uiterste
zorgvuldigheid vereiste nummer één.
Ambtelijke distantie, je werk niet mee naar huis
nemen, een dikke huid kweken; het zijn
welgemeende en ook bruikbare adviezen voor de
dagelijkse gang van zaken.
Maar dezer dagen gelden andere regels, is
er een andere mores en heb je aan zulke
adviezen helemaal niets.
- 13 -
Ik herhaal in onze raadszaal graag de
woorden van waardering voor de medewerkers
van de hulpdiensten, voor de medewerkers
van de gemeente Haarlemmermeer, van
buurgemeenten, van betrokken ministeries,
ambassades, Schiphol, en van andere
organisaties die ik niet allemaal kan opsommen.
De waardering voor al deze mensen is al
eerder uitgesproken door onder andere
premier Balkenende en minister Ter Horst,
bij hun bezoeken aan onze gemeente, de
afgelopen week,
Ik weet zeker dat ik ook als uw voorzitter,
namens ons allen, grote waardering voor de
inzet van al die betrokken medewerkers
mag uitspreken.
- 14 -
Er is nog één groep betrokkenen bij deze ramp,
die in onze raadzaal niet onvernoemd mag
blijven.
Het gaat om groepen inwoners in onze
noordelijke kernen.
Zij voelen zich ook slachtoffer, zij het
op een andere manier.
Zij leven met grote gevoelens van angst, proberen
tevergeefs de gedachte te verdringen dat
hun wijk, hun woning de rampplek had kunnen
zijn en zijn er mogelijk niet langer van overtuigd,
dat hun woonplek veilig is.
- 15 -
Dit alles geldt vooral voor de omwonenden
van de rampplek, de akker in Zwanenburg,
nabij het Rottepolderplein.
Sommigen van hen zijn slachtoffer en held
tegelijk.
Zij zijn de slachtoffers en de hulpverleners,
zonder verder nadenken, zonder zich direct
te bekommeren om de eigen veiligheid en
hun gevoelens van angst, te hulp geschoten.
Tijdens de bijeenkomst met de bewoners, afgelopen
zaterdag in Zwanenburg, heb ik gepoogd mijn rol
van burgervader van de Haarlemmermeerse
gemeenschap met extra toewijding te vervullen.
- 16 -
Ik heb onder meer gezegd, dat bij de verwerking
van de gevolgen van het vliegtuigongeval, het van
belang is dat de vele tegenstellingen, die zich nu
manifesteren,een passende plek in het beeld moeten
krijgen, dat we van Schiphol hebben.
Een omgeploegde akker met een vliegtuigwrak,
op een kilometer afstand van de Polderbaan,
versus het imago van Schiphol: een moderne
luchthaven met een uitstekende reputatie op het
gebied van veiligheid.
Ik maakte in Zwanenburg de vergelijking met
een schilderij, waarvan de kleuren op sommige
plekken zijn veranderd, en waar nieuwe accenten
zijn aangebracht.
- 17 -
De ramp poetsen we niet weg, die krijgt ook
een plek.
Toch blijft veel hetzelfde.
Schiphol levert ons banen, welvaart, brengt
mensen bij elkaar, brengt geluk en romantiek.
Maar er zijn ook lasten.
Veel discussiëren we over de hinder, maar
door gebeurtenissen als in de afgelopen
week, wordt ook het thema veiligheid weer
actueel.
De lusten en lasten moeten in evenwicht zijn.
Dat blijft het uitgangspunt van ons
collegebeleid.
- 18 -
Wij, in Haarlemmermeer wonen bij Schiphol,
werken er, of hebben er een bijzondere
binding mee.
Schiphol is ook van ons, en is een belangrijk
onderdeel van ons schilderij.
We blijven met opgeheven hoofd naar het
schilderij kijken.
Maar de ramp en de slachtoffers zullen we
nooit vergeten.
Die zijn richtinggevend voor de weg die we
moeten inslaan bij het verwerkingsproces.
- 19 -
Dit is het perspectief dat ik als burgervader
van Haarlemmermeer, u en de gemeenschap
te bieden heb.
We moeten niet alleen verwerken, we moeten
ook leren van de gebeurtenissen.
Het tussenrapport van de Onderzoeksraad
Voor Veiligheid, dat gisteren is gepresenteerd,
bevat al een aantal zeer belangrijke lessen.
Het is vooral aan de deskundigen om te
reageren op de technische aspecten van
de conclusies.
- 20 -
Het College kan zich voorstellen, dat de
bezorgdheid van omwonenden van de
luchthaven groeit, als gevolg van de bevindingen
van de Onderzoeksraad Voor Veiligheid.
Wij gaan deze ontwikkeling in de gaten houden.
Dat doen wij aan de hand van, bijvoorbeeld
de telefoontjes die bij het gemeentelijk callcenter
binnenkomen en bij het Bewoners Aanspreekpunt
Schiphol.
Ook treedt het College op korte termijn in
contact met de dorpsraden van Zwanenburg-Halfweg,
Badhoevedorp-Lijnden en Vijfhuizen.
- 21 -
Uw raad had voor 12 maart aanstaande reeds
een werkbezoek aan Zwanenburg gepland.
Vanzelfsprekend zal ik met u meegaan, om
samen een luisterend oor te hebben voor de
gevoelens, die met name in dit dorp leven.
Ook voor Zwanenburg geldt, dat opnieuw de
balans, van de lusten en de lasten van de
nabijheid van Schiphol, geijkt moet worden.
- 22 -
Dames en heren, leden van de Raad.
Met steun van u allen, zal het lukken om, ook
voor de hele gemeente en voor de regio, die
zo aan onze nationale luchthaven is gerelateerd,
die balans weer in evenwicht te krijgen.
Daarbij zullen we kritisch moeten kijken naar
de resultaten van de diverse onderzoeken, die
inmiddels gestart zijn.
Ik heb het zaterdag jongstleden in Zwanenburg
gezegd, en ik zeg het ook hier in uw Raad.
- 23 -
Als uit die onderzoeken blijkt, dat de normstelling
op het gebied van veiligheids contouren rondom
de luchthaven te ruim is, dat de risico's voor
onze veiligheid te groot zijn, dan zal de Raad van
Haarlemmermeer zijn verantwoordelijkheid nemen.
Het spreekt voor zich, dat het College van B&W
u over de resultaten van de onderzoeken, en het
oordeel van het College daarover, zal informeren.
Dank u.
- 24 -