Vogelbescherming Nederland
Eerste stap naar rijke Waddenzee
4 maart 2009 - De eerste stap op weg naar natuurherstel in de
Waddenzee is gezet. Het op traditionele wijze opvissen van mosselzaad
zal stap voor stap worden vervangen door nieuwe vangstmethoden.
Dit voorjaar zal 20% van de vangstgebieden in de Waddenzee worden
gesloten voor de bodemberoerende mosselzaadvisserij. Moderne
invang-installaties worden geplaatst om de gederfde zaadvangst te
compenseren. In de jaren daarna zullen steeds vervolgstappen worden
gezet. Het streven is dat in 2020 de mosselzaadvangst in de Waddenzee
helemaal los van de bodem plaats vindt. Daarmee levert de mosselsector
een belangrijke bijdrage aan het natuurherstel in de Waddenzee: de
kans dat zich meerjarige mosselbanken ontwikkelen wordt veel groter.
Deze mosselbanken staan bekend als de 'koraalriffen' van de Waddenzee.
Daarnaast zal een omvangrijk Natuurherstelprogramma worden uitgevoerd.
Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit,
natuurorganisaties en de mosselsector hebben hierover afspraken
gemaakt en deze op 4 maart 2009 met een handtekening bekrachtigd.
De partijen zullen andere gebruikers van de Waddenzee, zoals
garnalenvissers en , recreatieve vaarders betrekken de uitvoering van
de gemaakte afspraken.
Rijke natuur en gezonde mosselsector
De gezamenlijke doelstelling van alle partijen is om te komen tot een
ecologisch gezonde Waddenzee met schoon water, schelpdierbanken en
zeegrasvelden, en voldoende voedsel en rust voor dieren. Daarnaast
voelen de partijen zich verantwoordelijk voor de ontwikkeling van de
mosselsector tot een duurzame, stabiele, en economisch gezonde
bedrijfstak.
De nu gemaakte afspraken zijn het eerste concrete resultaat van een op
21 oktober 2008 gesloten convenant. Toen ondertekenden de minister van
LNV, producentenorganisatie Mosselcultuur (PO Mossel),
Waddenvereniging, Stichting WAD, Vereniging Natuurmonumenten en
Vogelbescherming Nederland het convenant Transitie Mosselsector en
natuurherstel Waddenzee.
Natuurherstelprogramma
Om te komen tot een Waddenzee die zo rijk is als hij ooit was, is een
veelomvattend Natuurherstelprogramma nodig. Dit programma zal 1
oktober 2009 gereed zijn en de convenantpartijen zijn het eens over
het daartoe voorbereidende plan.
Het Natuurherstelprogramma zal een visie bevatten op wat natuurherstel
voor de Waddenzee betekent, wat de doelen zijn en hoe die kunnen
worden bereikt. De themaâs bij het streven naar een rijke zee zijn:
helder water, een beter voedselweb voor vogels en vissen, herstel van
mosselbanken en zeegrasvelden, klimaatbestendigheid, internationale
samenhang en een duurzame verbintenis tussen wad en mens. Het
programma voorziet ook in het voortdurend onderzoeken, monitoren en
evalueren van de ontwikkelingen.
De financiering wordt vooral gezocht bij het Waddenfonds en bij de
ministeries van LNV, VROM en V&W.
Transitie naar een duurzame bedrijfstak
De afspraken over transitie van de mosselsector, vastgelegd in een
Plan van Uitvoering, zijn zeer concreet voor de periode 2009 tot 2011.
Voor de te nemen stappen tussen 2011 en 2020 zijn principeafspraken
gemaakt. De ontwikkeling van de natuur in de Waddenzee en de manier
waarop de nieuwe manier van mosselzaadvangst zich ontwikkelt, worden
voortdurend gemeten en getoetst en bepalen de verdere stappen die
moeten leiden tot het streefbeeld in 2020: een rijke Waddenzee én een
duurzame, gezonde mosselsector.
De kern van het afgesproken transitiemechanisme is het stap voor stap
sluiten van gebieden waar mosselzaad van de bodem wordt opgevist en
het met gelijke tred plaatsen van Mosselzaadinvanginstallaties
(MZIâs). Het zaad dat met de MZIâs wordt gevangen moet de gederfde
vangst in de gesloten gebieden goed maken. Aan de resultaten van
experimenten met MZIâs ontleent de mosselsector het vertrouwen dat
deze vorm van vangst inderdaad de bodemberoerende vangst kan
compenseren. Het opgeviste en ingevangen zaad wordt verplaatst naar
kweekpercelen in de Waddenzee en de Oosterschelde.
Voorjaar 2009 wordt de eerste 20% van de vangstgebieden gesloten.
Zodra dit percentage is gecompenseerd door vangst via MZIâs wordt de
volgende stap van 20% gezet. Eenmaal gesloten gebieden blijven
gesloten voor alle bodemberoerende activiteiten, maar ander gebruik
(bijvoorbeeld varen) wordt niet uitgesloten. Eerst wordt de
voorjaarsvisserij teruggebracht en daarna de najaarsvisserij, zodat
uiteindelijk alle bodemberoerende mosselzaadvangst wordt vervangen
door vangst via MZIâs of andere innovatieve ontwikkelingen. Bij de
berekeningen wordt uitgegaan van een jaarlijkse oogst van 40 miljoen
kilo mosselzaad per jaar.
Andere gebruikers Waddenzee
De in het Plan van Uitvoering gemaakte afspraken hebben ook
consequenties voor partijen die niet tot het convenant behoren, zoals
garnalenvissers, Wadvaarders, staand wantvissers, verschillende
overheden en andere belangenorganisaties. De convenantpartijen hebben
afgesproken deze groeperingen zo te betrekken bij invulling en
uitvoering van de gemaakte afspraken dat voor zoveel mogelijk partijen
bevredigende oplossingen kunnen worden gevonden.
Nieuwe verhoudingen
Het Plan van Uitvoering op basis van het eerder gesloten convenant
luidt een nieuw hoofdstuk in in de relatie tussen natuurbeschermers,
mosselsector en overheid. Partijen hebben zich ertoe verbonden om
samen naar oplossingen te zoeken om het streefdoel te bereiken, in het
geval dat zich onvoorziene ontwikkelingen voordoen. Partijen ontmoeten
elkaar dus aan de onderhandelingstafel en niet voor de rechter.
De afspraken zoals vastgelegd in het Plan van Uitvoering zijn tot
stand gekomen onder aansturing van een Regiegroep onder
voorzitterschap van Wim Meijer.
Download:
⢠Transitie Mosselsector en natuurherstel Waddenzee
⢠Bijlagen Plan van Uitvoering
---