Fundamenten uit vijftiende eeuw onder Hoofdwacht
Datum uitgave persbericht: 03/04/2009
Bij verbouwingswerkzaamheden aan de Hoofdwacht zijn bijzondere
fundamenten aangetroffen. Het team Monumentenzorg en Archeologie van
de gemeente stelt dat de vondst van belang is voor de
geschiedschrijving van de stad, en met name voor de kennis over de
Sint Michaëlskerk.
De Hoofdwacht wordt op dit moment verbouwd voor de VVV. Na overleg
tussen Monumentenzorg en Archeologie en verantwoordelijk wethouder
Janco Cnossen is besloten tijdelijke vloerdelen over de gevonden
fundamenten te plaatsen. Mocht op termijn blijken dat het zinnig is de
vondst permanent zichtbaar te maken voor het publiek dan kan daar
later nog toe besloten worden.
Herkomst fundamenten
De deskundigen van Monumentenzorg en Archeologie hebben inmiddels - op
basis van een eerste studie - al een theorie kunnen ontwikkelen over
de herkomst van de fundamenten.
De fundamenten, in de vorm van een achtkant, zijn waarschijnlijk
gelegd tussen 1450 en 1500. Die globale datering kan gedaan worden op
basis van het formaat van de bakstenen in de fundering. Een
belangrijke vraag is waar de aangetroffen fundamenten deel van uit
hebben gemaakt. Uit een historisch archiefstuk valt af te leiden dat
het stadsbestuur op 27 april 1614 besloten heeft om in de hoek bij het
Noorderportaal een nieuw wachthuis te bouwen. Dat indrukwekkende
Noorderportaal is zelf waarschijnlijk in 1464 voltooid.
Sacristie
In datzelfde archiefstuk wordt tevens melding gemaakt van het afbreken
van "die garffcaemmer en het winkeltgien". De benaming garffcaemmer of
gerfkamer is een verouderde term voor een sacristie. Een sacristie is
een vertrek in of bij een kerk waar zowel het liturgische vaatwerk als
de liturgische voorwerpen van textiel bewaard worden. De sacristie
wordt gekenmerkt door een vaste inrichting bestaande uit een ladenkast
met daarin de gewaden, een lavabo, een sacristiebel en een kluis.
Het vertrek wordt daarnaast gebruikt als kleedruimte voor de
dienstdoende priesters, diakens en misdienaren.
Een sacristie is meestal te vinden in de buurt van het koor en kan aan
de kerk gekoppeld zijn of door middel van een gang aan de kerk zijn
verbonden. In Nederland zijn verschillende voorbeelden bekend van
sacristies die aan drie zijden los staan van de kerk hebben gestaan.
Oprichting en instandhouding van een bibliotheek van geestelijke en
kanoniekrechtelijke werken
In een ouder archiefstuk uit 1442 wordt melding gemaakt van de
oprichting en instandhouding van een bibliotheek van geestelijke en
kanoniekrechtelijke werken die aan de noordzijde van de Sint
Michaelskerk moet hebben gelegen. Het is helaas niet bekend waar exact
aan de noordzijde deze bibliotheek gesitueerd moet worden.
Op basis van de tot nu toe bekende historische gegevens is het heel
goed mogelijk dat de fundamenten onderdeel uit hebben gemaakt van een
in 1614 gesloopte sacristie. Deze sacristie kan overwelfd zijn geweest
en bestaan hebben uit meerdere verdiepingen. Hierdoor kunnen
bijvoorbeeld ook functies als bibliotheek of vergaderruimte samen met
de functie van sacristie heel goed in één gebouw verenigd zijn
geweest.
Bron: afdeling Communicatie
Datum van 04-03-2009 tot 03-04-2009
Gemeente Zwolle