ChristenUnie
Wiegman ondertekent Appèl voor duurzame en sociale aanpak
crises
woensdag 04 maart 2009 10:29 Tweede Kamerlid Esmé Wiegman heeft het
Appèl van Antwerpen, een oproep tot een duurzame en sociale
samenleving, ondertekend. Bezorgde wetenschappers, ecologische
economen en andere experts formuleerden in januari tijdens een
internationale top in Antwerpen een reeks radicale oplossingen voor de
huidige crisissen. Behalve Wiegman, ondertekenden ook Jan Pronk,
Herman Wijffels en OxfamNovib-directeur Farah Karimi het appèl.
De huidige sociale, ecologische en economische crises vallen samen met
elkaar, stelt het Appèl. De oplossing moet gezocht worden in het
leggen van fundamenten van een duurzame en solidaire samenleving. De
oplossing moet niet gezocht worden in het angstvallig herstellen van
het consumptiepatroon, omdat de economische crisis samenvalt met de
energiecrisis, voedselcrisis, klimaatcrisis en steeds ongelijkere
welvaartverdeling.
In 2008 ondertekende Esmé Wiegman al de Verklaring van Tilburg - over
de noodzakelijke omvorming van onze economie in de richting van meer
duurzaamheid en solidariteit - . "Deze is actueler dan ooit te voren
en ondervindt dan ook veel weerklank", stelt het initiatiefnemend
Platform Duurzame en Solidaire Economie. In januari werd een
vervolgconferentie gehouden in Antwerpen en ter voorbereiding daarvan
expertmeetings. Op deze bijeenkomsten werd een keur aan waardevolle
aanvullingen en suggesties gegeven en die zijn in het Appèl gegoten.
Het platform wil de ondertekende oproep aan premier Balkenende
meegeven voor de G20-klimaatconferentie die in december in Kopenhagen
plaatsvind.
---
Het Appèl van Antwerpen
Bezorgde wetenschappers, ecologische economen en andere experts
formuleerden in januari tijdens een internationale top in Antwerpen
een reeks radicale oplossingen voor de huidige crisissen. Ze beseffen
net als Herman Wijffels of president Obama dat de economische, de
sociale en de ecologische crises samenvallen. Samen roepen ze op om
juist nu de fundamenten van een duurzame en solidaire samenleving te
leggen. De Verklaring van Tilburg (www.economischegroei.net) is
actueler dan ooit tevoren.
Elke economische crisis kenmerkt zich door een daling in uitgaven: het
niveau van consumptie en investeringen valt terug. De economen die ons
met deze crisis opzadelden willen zo snel mogelijk de bestaande
consumptiepatronen in de economie herstellen door een massieve
steunverlening aan de industrie. Om verschillende redenen is dit een
rampzalige koers.
Deze oude oplossing negeert het feit dat de situatie vandaag
fundamenteel anders is dan bij vorige crisissen. Samen met de
economische crisis ontplooit zich een nooit geziene energiecrisis,
voedselcrisis, klimaatcrisis en expansie van armoede en sociale
ongelijkheid.
Momenten van financieel-economische crises zijn altijd ook momenten
van fundamentele keuzes. In de Verenigde Staten, onder president
Roosevelt, mondde de crisis van de jaren dertig uit in de New Deal -
hulp aan kleinere zelfstandigen en een herstel van de consumptie voor
de brede massa. In Duitsland koos men voor de bouw van rijkswegen en
een grootscheepse militarisering. Groot Brittanië begon vlak na WO II
aan de opbouw van een sociale verzorgingsstaat.
Een fundamentele bezinning is nodig over welke keuzes nu mogelijk en
nodig zijn, in plaats van automatisch de weg van nog meer
milieu-verwoestende en ongelijkheid bevorderende materiële consumptie
in te slaan. Wij bepleiten keuzes gericht op een duurzame, solidaire
en vreedzame samenleving.
Dit is ons eerste appèl: de noodzaak van een nieuw en breed
samenlevingsberaad, dat direct aanhaakt bij de crises van nu en waarin
naast de sociale partners ook milieu-, vredes- en
ontwikkelingsorganisaties, vrouwen, jongeren, wetenschappers en
migranten participeren.
We verkeren vandaag in een sterk veranderde geglobaliseerde context,
die ons evenzeer verplicht tot nieuwe keuzes. Vaak worden de eisen van
wereldwijde gerechtigheid en van het behoud van natuur en milieu
tegenover elkaar gesteld en tegen elkaar uitgespeeld. Maar juist nu
komen ze meer dan ooit samen. Mondiale bestedingsimpulsen moeten
prioriteit geven aan versterking van de inkomens van de armsten. Dit
kan bijvoorbeeld door schuldkwijtschelding, mogelijk via Speciale
Trekkingsrechten door het IMF. En ook door af te zien van een
eenzijdige nadruk op exportgeleide ontwikkeling, of door mondiale
instellingen die wereldwijd en op korte termijn bestaanszekerheid
garanderen. Een dergelijke solidaire bestedingsimpuls kan ook
bijdragen aan een dringende noodzakelijke herverdeling van het
wereldinkomen. Zij kan bovendien uitstekend samengaan met een bewuste
en doelgerichte verlegging van de bestedingspatronen in de rijkere
landen. Minder materiële en energieverslindende consumptie ten
voordele van investeringen in het sociale, humane en natuurlijke
samenlevingskapitaal. Daarmee kan ook een aanzet gegeven worden tot
radicalere hervormingen van het financieel stelsel, zoals voorgesteld
door onder bijvoorbeeld Nobelprijs winnaar economie Stiglitz en ATTAC.
Dat is ons tweede appèl: Toets en vervang waar nodig het bestaand
beleidsinstrumentarium met nieuwe instrumenten ten aanzien van een
reeks speerpunten - fiscaal, monetair, openbare bestedingen - om de
noodzakelijke koerswending naar een meer duurzame en solidaire
economie te ondersteunen, uitwerken en begeleiden. Maak een
urgentieprogramma dat uitdrukking is van een strategie om op korte èn
lange termijn antwoorden te geven op de financieel-economische,
ecologische en sociale crises van vandaag.
Tot op heden blijft er een in de discussie verwaarloosd aspect: de
fundamentele herziening van onze bestaande economische orde en
internationaal geldstelsel. Deze laat duidelijk een overmaat van
vrijheid toe aan kredietschepping en speculatieve hoogstandjes voor
particuliere banken. Iedereen weet ondertussen dat dit één van de
voornaamste oorzaken van de huidige crisis is, maar bijna niemand komt
met alternatieven. Echte regulering van de banksector moet drastisch
zijn. Maxima voor de jaarlijkse kredietgroei in verhouding tot de
reële groei van de economie. Duurzame en wettelijk opgelegde criteria
voor financiële producten. Het zijn maar enkele voorbeelden. Even
belangrijk is een structuurverandering ten aanzien van de gerichtheid
van de technologische ontwikkeling. We zullen af moeten van de wrange
vanzelfsprekendheid waarmee de voornaamste potenties van de
technologische groei en innovaties stelselmatig en vrijwel uitsluitend
worden ingezet om de productiviteit per werkende in de marktsector te
vergroten. Dat heeft onder andere tot gevolg dat zelfs een geringe
verflauwing van de particuliere bestedingen ons in een situatie van
toenemende werkloosheid stort. De technologie moet van die eenzijdige
dienstbaarheid verlost worden door ze in de eerste plaats aan te
wenden voor ecologisch behoud en de groei in de richting van meer
duurzaamheid.
Dat is ons derde appèl: een gedurfde beleidsinzet op elk niveau
waarbij terughoudendheid ten aanzien van de materiële consumptiegroei
gepaard gaat met gedurfde plannen voor een hernieuwde technologische
inzet ten bate van zowel de solidariteit als de duurzaamheid. Dit mede
ter voorbereiding van de noodzakelijke herziening van de
Lissabon-akkoorden en de naderende klimaattop in Kopenhagen.
Zie het origineel
Hieronder kunt u de uitgebreide versie van het Appèl van Antwerpen
downloaden (PDF) .