Universiteit van Amsterdam

2 - 6 maart 2009

Dit is een overzicht van promoties, oraties, afscheidscolleges en andere activiteiten aan de Universiteit van Amsterdam. Meer informatie over de items in deze agenda kunt u krijgen bij de afdeling Persvoorlichting, tel. 020 - 525 2695, e-mail: persvoorlichting@uva.nl. Met vragen over plechtigheden Geneeskunde kunt u contact opnemen met AMC Voorlichting, tel. 020 - 566 2929.

Spiegel van New York toont Amsterdam als stad van immigranten Amsterdamlezing

maandag 2 maart, 20.00 uur
De nieuwe cyclus Amsterdamlezingen heeft als thema '400 jaar Amsterdam-New York. Bij gelegenheid van vierhonderd jaar relaties tussen 'Oud' en 'Nieuw' Amsterdam wordt gekeken naar de historische en de actuele betekenis van New York voor onze hoofdstad. Over het verleden van New York zijn veel verhalen te vertellen. Eén van die verhalen gaat over de tolerantie en intolerantie van Nederlandse immigranten, die de stad mede vorm gaven vanaf de zeventiende eeuw. Hun ervaringen en die van latere groepen nieuwkomers - onder andere de Duitsers, Polen, Russische joden en Italianen - laten een geschiedenis zien van vermijding, conflict en aanvaarding. In de eerste van vier Amsterdamlezingen stelt Paul Scheffer dat de ervaringen die Amsterdam als immigrantenstad door de eeuwen heen heeft opgedaan beter te begrijpen zijn in de spiegel van New York. Door de steden te vergelijken komt er volgens Scheffer ook meer zicht op de manier waarop de huidige immigratie onze stedelijke samenleving ten diepste verandert. Dhr. prof. drs. P. Scheffer: In de spiegel van New York.
Locatie: Aula van de UvA, Singel 411, Amsterdam.

De simulatie van de dynamiek in metaalion-homeostase
Promotie Informatica

dinsdag 3 maart, 14.00 uur
Metaalionen zoals Ca2+ en Zn2+ spelen een cruciale rol in biologische cellen. Ca2+ vervult bijvoorbeeld in cellen van eukaryoten (organismen waarbij de cel een celkern bezit) een groot aantal functies. Ook doet het metaalion onder meer dienst als intracellulaire boodschapper bij celprocessen zoals vermeerdering van cellen, samentrekking van spieren en celdood. De intracellulaire concentratie van metaalionen staat vaak onder sterke controle van homeostase-systemen die de opname, verdeling, opslag en uitvloeiing van ionen reguleren. Jiangjun Cui bekeek hoe wiskundige modellen gebruikt kunnen worden om de dynamiek in de metaalion-homeostase (Ca2+ en Zn2+) te simuleren. Ook wil hij met deze modellen de signaalsystemen in verschillende organismen beter begrijpen. Om tot completer begrip te komen van metaalion-homeostase en signaalsystemen is volgens Cui een nauwe samenwerking tussen biologen en computationale wetenschappers noodzakelijk. Dhr. J. Cui: Mathematical Modeling of Metal Ion Homeostasis and Signaling Systems. Promotor is dhr. prof. dr. P.M.A. Sloot.
Locatie: Agnietenkapel, Oudezijds Voorburgwal 231, Amsterdam.

Culturele Palestijnse producties nauw verbonden met identiteit in ballingschap
Promotie Algemene literatuurwetenschap

donderdag 5 maart, 12.00 uur
Het Palestijns historische en politieke discours wordt gevormd door de vertellingen van al-nakba (de catastrofe). Dit is de Arabische term voor de voor Palestijnen negatieve afloop van de Arabisch-Israëlische Oorlog van 1948. Ihab Saloul ziet in al-nakba de basis om het huidige Palestijnse gevoel van ballingschap cultureel te duiden. Hij deed onderzoek naar de manieren waarop populaire Palestijnse literaire, audiovisuele en orale vertellingen de herinneringen aan het verlies van het thuisland verwoorden. Ook bekeek Saloul hoe ze omgaan met de herinneringen van historische gebeurtenissen van rond 1948 in relatie met het nog altijd durende ballingschap. Hij stelt dat op al-nakba gerichte culturele producties in de Palestijnse cultuur en politiek nauw verbonden zijn met de constructie van identiteit in ballingschap. Vertellingen van al-nakba bieden een set van symbolische beelden en identiteiten die staan voor het verlies van plaats. Saloul toont hoe de complexe manieren waarop 'herinnerend verhalen' van al-nakba als een alternatief discours kan dienen voor de Palestijnse identiteit in ballingschap. Dit discours tart niet alleen de officiële versies over de Palestijnse identiteit opgelegd door het dominante Zionistische discours, maar zoekt ook de grenzen van een literaire kritiek en culturele studie om iets te kunnen zeggen over de toestand van het Palestijnse ballingschap. Dhr. I.A.M. Saloul: Telling memories. Al-Nakba in Palestinian Exilic Narratives. Promotor is mw. prof. dr. M.G. Bal.
Locatie: Aula van de UvA, Singel 411, Amsterdam.

Spoelen met zout water helpt tegen chronische neusontsteking
Promotie Geneeskunde

donderdag 5 maart, 14.00 uur
Fenna Ebbens toont dat patiënten met een chronische ontsteking van de neus en neusbijholten gebaat zijn bij goed spoelen met zout water. Dat helpt even goed als een lokaal toegediend anti-schimmelmiddel, de behandeling die sinds een jaar of tien gebruikelijk is. Ebbens onderzocht in haar proefschrift ook de activiteit van ontstekingscellen in neuspoliepen van patiënten met Cystic Fibrosis. Mw. F.A. Ebbens: Controversies in chronic rhinosinusitis. Promotor is mw. prof. dr. W.J. Fokkens.
Locatie: Aula van de UvA, Singel 411, Amsterdam.

Hiv-virus verandert pas enkele maanden na infectie
Promotie Geneeskunde

vrijdag 6 maart, 12.00 uur
Een belangrijke eigenschap van HIV-1 is dat het snel verandert, waardoor het aan het immuunsysteem kan ontsnappen. Marjon Navis toont dat de aanpassingen aan de gastheer pas enkele maanden na de virusinfectie optreden. Patiënten die het eiwit HLA-B57 hebben, blijven doorgaans vaak langer gezond. HLA is het eiwit dat stukjes viraal materiaal presenteert aan de afweercellen die het virus doden. Degenen die ondanks HLA-B57 snel ziek werden, hadden HIV-1-varianten die zich sneller konden vermenigvuldigen dan virussen van mensen met HLA-B57 die heel langzaam ziek werden. Uit een vergelijking tussen het virus bij patiënten die besmet zijn geraakt in 1985 en het virus uit een groep mensen die besmet zijn geraakt in 2005 of 2006 blijkt dat HIV-1 zich niet zozeer aanpast aan HLA-eiwitten die veel voorkomen. Het past zich juist aan het HLA-eiwitten aan die minder vaak voorkomen, maar die bescherming bieden tegen het ontstaan van aids. Mw. M. Navis: Cellular immunity driving HIV-1 evolution. Promotor is mw. prof. dr. H. Schuitemaker.
Locatie: Agnietenkapel, Oudezijds Voorburgwal 231, Amsterdam.

Wiskunde helpt bij begrip van taal

Promotie Wiskunde

vrijdag 6 maart, 14.00 uur
De hoogste berg op aarde is de Chimborazo, gelegen in Zuid-Afrika. Haar hoogste punt ligt namelijk het verst verwijderd van het middelpunt van de aarde. 'De hoogte van een berg' kan verschillende betekenissen hebben, omdat er verschillende manieren zijn om de hoogte te bepalen. Jakub Szymanik stelt dat de betekenis van uitdrukkingen in de natuurlijke taal kan worden geïdentificeerd met de algoritmen die gebruikt worden om de denotatie van die uitdrukkingen te bepalen. Dit maakt het mogelijk om het probleem van het begrijpen en interpreteren van taal te benaderen met welgedefinieerde, wiskundige termen. Het thema van het proefschrift is de rekenkundige complexiteit van kwantoren (taalelement in de wiskunde). Dit gaat verder dan pure logica of linguïstiek. Szymanik brengt formele eigenschappen van kwantoren in verband met empirische gegevens betreffende de moeilijkheidsgraad van het begrijpen van verschillende constructies van kwantoren in de natuurlijke taal. Dhr. J.K. Szymanik: Quantifiers in TIME and SPACE. Computational Complexity of Generalized Quantifiers in Natural Language. Promotoren zijn dhr. prof. dr. J.F.A.K. van Benthem en dhr. prof. dr. M. Mostowski (Universiteit van Warschau).
Locatie: Agnietenkapel, Oudezijds Voorburgwal 231, Amsterdam.