PH.Nieuwsbrief 336

AFSCHAFFEN NACALCULATIE BEVORDERT ZORGVERNIEUWING

Zorgverzekeraars ontvangen zeg maar de helft van hun inkomsten van verzekerden (nominale premie) en de andere helft uit het vereveningsfonds van het College voor Zorgverzekeringen (procentuele premie). Daaruit betalen zij alle zorggebruik van hun verzekerden. Maar als die verzekerden in bijvoorbeeld 2009 méér eerstelijnszorg behoeven dan begroot, dan krijgt een zorgverzekeraar geen extra geld uit het vereveningsfonds. Dat is het wel het geval voor de ziekenhuiszorg. Valt de ziekenhuiszorg en medisch specialistische hulp duurder uit dan verwacht, dan vindt wat heet nacalculatie plaats. Dat leidt ertoe data het voor een zorgverzekeraar financieel onwenselijk is een zorginnovatie te steunen die leidt tot meer eerstelijnszorg en minder tweedelijnszorg. Want door de nacalculatie krijgt men dan minder inkomsten voor ziekenhuiszorg. Voor de extra eerstelijnszorg ontvangen de zorgverzekeraars geen extra middelen. Want daar is geen nacalculatie. In een college van de Masterclass Disease management van de afgelopen week, met experts van buiten en ervaren projectleiders van zorginnovaties als deelnemers van de Masterclass, kwam naar voren dat het afschaffen van de nacalculatie een enorme impuls voor zorgverzekeraars vormt om voortaan innovaties te steunen. Tot zover dit bericht. Op het congres over ketenzorg op 3 juli komt uitvoerig aan de orde welke financiële prikkels in binnenland en buitenland zorgverzekeraars stimuleren om zorgvernieuwingen ter hand te nemen. Wil je naar dit congres? Schrijf je dan in via www.integratedcare.nl doorklikken op nascholing en congressen.

KOPPEL AWBZ AAN DE ONTWIKKELING VAN HET NATIONAAL INKOMEN

De Awbz zorgquote is het percentage van het nationaal inkomen dat aan zorg via de Awbz wordt betaald. In haar advies van maart 2008 verwachtte de Sociaal Economische Raad (SER) dat bij vraaggestuurde zorg deze quote groeit tot 6,4% in 2020. Bij aanbodgestuurde zorg blijft deze quote, aldus de SER, op 3,8%. In een reactie op deze beschouwing die deze week uitkwam, pleit ondergetekende voor een koppeling van de Awbz aan het nationaal inkomen. Ik schreef dit commentaar voordat de financiële crisis uitbrak en sta daar nog steeds achter. Want als het met de burger minder gaat in de komende jaren, zegt deze macro-econoom, dan gaat het met de chronische zieke ook wat minder. In mijn artikel pleit ik voor een Awbz zorgquote van 4,2%. Wat ik belangrijker vindt dat de politiek een dergelijke koppeling voor meerdere jaren accepteert en niet per keer en per incident de Awbz uitgaven verhoogt of verlaagt. Je vindt mijn gehele artikel in het vakblad voor volksgezondheidsexperts, en wel in februarinummer van het Tijdschrift voor Sociale Gezondheidszorg. Over enkele dagen staat het ook op webstek www.integratedcare.nl doorklikken op publicaties.

MINISTER KLINK EN KAISER PERMANENTE OP 3 JULI IN UTRECHT

Hoe bekostigt de regering in de komende jaren de ketenzorg ofwel geïntegreerde zorg voor chronische zieken? Houd de regering vast aan ketenDBC's en zorggroepen voor specifieke aandoeningen zoals diabetes en COPD? Of komt er een algemene ketenDBC voor alle chronische ziekten? En valt alle eerstelijnszorg voortaan onder die ketenDBC's. Met antwoorden op deze vragen opent Minster voor Volksgezondheid Ab Klink het derde nationale congres over ketenzorg, dat plaats vindt op vrijdag 3 juli 2009. Als tweede spreker, onmiddellijk na hem, geeft directeur zorginnovatie bij Kaiser Permanente (KP) Paul Wallace een college over leiderschap en geïntegreerde zorg bij KP. Want het is de kunst van de leiding om van multidisciplinair team een lerende groep te maken met een collectieve ambitie en een open cultuur. Na deze twee sprekers volgt Neerlands trots van eigen geïntegreerde zorgbodem: Ton Kessels. Hij is voorzitter Raad van Bestuur van de Zorggroep Pantein met 4000 medewerkers en alle zorg aanbiedend van de Zorgverzekeringswet, de AWBZ en de WMO Kessels bespreekt recente ontwikkelingen, geschiedenis en toekomst van de Zorggroep Pantein. Daarna volgen op 3 juli twee series van tien verschillende workshops die tezamen alle aspecten van geïntegreerde zorg aan chronische zieken omvatten. Een beleiddiscussie over prioriteiten in wetenschap, veld en beleid vormt ook een hoogtepunt van dit congres. Wil jij je inschrijven voor dit congres? Wil jij van gedachten wisselen met vele andere projectleiders, ervaren zorgverleners, beleidmakers en politici op deze jaarbeurs vol recente ontwikkelingen? Schrijf je dan in via www.integratedcare.nl doorklikken op nascholing en congressen

ZORGGROEPEN ZIJN SLECHTS INKOOPCOMBINATIES

Was het de bedoeling van de nieuwe bekostiging van diabeteszorg, dat er zorggroepen tot stand zouden komen met soms meer dan 200 huisartsen? Hebben we het dan nog over geïntegreerde zorg van een kleine multidisciplinaire groep met een gemeenschappelijke patiëntenpopulatie? Vindt dan er wel wekelijks intensief multidisciplinair overleg plaats tussen huisarts, diëtiste, diabetesverpleegkundige en apotheker? Of hebben wij het over juridische constructies uitgedacht enkel en alleen om bestaande diabeteszorg beter te financieren? Is er dan alleen maar sprake van een inkoopcombinatie? En waarom verdwijnen die diëtisten zo vaak uit de zorggroepen? Zijn zorggroepen alleen maar inkoopcombinaties? Deze vragen kwamen afgelopen week naar voren in een financiële expertgroep die bijeenkwam ter bespreking van bedoelde en onbedoelde effecten van de bekostiging van chronische zorg via zorggroepen. Tot zover dit bericht. Op het ketenzorg congres op 3 juli gaan wij uitgebreid in op het vraagstuk van de optimale omvang van de zorggroepen. Wil jij je inschrijven voor dit congres? Wil jij van gedachten wisselen met vele andere projectleiders, ervaren zorgverleners, beleidmakers en politici op deze jaarbeurs vol recente ontwikkelingen? Schrijf je dan in via www.integratedcare.nl doorklikken op nascholing en congressen

POLITIEK IS GENEESKUNDE OP GROTE SCHAAL

In 1848 onderzocht de Duitse arts-patholoog Rudolf Virchow een typhus epidemie in Opper-Silezië dat toen nog onder Duitsland viel. In zijn studie constateerde Virchow, dat de ziekte zich vooral voordeed bij arme boeren. Die werden onderdrukt door de toenmalige rechts liberale regering en door de rijke landadel. Hij gaf aan als behandeling van de epidemie, dat de sociale ongelijkheid moest ophouden: dan zou de typhus epidemie ook verdwijnen. Acht dagen na terugkeer uit Opper-Silezië brak op 19 maart een revolutie uit in Berlijn die een einde moest maken aan de sociale onderdrukking. Virchow leende een pistool bij een bevriende arts en vocht mee op de barricade. Hij richtte een tijdschrift op: Die Medicinische Reform. Daarin deed hij in november van 1848 zijn wereldberoemd geworden uitspraak: Politiek is niets anders dan geneeskunde op grote schaal. Met dit verhaal start de Rotterdamse hoogleraar maatschappelijke gezondheidszorg Johan Mackenbach een deze week uitgekomen essay over de relatie tussen volksgezondheidsexperts en politici. Hij vraagt zich of landen behoefte hebben aan moderne Virchows. Hij noemt als voorbeeld Bernard Kouchner, de oprichter van Artsen zonder Grenzen, politicus en public health wetenschapper. Mackenbach onderscheidt vier treden op een ladder van politiek activisme van volksgezondheidsexperts zoals GGD directeuren, hoogleraren volksgezondheid en bestuurders van zorginstellingen en zorgverzekeraars : Politiek passivisme: men publiceert zijn studies en hoopt dat de politici ze lezen. Als politici om informatie vragen, worden ze bediend. Op de tweede trede verspreiden zij actief hun studies naar Kamerfracties en regering, trekken zij aandacht van de massamedia en nemen zij deel aan adviescommissie van regering en parlement. In de derde tranche gaan experts actief lobbyen en politici steunen met een gezondheidsissue waar zij achter staan. Op de vierde trede worden de experts zelf politici en trachten zij in parlement en regering posities te verwerven om hun doelen te realiseren. Mackenbach vraagt zich af of volksgezondheidsexperts niet te veel op de eerste trede blijven staan van wat ik noem de ladder van Mackenbach. Graag publiceert ondergetekende reacties van Nieuwsbrieflezers op de stelling: politiek is nog steeds geneeskunde op grote schaal. Daarom moeten volksgezondheidsexperts zich meer dan tot nu toe bemoeien met de besluitvorming van regering en parlement over volksgezondheidsonderwerpen. Ik geef hieronder twee eerste reacties van mijzelf. Mackenbach publiceerde zijn betoog deze week. De bibliografische gegevens zijn: Mackenbach JP, Politics is nothing but medicine at a larger scale: reflections on public health's biggest idea, J Epidemiology and Community Health, 2009; 63: 181-184 Op welke trede van de ladder van Mackenbach sta jij? Wil je reageren op dit bericht? Stuur een mail met je reactie naar PH.Nieuwsbrief@planet.nl

...MAAR SOMS PRATEN POLITIEK EN GENEESKUNDE LANGS ELKAAR HEEN

In december 2005 debatteerden vier hoogleraren volksgezondheid met vier kamerleden van PvdA, CDA, Christen Unie en SP. Het debat vond plaats nabij het Binnenhof. De vier hoogleraren waren Koos van de Velde (Nijmegen), Paulien Verlooven (Leiden), Niek Klazinga (Amsterdam) en ikzelf. Het was het beste debat wat ik meemaakte in de afgelopen zeg maar tien jaar. Het grote verschil was dat de gezamenlijke politici dachten in termen van wetten en regelingen, waarbij ze het onderling niet eens waren. Bovendien wist de ene politicus alles van bijvoorbeeld de ziekenhuisbekostiging en de andere alles over preventie. De hoogleraren dachten in termen van maatschappelijke volksgezondheidsvraagstukken zoals toenemend overgewicht bij kinderen, toenemend aantal dementerenden en het groeiend aantal mensen met een chronische aandoening. Wat ik zou willen dat politici net als de hoogleraren volksgezondheid meer gaan denken in termen van maatschappelijk probleem, de oorzaken daarvan (community diagnosis) en therapie (waarbij wetgeving een onderdeel kan zijn). Kortom het medische model moet terug in de politiek. Want in het debat in 2005 spraken politici en experts langs elkaar heen. Wil je reageren op dit bericht? Stuur een mail met je reactie naar PH.Nieuwsbrief@planet.nl

...EN SOMS VERSTAAN DE SOCIALE GENEESKUNDE EN DE POLITIEK ELKAAR WEL

In 2005 stelde VWS staatssecretaris Clemence Ross de inventgroep in om haar te adviseren over de vraag hoe opvoed- en opgroeiproblemen bij kinderen eerder, sneller en beter op te sporen zijn en te verhelpen. De commissie bestond uit drie volksgezondheidsexperts waarvan ondergetekende er één was. Wij bestudeerden de wereldliteratuur over dit onderwerp en spraken met vele deskundigen en professionals in Nederland. Wij bevalen aan om Centra voor Jeugd en Gezin op te richten. Het advies werd omarmd door alle politici: Ik mocht het onder applaus aanbieden aan de staatssecretaris in aanwezigheid van honderden lokale, provinciale en landelijke politici. Sindsdien staan overal Centra voor Jeugd en Gezin in de steigers. De regering heeft zelfs een apart ministerie ingericht voor Jeugd en Gezin. Kennelijk werkt het wel als volksgezondheidsexperts een keer op trede twee van de ladder van Mackenbach gaan staan (zie bericht hierboven). Ik denk zelf dat de invloed groot is geweest, vanwege de overtuigingskracht van ons advies. Dat was niet gebaseerd op de meningen van drie experts. Maar op heel veel onderzoeksuitkomsten. Wil je reageren op dit bericht? Stuur een mail met je reactie naar PH.Nieuwsbrief@planet.nl

MASTERCLASS GEÏNTEGREERDE EERSTELIJN START SEPTEMBER 2009

De laatste jaren ondergaat de geïntegreerde eerstelijnszorg grote veranderingen. Verschillende initiatiefrijke en innovatieve zorgverleners ontwikkelen aansprekende zorgprogramma's, zetten zorggroepen op en vormen multidisciplinaire samenwerkingsverbanden. Hiervoor is een dynamische geïntegreerde eerstelijnszorg nodig: kwalitatief hoogstaand, klantgericht, innoverend en investerend. Het is deze innoverende dynamiek die het Julius Centrum van het UMC Utrecht en bureau Raedelijn heeft geïnspireerd om een masterclass te ontwikkelen om daarmee een bijdrage te leveren aan het tot stand brengen van een goed werkende geïntegreerde eerstelijnszorg. De masterclass bestaat uit twaalf colleges, opgedeeld in vier clusters van onderwerpen: Algemene beleidsontwikkeling, Samenwerking en samenhang, Organisatie en kwaliteit van zorg, en Financiering op basis van resultaatafspraken. De masterclass start op 2 september 2009 met college 1 en eindigt op 14 april 2010 met college 12. De colleges vinden alle plaats op de woensdag, van 15.00-19.00 uur, waarbij zoveel mogelijk rekening gehouden is met de schoolvakanties. Wil jij aan deze Masterclass deelnemen? Schrijf je dan in via www.integratedcare.nl doorklikken op nascholing en congressen

WEL SOLIDAIR MET GEHANDICAPTEN EN MINDER MET OUDEREN (AFLEVERING 9 OVER AWBZ)

Een kind met een lichamelijke of geestelijke handicap kan meestal geen of weinig eigen inkomen verwerven, kan niet anticiperen op de eigen toekomst en is totaal afhankelijk van lieve ouders, de gemeenschap, de Awbz en andere wetten voor de Sociale Zekerheid. De 85-plusser met een handicap die later is ontstaan, heeft zich wel kunnen voorbereiden op de ouderdom die met gebreken komt en hoeft minder afhankelijk te zijn van de sociale zekerheid. Als ik dus twee mensen vergelijk met een verstandelijke handicap, een kind en een 85-plusser, ben ik eerder solidair met dat kind dan met die oudere. Om die reden is in de ons omringende landen de zorg voor de ouderen slechts gedeeltelijk gefinancierd uit overheidsgeld of uit sociale zekerheid: ouderen worden geacht zelf voor hun oudedag te zorgen. De overheid springt aanvullend bij door middel van inkomensoverdracht als men er niet uitkomt. Ouderen krijgen dan een extra uitkering, waarmee ze zorg kunnen kopen. Dit model is te vergelijken met huursubsidie die huurders ontvangen, als zij gelet op het inkomen geen woning kunnen huren. Zou het iets zijn om in Nederland de Awbz zo in te richten. Kort gezegd: 100% solidariteit met mensen met een verstandelijke of lichamelijke handicap van kinds af aan. En aanvullende bemoeienis bij ouderen met gebreken? Dit was de negende aflevering van een serie van tien. De volgende en laatste aflevering gaat over doelgroepenbenadering en de Awbz. Deze serie afleveringen gaat vooraf aan het congres Nationale en internationale, recente en lange termijn ontwikkelingen in de Indicatiestelling, de Awbz en de Wmo. Dat vindt plaats op 27 maart in het Utrechtse Domus Medica, het KNMG hoofdkwartier. Staatssecretaris Bussemaker opent dat congres. Dit congres is inmiddels volgeboekt. Wil je toch iets weten over bekostiging van chronische zorg? Kom dan naar het congres Recente Ontwikkelingen in veld, beleid en wetenschap over geïntegreerde zorg aan chronische zieken in Nederland en elders. Surf naar www.integratedcare.nl Klik door op nascholing en congressen.

SPREKERS GEVRAAGD VOOR SPOEDZORGCONGRES OP 18 SEPTEMBER

Op vrijdag 18 september organiseert het Julius Centrum in Utrecht het congres Recente ontwikkelingen in beleid, veld en onderzoek van de spoedzorg. Wij hebben reeds een aantal gerenommeerde internationale en nationale sprekers gecontracteerd. Maar we willen ook zo graag op dit congres laten zien wat recente ontwikkelingen op lokaal en regionaal en bij Afzonderlijke zorginstellingen zijn. Heb jij, beste nieuwsbrieflezer, zelf een onderwerp, waarvan jij vindt, dat het niet gemist mag worden tijdens dit congres? En wil jij daarover een workshop geven? Dan is daar een mogelijkheid voor. Het project moet al enige tijd draaien en er moeten enige resultaten te melden zijn. Stuur je project vóór 31 maart 2009 a.s. in. De organisatiecommissie zal uit de ingezonden projecten een aantal kiezen. Meld je aan bij congresorganisator Margriet Hageman op g.m.c.hageman@umcutrecht.nl

ZESTIEN MINNERS ZIJN STRAFBAAR ALS ZIJ ALCOHOL BIJ ZICH HEBBEN

Dezer dagen heeft de regering besloten om het alcoholgebruik door jongeren verder terug te dringen. Zij zijn voortaan strafbaar als zij alcohol bij zich hebben op de openbare weg. Gemeenten mogen de leeftijdsgrens voor alcoholgebruik optrekken van zestien naar achttien jaar. Supermarkten die het verkoopverbod vaan alcohol aan zestien minners aan hun laars lappen, krijgen voortaan hogere boetes. Tot zover dit bericht. Of deze maatregelen zin hebben en de jongeren stimuleren gezond te leven, staat centraal op het congres Recente Ontwikkelingen in het gezondheidsonderwijs op middelbare scholen en het middelbaar beroepsonderwijs. Wil je naar dit congres? Schrijf je dan in via www.integratedcare.nl doorklikken op nascholing en congressen.

AWBZ CONGRES IS VOLGEBOEKT

Er kunnen niet meer dan 300 personen in de grote zaal van de Domus Medica. Dat aantal hebben wij deze week bereikt. Wie zich nu nog aanmeldt, verwijzen wij door naar het Juliuscongres op 3 juli over Recente nationale en internationale ontwikkelingen in onderzoek, projecten, bekostiging en beleid van ketenzorg en geïntegreerde zorg.

VERANTWOORDING

Hierbij ontving je de wekelijkse Nieuwsbrief van de Disciplinegroep Public Health. Wil je meer weten over een bericht? Neem dan contact op via PH.Nieuwsbrief@planet.nl Wil je delen van de nieuwsbrief verspreiden onder collega's, doe dat. Je collega's kunnen zich ook aanmelden voor rechtstreekse toezending. Je meldt je aan via www.integratedcare.nl/Inschrijfformulier/aanmelding_web.htmen af via http://www.integratedcare.nl/Inschrijfformulier/afmelding_blaster_1.htm. Omdat we nog bezig zijn met de automatisering van de PH.Nieuwsbrief kan het twee weken duren voordat de aan-en afmelding verwerkt is. Door alle hedendaagse beveiligingen is het mogelijk, dat bovenstaande links niet werken. Ga in dat geval voor het aan- en afmelden naar de website www.integratedcare.nl Als het doormailen naar b.v. een collega niet lukt, verwijder dan het laatste deel van deze nieuwsbrief vanaf verantwoording en probeer het nog eens.

De nieuwsbrief is gericht aan een aantal relaties van de Disciplinegroep: collega's binnen en buiten het Julius Centrum, pao- en keuzeblok studenten, gastdocenten, stage-verleners aan co assistenten Sociale Geneeskunde, onderzoeksrelaties, subsidiënten en overigen die geïnteresseerd zijn in Utrechts Volksgezondheids onderwijs en in onderzoek naar zorginnovaties, ketenzorg en transmurale zorg. De Nieuwsbrief verschijnt wekelijks op zondag of maandag. Eerdere edities tref je aan op de internetsite www.integratedcare.nl

Heb je belangstelling voor nieuws over ketenzorg en zorginnovaties in het buitenland? Surf dan naar de website van het international Network of integrated Care: www.integratedcarenetwork.org Wil je wetenschappelijke artikelen lezen over deze onderwerpen? Lees dan het peer reviewed internettijdschrift International Journal of Integrated Care op www.ijic.org Dit is een gratis tijdschrift, dat online publiceert en is opgenomen in Pubmed. Ook submissions van concept artikelen zijn welkom.

Opsteller van deze nieuwsbrief is:

Guus Schrijvers
Hoogleraar Public health in het bijzonder Structuur en functioneren van de Gezondheidszorg
Julius Centrum voor Gezondheidswetenschappen en Eerstelijnsgeneeskunde
Universitair Medisch Centrum Utrecht
email: a.j.p.schrijvers@umcutrecht.nl
tel: 088 755 9356