wetenschapsagenda
maart 2009
4/3
Voorlichtingsmiddag
Voorlichtingsmiddag over de Masterstudie Evidence Based Practice.
Plaats: AMC, L0-28/29
Tijd: 16.00 - 18.00 uur
Inlichtingen: mw. K. de Bock, 020 566 6944, k.debock@amc.nl, www.amc.nl/masterebp
5/3
Promotie
Fenna Ebbens: 'Controversies in chronic rhinosinusitis'. Promotor is prof.dr. W.J. Fokkens, hoogleraar Keel-, Neus- en Oorheelkunde. Co-promotor is dr. C.M. van Drunen.
Patiënten met een chronische ontsteking van de neus en neusbijholten zijn gebaat bij goed spoelen met zout water. Dat helpt even goed als een lokaal toegediend anti-schimmelmiddel, de behandeling die sinds een jaar of tien gebruikelijk is. Dat laat Ebbens zien in haar promotie-onderzoek naar chronische rhinusitus. Zij onderzocht daarin ook de activiteit van ontstekingscellen in neuspoliepen van patiënten met Cystic Fibrosis.
Tijd: 14.00 uur
5/3
Symposium
Bijeenkomst ter gelegenheid van het afscheid van kindercardioloog J. Lam. Met voordrachten over nieuwe inzichten in de ontwikkeling van het hart, erfelijke hartziekten, late gevolgen van aangeboren hartafwijkingen en katheterinterventies ter behandeling van aangeboren hartafwijkingen. Lam zelf blikt terug op '33 jaar aangeboren hartafwijkingen'.
Plaats: AMC, Collegezaal 1
Tijd: 13.30 - 17.30 uur
Inlichtingen: mw. L. Osterop, 020 566 7987, l.h.osterop@amc.nl
5/3
Symposium
Het symposium 'Klinische Immunologie' besteedt aandacht aan veel voorkomende en relevante problemen bij de behandeling van patiënten met immuundeficiënties of auto-immuunziekten. De nadruk ligt op transplantatie van stamcellen.
Plaats: AMC, Collegezaal 5
Tijd: 9.00 - 15.45 uur
Inlichtingen: Convent Klinische Immunologie, mw. C.N. de Boer, 020 566 5990, symposiumcki@amc.nl
6/3
Promotie
Marjon Navis: 'Cellular immunity driving HIV-1 evolution'. Promotor is prof.dr. H. Schuitemaker, hoogleraar Virologie, in het bijzonder de viro-pathogenese van aids. Co-promotor is dr. N.A. Kootstra.
Een belangrijke eigenschap van HIV-1 is dat het snel verandert, waardoor het aan het immuunsysteem kan ontsnappen. Uit het onderzoek van Navis blijkt dat de aanpassingen aan de gastheer pas enkele maanden na de virusinfectie optreden. Patiënten die het eiwit HLA-B57 hebben (HLA is het eiwit dat stukjes viraal materiaal presenteert aan de afweercellen die het virus doden) blijven doorgaans vaak langer gezond. Degenen die ondanks HLA-B57 snel ziek werden, hadden HIV-1 varianten die zich sneller konden vermenigvuldigen dan virussen van mensen met HLA-B57 die heel langzaam ziek werden. Uit een vergelijking tussen het virus uit een groep mensen die besmet zijn geraakt in 1985 en het virus uit een groep mensen die besmet zijn geraakt in 2005 of 2006 blijkt dat HIV-1 zich niet zozeer aanpast aan HLA eiwitten die veel voorkomen, maar juist aan HLA-eiwitten die minder vaak voorkomen, maar die bescherming bieden tegen het ontstaan van aids.
Tijd: 12.00 uur
6/3
Symposium
Het symposium 'Hypertensie 2009. State of the art: diagnose, etiologie en behandeling in 325 minuten' valt samen met het afscheid van hypertensiespecialist dr. G. van Montfrans van het AMC.
Plaats: AMC, Collegezaal 5
Tijd: 8.30 - 17.00 uur
Inlichtingen: De congresorganisatie van het AMC, mw. M. Sant, 020 566 8585, hypertensie2009@amc.nl
12/3
Promotie
Nathalie Koning: 'Imbalanced immunity in multiple sclerosis'. Promotores zijn prof.dr. R.A.W. van Lier, hoogleraar Experimentele Immunologie, en prof.dr. D.F. Swaab, hoogleraar Neurobiologie. Co-promotores zijn dr. I. Huitinga (NIN) en dr. R.M. Hoek.
Patiënten met muliple sclerose worden tot nu toe behandeld met medicijnen die hun algemene afweersysteem platleggen. Koning onderzocht macrofagen en microglia, immuuncellen die specifiek in het zenuwstelsel actief zijn. Bij MS zijn beide type cellen overactief, mogelijk als gevolg van een tekort aan het eiwit CD200, zo laat de promovenda zien. Zij bestudeerde vervolgens het effect van verschillende stoffen op de CD200-huishouding in gekweekte zenuwcellen.
Tijd: 14.00 uur
13/3
Promotie
Hanneke Beaumont: 'The acid pocket, hiatal hernia and TLESRs: essential players in the pathogenesis of gastro-esophageal reflux disease'. Promotor is prof.dr G.E. Boeckxstaens, hoogleraar Neurogastroenterologie.
Waarom mensen chronische maagzuurklachten ontwikkelen was niet goed bekend. Waarschijnlijk is één van de bepalende factoren de hernia diafragmatica, een opening in het middenrif. Opvallend veel refluxpatiënten hebben zo'n opening. Daardoor ontstaan anatomische veranderingen die maken dat de kringspier minder druk aankan en zich dus sneller opent. Reflux ontstaat vooral na het eten. Boven op het voedsel in de maag drijft een 'acid pocket', een zuurplasje. Dit komt bij een zure reflux naar boven. Beaumont onderzocht ook of een nieuwe klasse geneesmiddelen - de refluxremmers - effectief zijn. Het ging daarbij om nieuwe varianten GABA-b-receptor agonisten, die via de hersenen de werking van het autonome zenuwstelsel beïnvloeden. Ze werken maar definitieve resultaten zijn nog niet te melden.
Tijd: 12.00 uur
13/3
Promotie
Joppe Hovius: 'Tick-host-pathogen interactions in Lyme borreliosis'. Promotores zijn prof.dr. T. van der Poll, hoogleraar Inwendige Geneeskunde, in het bijzonder de afweer tegen infectieziekten, en prof.dr. P. Speelman, hoogleraar Algemene Inwendige Geneeskunde, in het bijzonder bacteriële infecties. Co-promotores zijn dr. A.P. van Dam (OLVG) en prof. dr. E. Fikrig (Yale University, VS).
Tekenspeeksel bevat eiwitten die de afweer onderdrukken van degene die gebeten is. Hierdoor kan de teek zich langer aan zijn gastheer hechten. Ook vergroot dit de kans dat Borrelia burgdorferi, de veroorzaker van de ziekte van Lyme, wordt overgedragen. Hovius beschrijft in zijn proefschrift een nieuw tekenspeekseleiwit en laat zien hoe dit de activiteit van zowel T-cellen als dendritische cellen remt. Daarnaast bindt het eiwit aan de buitenkant van de Borrelia-bacterie en omhult het deze, wat bescherming biedt tegen het afweersysteem. Dit maakt het eiwit cruciaal in de overdracht van Borrelia van de teek naar de gastheer, waardoor het een mogelijk aangrijpingspunt is voor een vaccin ter preventie van de ziekte van Lyme.
Tijd: 14.00 uur
17/3
Promotie
Thijs Pols: 'NR4A nuclear receptors in atherosclerosis'. Promotores zijn prof.dr. H. Pannekoek, emeritus-hoogleraar Biochemie en prof.dr. C.J.M. de Vries, hoogleraar Medische Celbiochemie.
Pols bestudeerde de rol van een aantal nucleaire receptoren - Nur77, Nurr1 en NOR-1 - in de vetstofwisseling, bij restenose (het opnieuw dichtslibben van een bloedvat na dotteren) en bij andere processen die van belang zijn bij aderverkalking. Ook keek hij naar het effect van 6-Mercaptopurine op vaataandoeningen. Dit actieve bestanddeel van het afweeronderdrukkende medicijn azathioprine (Imuran) verhoogt namelijk de activiteit van de nucleaire receptoren en biedt wellicht therapeutische mogelijkheden voor lokale behandeling van aderverkalking.
Tijd: 14.00 uur
17/3
Ruysch Lezing
Voordracht door Jeffrey Esko (Glycobiology trainingscenter, UC San Diego) over 'Proteoglycans as portals of entry for lipoproteins and therapeutic agents'. Esko is expert op het gebied van glycobiologie, met name heparansulfaten in relatie tot lipidenmetabolisme en angiogenese in kanker. Recent onderzoek van zijn hand leidde tot de identificatie van heparansulfaat proteoglycanen als lipidenreceptoren in de lever, en de rol van heparansulfaat in cellulaire homeostase. Voorafgaand aan de lezing zal professor Esko een masterclass verzorgen. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met dr. E. Stroes of dr. M. Nieuwdorp (j.s.jansen@amc.nl)
Plaats: AMC, Collegezaal 5
Tijd: 17.00 uur
Inlichtingen: mw. J. van Kammen, 020 566 8502, j.vankammen@amc.nl
18/3
Promotie
Laura Zaal: 'Giant congenital melanocytic naevi; definition, treatment modalities and malignant transformation'. Promotor is prof.dr. C.M.A.M. van der Horst, hoogleraar Plastische en reconstructieve chirurgie. Co-promotor is dr. J.H. Sillevis Smitt.
Aangeboren reuzenmoedervlekken komen naar schatting bij één op de 20.000 baby's voor. Er is een verhoogde kans dat ze ontaarden in huidkanker. Zaal ging na wat de beste aanpak is voor deze moedervlekken. Chirurgisch wegsnijden verdient de voorkeur omdat de pigmentcellen dan vrijwel zijn verdwenen. Bij voorkeur gebeurt dat snel na de geboorte, maar niet voor de vierde maand. Een mogelijk alternatief is curettage. Hierbij wordt de bovenste laag van de moedervlekhuid afgeschraapt.
Tijd: 10.00 uur
20/3
Promotie
Martyn Regan: 'Importance of children as a sentinel population group for surveillance to improve the prevention and control of communicable diseases'. Promotores zijn prof.dr. B.J. Brabin, hoogleraar Tropische Kindergeneeskunde en prof.dr. H.S.A. Heymans, hoogleraar Algemene Kindergeneeskunde.
Het nauwkeurig volgen van infectieziekten onder groepen kinderen kan een beter inzicht geven in het effect van interventies om die infecties te bestrijden. Regan laat dat zien aan de hand van verschillende onderzoeken. Zo keek hij naar het vóórkomen van tuberculose bij kinderen in Liverpool tussen 1918 en 2001, naar de activiteit van een griepvirus bij kinderen in de Noordwest-Engeland, en naar het effect van een vaccinatie tegen Hepatitis A op een school in een achterstandsgemeente in Noordwest-Engeland.
Tijd: 10.00 uur
24/3
Promotie
Chris Loth: 'From cram care to professional care: from handing out methadone to proper nursing care in methadone maintenance treatment. An action research into the development of nursing care in out-patient methadone maintenance clinics in the Netherlands'. Promotor is prof.dr. G.M. Schipper, hoogleraar Verslavingsgedrag en zorgevaluatie. Co-promotor is prof.dr. H. 't Hart (Universiteit Utrecht).
Loth zocht naar mogelijkheden om de methadonverstrekking aan verslaafden te verbeteren en keek daarbij met name naar de professionele houding van de verpleegkundigen. Zij vroeg verpleegkundigen van twee methadonposten om te participeren in zowel de analyse van knelpunten als in de zoektocht naar innovaties en oplossingen. Maatregelen zoals training en scholing, uitbreiding van de openingsuren en maandelijkse refereerbijeenkomsten leidden gedeeltelijk tot toenemende vakbekwaamheid. Op basis van de gegevens uit het onderzoek is de Richtlijn Opiaatonderhoudsbehandeling (RIOB) voor de landelijke methadonverstrekking ontwikkeld.
Tijd: 12.00 uur
24/3
Promotie
Riekelt Houtkooper: 'Cardiolipin metabolism in Barth syndrome'. Promotor is prof.dr. R.J.A. Wanders, hoogleraar Klinische enzymologie van stofwisselingsziekten. Co-promotor is dr. F.M. Vaz.
Houtkooper ontwikkelde een nieuwe, gevoelige methode om het Barth-syndroom te diagnosticeren, een ziekte die gekenmerkt wordt door afwijkingen in de mitochondriën. Met deze test spoorde de promovendus een onbekende patiënt met deze zeldzame erfelijke stofwisselingsziekte op. Diens symptomen wijken af van wat gebruikelijk is: in tegenstelling tot de bekende patiënten had hij geen vergroot hart, nauwelijks afwijkingen aan zijn spieren, en was hij niet extra gevoelig voor infecties. Wel was hij verstandelijk gehandicapt. De vondst doet vermoeden dat er meer mensen met de aandoening rondlopen zonder juiste diagnose. Onderzoek aan
gistcellen bracht de onderzoeker op het spoor van een aantal eiwitten die extra actief zijn als er een fout in het tafazzine-gen zit, zoals bij patiënten met Barth-syndroom. Die eiwitten zijn mogelijk een aangrijpingspunt voor het ontwikkelen van medicijnen.
Tijd: 14.00 uur
26/3
Promotie
Przemek Krawczyk: 'DNA double-strand breaks and cancer'. Promotores zijn prof.dr. C.J.F. van Noorden, hoogleraar Celbiologie en Histologie en prof.dr. R. Kanaar, hoogleraar Moleculaire Stralengenetica (Erasmus MC). Co-promotor is dr. J.A. Aten.
Dubbelstrengsbreuken in het DNA (DSBs) veroorzaken chromosoomafwijkingen die soms tot kanker kunnen leiden. Dat kan bijvoorbeeld gebeuren tijdens anti-kankerbehandelingen. Krawczyk beschrijft een nieuwe methode om deze gevaarlijke chromosoomafwijkingen te bestrijden.
Tijd: 10.00 uur
26/3
Promotie
Robert-Jan Sanders: 'Studies on the ?-oxidation of very long-chain fatty acids in relation to X-linked Adrenoleukodystrophy'. Promotor is prof.dr. R.J.A. Wanders, hoogleraar Klinische enzymologie van stofwisselingsziekten. Co-promotor is dr. S. Kemp.
X-gebonden adrenoleukodystrofie (X-ALD) wordt veroorzaakt door mutaties in het ABCD1-gen. Dat codeert voor het eiwit adrenoleukodystrofie (ALDP), betrokken bij de afbraak van zeer-lange-keten vetzuren (ZLKV). Bij X-ALD ontstaat stapeling van ZLKV in onder andere cellen van het centraal zenuwstelsel. Er is nog geen therapie die echt werkt. Sanders beschrijft een mogelijke nieuwe behandelingsstrategie, ?-oxidatie. Daarbij vindt oxidatie plaats aan het uiteinde, de ?-zijde, van het vetzuur.
Tijd: 14.00 uur
26/3
Symposium
Congres 'Kindermishandeling aanpakken is weerstanden overwinnen'. Het ochtendprogramma bestaat uit diverse lezingen van onder andere Mr. A. Rouvoet, minister voor Jeugd en Gezin, drs. A.H. Teeuw, kinderarts en voorzitter Team Kindermishandeling AMC, en kinderpsychiater en vertrouwensarts prof.dr. P. Adriaenssens, directeur Vertrouwenscentrum Kindermishandeling Vlaams Brabant.
Plaats: AMC, Collegezaal 5
Tijd: 9.00 - 17.00 uur
Inlichtingen: mw. C. van Doorn, 020 566 8174, kindermishandeling@amc.nl
26/3
Symposium en lezing
27e KNO-AMC symposium over evaluatie van ooroperaties. Aansluitend houdt prof.dr. K. Jahnke (Universität HNO Klinik, Essen) de 13e Leonard Jongkees Lecture over 'The lessons we can learn from stapes revision surgery'.
Plaats: Amsterdam, Collegezaal 5
Tijd: 13.30 - 17.00 uur, de lezing begint om 16.15 uur
Inlichtingen: mw. M.B. van Huiden, 020 566 8586, m.b.vanhuiden@amc.nl
Alle promoties en oraties van de faculteit Geneeskunde van de Universiteit van Amsterdam vinden plaats in de aula van de universiteit, Lutherse Kerk, Singel 411 te Amsterdam
Voor meer informatie op het gebied van medisch wetenschappelijk nieuws kunt u contact opnemen met de AMC-wetenschapsvoorlichters Edith Gerritsma, Andrea Hijmans en Connie Engelberts,
020 566 2929
---- --
Academisch Medisch Centrum Universiteit van Amsterdam