Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer

Congres Meer met minder

Toespraak van de minister voor Wonen, Wijken en Integratie, Eberhard van der Laan, tijdens het 'Meer met minder'-congres op donderdag 26 februari 2009 in Den Haag.

Volgens de Meer Met Minder-afspraken moeten we 500.000 woningen isoleren in 2011. Ik weet daarom vrij nauwkeurig wat u vandaag van mij verwacht, namelijk toezeggingen voor drie dingen:

én subsidie voor maatwerkadvies,

én een subsidie voor het energiebesparingsfonds

én goedkope kredietverlening voor energiebesparende maatregelen.

Kosten van dat hele pakket: zo om en nabij de één miljard euro. Op het gevaar af dat u direct massaal de zaal verlaat, ga ik u nu zeggen: vergeet het maar! We hebben als kabinet het geld nu eenmaal niet om dat allemaal te betalen.

Maar sowieso is het een operatie van ons allemaal: we moeten het samen doen. Dat hebben we vorig jaar zo met elkaar afgesproken in het convenant Meer Met Minder.

En wij als kabinet gaan ons woord nakomen. Als oud-advocaat ben ik geneigd een convenant te zien als: afspraak is afspraak.

Maar we praten hier over een gigantische opgave. Het kabinet kan die niet alléén waarmaken, zelfs al hadden we miljarden euro's tot onze beschikking. Daar is ook úw inzet voor nodig en dat is precies wat ik vandaag van u ga vragen.

Natuurlijk kunt u ook van onze kant een enorme inzet verwachten. Want zo heet als ik de soep in het begin opdiende, wordt 'ie niet gegeten. Anders gezegd: u mag wel degelijk iets van ons verwachten.

Maar: we zitten nu eenmaal in economisch zeer zwaar weer. De bouw- en woningmarkt merkt dat als geen ander. En u vraagt het kabinet daarom om maatregelen, liever gisteren nog dan vandaag.

Die komen er, ook voor uw sector. Het kabinet is daarover in gesprek met diverse partijen, want wij hebben de wijsheid nu eenmaal niet in pacht. Maar u moet echt nog even geduld hebben: zorgvuldigheid gaat boven alles. En met alles wat ik er te vroeg over vertel verklein ik de kans op een goed pakket.

Het kabinet ontvangt tegelijkertijd signalen in de zin van: na het redden van de banken zijn nu de mensen aan de beurt. Ik kan die signalen heel goed begrijpen, maar ik wijs er wel op dat het kabinet de banken hielp in het belang van het financiele stelsel en daarmee ook in het belang van de 'gewone' rekeninghouders.

Het kabinet zal zich er natuurlijk sterk voor maken dat er in de kabinetsmaatregelen herkenbare dingen zitten voor 'gewone' man en vrouw. Dus ook voor de metselaar en de bouwvakker die werkeloos dreigen te worden. En voor de grootste slachtoffers van de woningcrisis: mensen die door bijvoorbeeld werkloosheid of een scheiding hun huis moeten verkopen.

Terug naar Meer Met Minder. Het Rijk heeft daar al veel in geïnvesteerd in de vorm van onder meer stimuleringsregelingen, financiële ondersteuning van consumentenorganisaties en subsidies voor duurzame energietoepassingen. Plus in 2008 4,5 miljoen euro voor MMM-proefprojecten. En niet te vergeten het verbeterde Energiel.... Dat L-woord sla ik vandaag over, want daar valt nog veel aan te verbeteren.

We zijn nu bezig met het optuigen van een garantieregeling voor energiebesparende investeringen. Huiseigenaren kunnen dan geld lenen voor energiebesparende maatregelen en het Rijk stelt zich voor die leningen garant.

De garantieregeling moet de consument over de streep trekken om z'n huis energiezuinig te maken. Ik ben nog in overleg met banken en energiebedrijven over de precieze invulling van deze regeling. Maar wij doen er alles aan om ervoor te zorgen dat die regeling er snel komt. Want dat is niet alleen in het belang van de consument, van het milieu en het klimaat, maar zeker ook van de bouw- en de installatiesector.

We moeten ons daarbij niet alleen blindstaren op die zogeheten labelstappen. We streven naar een energiebesparing van 30 procent per woning, maar dat hoef je niet in één keer te halen. Als je het met kleine stapjes doet, maar wel met honderdduizenden tegelijk, ook goed.

Ik verwacht vooral veel van de energiebedrijven. Ook hier geldt: afspraak is afspraak. Zo is er afgesproken dat mensen die hun huis isoleren direct de voorschotten op de energierekening kunnen verlagen. Hoe staat het daarmee? En hoeveel mensen hebben nu al zo'n slimme, op afstand afleesbare energiemeter en krijgen één keer per maand informatie over hun energiegebruik?

Tegen de bouw- en installatiebedrijven zeg ik: sta klaar om de toegenomen vraag te bedienen. Want van zo'n artikel in de Volkskrant over wachtlijsten voor woningisolatie, daar schrik ik van. Uw branche zal dus in actie moeten komen. Hoe staat het bijvoorbeeld met uw opleidings- en omscholingsfaciliteiten?

Ik rond af. Ik verheug mij er op zo snel mogelijk, uiterlijk in maart, met u allemaal om de tafel gaan zitten om te kijken wat we moeten doen om de Meer Met Minder-doelstellingen te halen en welke problemen we eventueel uit de weg moeten ruimen.

Ik ga er van uit dat dat een prettig gesprek wordt. We hebben het tenslotte vooral over de kansen die we moeten benutten om het klimaatprobleem aan te pakken, mensen in uw branche aan het werk houden én de consument perspectief te bieden op een lagere energierekening en een goed gevoel daarover.

Daarvoor is het zaak dat we de afspraken in het Meer Met Minder-convenant nakomen. Dat hebben we elkaar beloofd en belofte maakt schuld. Laten we in het nakomen van die beloftes vanaf nu ál onze energie steken.