Kamerbrief inzake geannoteerde agenda van de informele bijeenkomst van
staatshoofden en regeringsleiders van 1 maart 2009
26-02-2009 | Kamerstuk | Nederlands Ministerie van Buitenlandse Zaken
Graag bieden wij u hierbij, mede namens de minister-president, de
geannoteerde agenda aan van de informele bijeenkomst van de
staatshoofden en regeringsleiders van de lidstaten van de Europese
Unie te Brussel op 1 maart 2009.
De Minister van Buitenlandse Zaken,
Drs. M.J.M. Verhagen
De Staatssecretaris voor Europese Zaken,
Drs. F.C.G.M. Timmermans
Geannoteerde agenda van de informele bijeenkomst van de staatshoofden
en regeringsleiders van de lidstaten van de Europese Unie te Brussel
op 1 maart 2009
De extra informele bijeenkomst maakt onderdeel uit van een serie van
Europese en mondiale Toppen die dit voorjaar over de financiële en
economische crisis zijn belegd. Jongstleden zondag 22 februari vond in
Berlijn een bijeenkomst plaats van een aantal EU-landen om de Europese
inzet voor de `London Summit' van 2 april voor te bereiden. Tevens
wordt op 19-20 maart tijdens de Voorjaarsraad verder gesproken over
een gecoördineerde EU-aanpak van de economische crisis.
De informele bijeenkomst van 1 maart zal zich buigen over vier
onderwerpen:
* Financiële sector
* Afstemming van de nationale inspanningen gericht op de reële
economie
* Werkgelegenheid
* Voorbereiding G20-Top van 2 april 2009 in Londen
Financiële sector
De hoofdoorzaak van de huidige economische crisis is gelegen in de
financiële sector. Door aanzienlijke problemen bij financiële
instellingen over de hele wereld, is er sprake van een forse terugval
in de kredietverlening aan bedrijven en huishoudens. Dit leidt tot een
grote terugval in de economische groei.
Om de economische groei weer op gang te brengen, en banen in andere
sectoren te redden, is het daarom eerst en vooral van belang de
financiële sector te stabiliseren en de kredietverlening weer op gang
te brengen. Door een snel en gecoördineerd ingrijpen in oktober 2008,
zijn de EU-landen erin geslaagd om de werkelijke dreiging van het
instorten van het financiële systeem te voorkomen en de spaartegoeden
van individuele burgers veilig te stellen. Thans bevinden we ons in de
volgende fase, waarin twee doelstellingen centraal staan: enerzijds
het versterken van de soliditeit van het financiële stelsel en
anderzijds het weer op gang brengen van de kredietverlening.
De informele bijeenkomst zal de stand van zaken bespreken, mede aan de
hand van de voortgang die in de Ecofin Raad is gemaakt. Van groot
belang is dat banken hun kapitaalstructuren versterken, zodat de
kredietverlening weer op gang kan komen. Eventuele aanvullende
maatregelen die lidstaten nemen, bijvoorbeeld ten aanzien van het
vraagstuk van de zogeheten `impaired assets' dienen zodanig
vormgegeven te zijn dat zij niet leiden tot een verstoring van het
`level playing field' op de Interne Markt en niet de houdbaarheid van
de overheidsfinanciën in gevaar brengen. Nederland zal naar voren
brengen dat een zekere mate van afstemming goed is, maar dat lidstaten
voldoende ruimte moeten houden om snel en effectief te handelen.
Voorts zal de informele bijeenkomst stil staan bij wat het
voorzitterschap aanduidt als de `macro-financiële stabiliteit in
Europa'. Het ligt in de rede dat daarbij aandacht zal worden besteed
aan de situatie in een aantal lidstaten in Midden- en Oost-Europa.
Tenslotte zal worden ingegaan op de verbetering van toezicht en
regelgeving op financiële instellingen.
Afstemming van de nationale inspanningen gericht op de reële economie
In de meeste lidstaten zijn recent economische herstelpakketten
aangekondigd of worden deze thans voorbereid. Ook via maatregelen voor
de financiële sector en het laten werken van de zogenaamde
automatische stabilisatoren dragen overheden bij aan publieke impulsen
voor economisch herstel.
Terwijl de recessie in bepaalde sectoren (m.n. bouw, grondstoffen en
auto-industrie) ernstige gevolgen heeft voor bedrijven en daarmee voor
de werkgelegenheid, hebben de EU-lidstaten vooralsnog de verleiding
weerstaan om massaal te vervallen in `economisch nationalisme' en
protectionistische reflexen. Vrijwel alle lidstaten treffen
maatregelen die een verdieping van de economische neergang moeten
voorkomen en ervoor moeten zorgen dat Europa sterker uit de crisis
komt. Het is van groot belang dat alle lidstaten bij het ontwerpen van
steunmaatregelen zorgvuldig verstoring van de concurrentieverhoudingen
trachten te voorkomen en de maatregelen ter beoordeling voorleggen aan
de Europese Commissie. De Commissie zal de diverse steunplannen steeds
toetsen aan de regels van de interne markt, waaronder de (aangepaste)
staatssteunregels.
Nederland onderschrijft de noodzaak voor regelmatig overleg en
coördinatie van nationale steunmaatregelen. Binnen de
gemeenschappelijk overeengekomen kaders zal iedere lidstaat een op de
eigen situatie toegesneden pakket maatregelen moeten kunnen nemen.
Nederland zal de evaluaties van de nationale steunpakketten door de
Commissie nauwlettend volgen. Immers, een gelijk speelveld heeft de EU
veel gebracht en blijft ook in deze tijden een belangrijk uitgangspunt
voor herstel. Van belang blijft ook dat lidstaten aandacht houden voor
de budgettaire implicaties van steunmaatregelen en op
middellangetermijn terugkeren naar gezonde begrotingskaders.
Meer in algemene zin is het voor Nederland van groot belang om juist
in tijden van economische crisis de fundamenten van de interne markt
en het staatssteunkader te beschermen. Een open en goed functionerende
interne markt kan een sleutelrol vervullen bij het opvangen van de
effecten van de crisis en ten behoeve van het economische herstel.
Lidstaten moeten daarom waakzaam blijven en de druk moet blijven
bestaan om geen acties te ondernemen die de interne markt verstoren.
Ook in mondiaal verband dient te worden gewaakt voor
protectionistische tendensen. Nederland ondersteunt hier de inzet van
de Commissie om namens de EU in WTO-kader het behoud van open markten
te waarborgen.
Mogelijk zal ook gesproken worden over het uit de EU-begroting te
financieren stimuleringspakket voor energie en breedband-internet.
Nederland hecht hierbij aan respectering van de afgesproken
budgettaire spelregels.
Werkgelegenheid
Tijdens de informele bijeenkomst zal tevens gesproken worden over
werkgelegenheid en de sociale dimensie van de economische crisis.
Waarschijnlijk zal daarbij kort vooruitgeblikt worden op de ingelaste
Europese Top in mei. Commissievoorzitter Barroso heeft bij de
aankondiging van deze `Jobs Summit' aangegeven wat volgens hem de
belangrijkste speerpunten zijn, namelijk (i) mensen aan het werk
houden, (ii) in geval van baanverlies die mensen zo spoedig mogelijk
weer aan de slag krijgen ("van werk naar werk"), en (iii) jongeren aan
het werk krijgen. De agenda voor de bijeenkomst zal op later moment
geconcretiseerd worden.
Voorbereiding G20-Top van 2 april 2009 in Londen
De `London Summit' is een vervolg op de G20-Top die vorig jaar
november in Washington plaatsvond. Destijds werd op mondiaal niveau
overleg gevoerd om te komen tot een gemeenschappelijke benadering bij
de aanpak van de huidige financiële crisis. Tevens werd besproken hoe
het internationale financiële systeem hervormd en versterkt kan worden
om in de toekomst nieuwe crises zoveel mogelijk te voorkomen.
Nederland zal, net als in Washington, deel nemen aan de London Summit.
Voor een land met een open economie en met een relatief grote
financiële sector is deelname aan dit mondiale overleg, en aan de
Europese voorbereiding daarvan, van groot belang.
Voor de Londense Top, dat als thema "Stability, Growth, Jobs" heeft,
is een viertal thema's geïdentificeerd:
1. Mondiale economische uitdagingen, waarbij ook speciale aandacht
voor de armste landen en de onderhandelingen over een
internationaal klimaatakkoord;
2. Financiële stabiliteit: meer transparantie en versterkte
internationale samenwerking;
3. Groei en banen: behoud van werkgelegenheid en het belang van een
open mondiaal handelssysteem;
4. Hervorming van Internationale Financiële Instellingen.
De voorbereiding van de London Summit verloopt langs verschillende
sporen. Zo worden de afspraken die in Washington zijn gemaakt in een
aantal werkgroepen uitgewerkt. Daarnaast vindt medio maart een
voorbereidende bijeenkomst van G20-ministers van Financiën plaats.
De Europese inzet wordt tijdens de aankomende informele bijeenkomst en
tijdens de Voorjaarsraad voorbesproken. Daarnaast vond op 22 februari
jl. in Berlijn een bijeenkomst van Europese leiders plaats. Aanwezig
waren de regeringsleiders en ministers van Financiën van de landen die
ook aan de London Summit zullen deelnemen: Duitsland, het Verenigd
Koninkrijk, Frankrijk, Italië, Spanje en Nederland. Tevens namen het
Tsjechisch Voorzitterschap, de Europese Commissie, de
Eurogroep-voorzitter en de Europese Centrale Bank deel aan het
overleg.
In Berlijn zijn met succes eerste afspraken gemaakt over een
eensgezinde Europese inzet voor de Londense Top. De gedeelde visie is
dat de bijeenkomst moet leiden tot een aantal concrete afspraken over
de aanpak van de financiële en economische crisis en voor de
versterking van het internationale financiële systeem. Zo is meer
regelgeving en toezicht nodig om de controle te vergroten op hedge
funds, credit rating agencies, tax havens en het bonussen-beleid van
financiële instellingen. Europa kan hier met concrete voorstellen het
voortouw nemen. Ook zouden afspraken gemaakt moeten worden om de
internationale kredietstromen, ook richting ontwikkelingslanden, weer
op gang te brengen en wordt belang gehecht aan het beschikbaar stellen
van extra middelen voor IMF-crisishulp. Ook werd nogmaals het belang
van een doorbraak in de WTO Doha ronde en van het tegengaan van
protectionisme onderstreept. Tot slot is gesproken over een initiatief
van de Duitse bondskanselier Merkel om te komen tot een Handvest
("Charta") voor duurzaam economisch beleid. Voor dit voorstel bestond
veel steun en afgesproken is dat de Europese landen het initiatief in
Londen onder de aandacht zullen brengen. De "Chair's Summary" van de
bijeenkomst in Berlijn is bijgevoegd.
Vermoedelijk zal bondskanselier Merkel tijdens de informele
bijeenkomst verslag uitbrengen van de bijeenkomst in Berlijn en zal
premier Brown een toelichting geven over de stand van zaken van de
voorbereiding van de London Summit.
* Ministerie van Buitenlandse Zaken
* Bezuidenhoutseweg 67
* Postbus 20061
* 2500 EB Den Haag
* Tel.: 070-3 486 486
* Fax: 070-3 484 848
* Internet: www.minbuza.nl
Ministerie van Buitenlandse Zaken