Colo, vereniging kenniscentra beroepsonderwijs bedrijfsleven


26 feb 2009

Colo Barometer: 150.000 mbo-stageplaatsen in gevaar

Bij aanvang van het nieuwe schooljaar in augustus dreigt een tekort van 150.000 stageplekken voor mbo studenten. De economische crisis en de grotere stagevraag van het vmbo zijn daarvan de oorzaak.

Stagezoekende vmbo-ers verdringen de komende jaren steeds meer jongeren die op de lage niveaus van het mbo een stageplek zoeken. Ook leerlingen uit hogere niveaus van het mbo zullen leerlingen uit de lagere niveaus steeds meer van hun stageplek verdringen. Het vmbo zal de komende jaren minimaal 2 miljoen extra stagedagen van het bedrijfsleven vragen. Zelfs een veelvoud hiervan is denkbaar. Een sterke focus op beroepenoriëntatie en de introductie van initiatieven (Vakcolleges, leerwerktrajecten) om jongeren de school uit te krijgen, zijn hiervan volgens een peiling van Colo, de vereniging van kenniscentra voor beroepsonderwijs en bedrijfsleven, de oorzaak. Tegelijkertijd zal de economische crisis de beschikbaarheid van stageplekken in het mbo wederom onder druk zetten. Dat geldt met de name voor de 150.000 leerlingen op de lage niveaus. Dit blijkt uit de Colo Barometer die vandaag aan Jan van Zijl van de MBO Raad is overhandigd. Hierin vraagt Colo aandacht voor meer sturing en een gecoördineerde werkgeversbenadering voor zowel het mbo als het vmbo.

Colo Barometer maart 2009

Het is onvermijdelijk dat door de economische crisis druk ontstaat op de beschikbaarheid van stageplaatsen voor het mbo bij erkende leerbedrijven. Krimpende werkgelegenheid betekent automatisch krimpende beschikbaarheid van leerplaatsen. Leerlingen die nu een stageplaats zoeken merken in een groot aantal sectoren dat bedrijven twijfelen of voorlopig even afzien van stagiairs.

Pijn per sector kan verschillen Leerlingen van hogere niveaus verdringen steeds meer leerlingen van niveau 1 of 2 van hun stageplaats. Dit geldt in het bijzonder de zorgleerlingen. Wanneer de nieuwe lichting leerlingen zich na de zomer op de stagemarkt heeft gemeld zullen we de werkelijke teruggang in beschikbaarheid merken. Overigens kan de pijn per sector sterk verschillen en kampen sectoren als zorg, ambachtelijke en technische dienstverlening nog steeds met ernstige tekorten aan personeel en een sterke vergrijzing. De afstemming van de vraag en het aanbod van stageplaatsen vraagt een gecoördineerde werkgeversbenadering en goede matching. Daarnaast vraagt actuele informatie over de stagevacatures in de diverse sectoren om een strakke regie.

2 Miljoen extra stagedagen in het vmbo
De stagebehoefte in het vmbo neemt in snel tempo toe. Het grote aantal uitvallers (50.000) en de talloze studiewisselingen in het eerste jaar door verkeerde keuzes geeft aan dat de beroepskeuze en loopbaanbegeleiding tekort schieten. In vrijwel alle plannen om dit te verbeteren wordt de oriënterende stage in het tweede jaar en de beroepsvoorbereidende stage in het vierde jaar als beste oplossing voor dit probleem gezien. Daarnaast zouden doorlopende leerlijnen en in het bedrijfsleven in te voeren leerwerktrajecten, experimenten vmbo/mbo2 en Vakcolleges de aansluiting tussen vmbo en mbo moeten verbeteren. In alle gevallen is daarbij sprake van een royale dosis praktijk bij een leerbedrijf. Beide ontwikkelingen vragen van het bedrijfsleven de beschikbaarheid van minimaal 2 miljoen stagedagen per jaar. Vanuit verschillende kanten wordt al aangegeven dat uitbreiding hiervan bij succes zeer waarschijnlijk is. Dit zal leiden tot een veelvoud van de vraag naar stagecapaciteit in het bedrijfsleven.

Afstemming tussen vraag en aanbod in mbo geborgd De organisatie van stages en leerplaatsen in het mbo is gebonden aan kwaliteitseisen, erkende leerbedrijven en een intensieve dialoog tussen het scholenveld en bedrijfsleven. Hierdoor is het leerrendement van stages hoog, het afbreukrisico voor de leerling klein en hebben de kenniscentra de afstemming tussen vraag en aanbod sterk verbeterd.

Goede regie en een gecoördineerde werkgeversbenadering ook voor vmbo noodzakelijk
Bij een ongestuurde en onduidelijke stagevraag van het vmbo is dit echter niet geborgd. Daar komt bovenop dat de uitbreidende stagevraag in het vmbo en een krimpende beschikbaarheid van stageplekken het gevaar ontstaat dat leerlingen in het mbo niet alleen verdrongen worden door de hogere niveaus in het mbo en hbo, maar ook door het vmbo. Voortijdig schoolverlaten en jeugdwerkloosheid is het gevolg. Een goede regie en een gecoördineerde werkgeversbenadering en stimulans voor de bedrijven zijn meer dan noodzakelijk. Die ontbreekt nu nog in het vmbo. Overleg en afstemming hierover en regie met inschakeling van alle betrokken partijen is in het vmbo acute noodzaak.