Technische Universiteit Delft

Persbericht TU Delft

Promovendus concludeert: privatisering biedt geen garantie voor bouwveiligheid.

Rol voor overheid blijft noodzakelijk

Niet alleen gemeenten hebben moeite de veiligheid van gebouwen te toetsen, ook marktpartijen kunnen geen volledige garantie bieden. Dit blijkt uit een onderzoek waarop Jeroen van der Heijden op 9 maart a.s. verwacht te promoveren aan de TU Delft.

"Falend gemeentelijk toezicht wordt soms genoemd als oorzaak van incidenten zoals de cafébrand in Volendam, het balkondrama in Maastricht en de cellenbrand op Schiphol. Privatisering en marktwerking worden dan gezien als de ultieme oplossing", vertelt de promovendus, "maar die aanname blijkt niet juist"

Van der Heijden heeft uitgebreid onderzoek gedaan naar de handhaving van bouwregelgeving in binnen- en buitenland. Hieruit blijkt dat het betrekken van marktpartijen bij handhaving vooral zinnig is wanneer van de expertise van deze partijen gebruik gemaakt wordt. "Vooral kleinere gemeenten hebben vaak moeite met het betrekken van voldoende gekwalificeerd personeel. Gespecialiseerde marktpartijen bieden hier echt een uitkomst," aldus Van der Heijden.

Tijdwinst lijkt een minder goede reden om te kiezen voor deze vorm van privatisering. "Het toetsen gaat misschien wel sneller, maar tijdwinst gaat vaak verloren tijdens het proces van vergunningverstrekking." De promovendus doelt hiermee op de administratieve procedures en wettelijke termijnen die eerst doorlopen moeten worden voordat een vergunning kan worden verstrekt. Nederland lijkt nog niet klaar voor vergunningverlening door marktpartijen, zoals dit al wel in Canada en Australië plaatsvindt.

Echter, de specifieke kenmerken van de bouwsector en de complexiteit van de regelgeving maken dat ook marktpartijen moeite hebben met het volledig toetsen van een bouwwerk. "Het toetsen van een ontwerp blijft uiteindelijk een papieren toets, hoe kundig de toetser ook is. Wat niet vergeten moet worden is dat veel bouwwerkzaamheden verdwijnen in muren, vloeren en plafonds. Dat is na afloop niet meer te controleren."

Daarnaast schuilt er een gevaar: fraude en corruptie liggen om de hoek wanneer grote sommen geld verdiend kunnen worden met het toetsen van veiligheid. Toezicht op de controlerende partijen blijft noodzakelijk en de huidige financiële crisis laat zien hoe moeilijk dit toezicht is. Van der Heijden verwacht dat het in de bouw niet anders is.

Uit het onderzoek kan geconcludeerd worden, dat bij het handhaven van de veiligheid van de gebouwde omgeving het beste resultaat verwacht mag worden van een samenwerking tussen overheid en marktpartijen. De promovendus is hoopvol over het betrekken van marktpartijen, maar stelt dat voorzichtigheid geboden is. Refererend aan een recentelijk advies aan de regering van voormalig VROM-minister Dekker stelt hij: "een vergaande wijziging van het handhavingbeleid in Nederland lijkt noodzakelijk. Er moet echter gewaakt worden dat dit niet uitmondt in een 'fundamentele vergissing'. Daar zijn de publieke belangen te groot voor."

Jeroen van der Heijden, "Building regulatory enforcement regimes", ISBN 978-1-58603-985-1


---

Noot aan de redactie/