The crippling homunculus: inefficient executive control and the persistence
of intrusive memories
Datum: 26 februari 2009
Promotie: J.R.L. Verwoerd, 14.45 uur, Academiegebouw, Broerstraat 5,
Groningen
Proefschrift: The crippling homunculus: inefficient executive control
and the persistence of intrusive memories
Promotor(s): prof.dr. P.J. de Jong
Faculteit: Gedrags- en Maatschappijwetenschappen
Waarom de een een trauma moeilijker verwerkt dan de ander
Veel mensen worden tenminste één keer in het leven geconfronteerd met
een traumatische gebeurtenis. Door de emotionele impact van zo´n
gebeurtenis raakt het geheugen vaak danig ontregeld. Een ander
veelvoorkomend verschijnsel is het ongewild herbeleven van delen van
de traumatische gebeurtenis in de vorm van zich opdringende
(intrusieve) herinneringen. Deze hoofdzakelijk visuele beelden gaan
gepaard met een sterke emotionele reactie (b.v. angst), wat voor een
belemmering van het dagelijks functioneren kan zorgen. Na verloop van
tijd nemen bij het merendeel van de slachtoffers deze stressvolle
herinneringen af, waardoor zij de draad van het dagelijks leven
(gezin, werk) weer kunnen oppakken. Een klein deel blijft hier echter
last van houden, waardoor zich uiteindelijk een Posttraumatische
Stress Stoornis (PTSS) ontwikkelt.
Waarom vertonen sommige mensen een natuurlijk herstel, terwijl anderen
PTSS ontwikkelen? Promovendus Johan Verwoerd onderzocht of een
aangeboren flexibiliteit om ongewenste informatie uit het bewustzijn
te weren invloed heeft op het herwinnen van de controle over het
ontregelde geheugen in de nasleep van een traumatische gebeurtenis.
Hij toont aan dat een flexibele controle over het bewustzijn
voorafgaand aan een stressvolle gebeurtenis personen inderdaad in
staat stelt om de frequentie van het aantal trauma-gerelateerde
intrusieve herinneringen sterk te verminderen. De resultaten bieden
interessante aankopingspunten voor verder onderzoek. Daarbij zou een
groep personen met een verhoogd risico om een trauma mee te maken
gedurende een bepaalde periode gevolgd kunnen worden, zoals militairen
voorafgaand en na afloop van een uitzending.
Johan Verwoerd (Woerden, 1975) studeerde psychologie in Leiden en deed
zijn promotieonderzoek bij de afdeling Klinische en
Ontwikkelingspsychologie van de RUG en aan de onderzoeksschool
Experimentele Psychopathologie (EPP). Het werd gefinancierd door NWO.
Rijksuniversiteit Groningen