Persbericht
JAARCIJFERS CSM 2008: EBITA IN LIJN MET VERWACHTINGEN
CSM VOORBEREID OP EEN UITDAGEND JAAR
Diemen, 25 februari 2009 2008 was een uitdagend jaar: de combinatie van fluctuerende
grondstofprijzen en recessiedruk leidde ertoe dat de EBITA met 13% daalde tot 133,1 miljoen.
Hoewel de omstandigheden in 2009 onmiskenbaar moeilijk zullen blijven, zullen de resultaten
profiteren van nog lopende en reeds afgeronde initiatieven. Onze balans blijft gezond en het
voorgestelde dividend wordt gehandhaafd op 0,88.
Kernpunten 2008
· De netto-omzet steeg met 4,6% tot 2.599,3 miljoen (2007: 2.485,6 miljoen). De autonome groei
bedroeg 9,7%.
· De EBITA voor bijzondere posten daalde met 20,6 miljoen (13,4%) tot 133,1 miljoen. Tegen
gelijkblijvende wisselkoersen bedroeg de EBITA 140,8 miljoen (-8.4%).
· Gestegen grondstofkosten zijn geneutraliseerd door hogere verkoopprijzen en aanvullende
kostenbesparingen.
· De gerealiseerde besparingen uit hoofde van het 3-S efficiencyprogramma namen toe tot 129
miljoen, waardoor de geplande besparingen van 110 miljoen werden overtroffen.
· Brill weer op koers; reorganisatie in Duitsland toont eerste positieve effecten.
· Nieuwe productie-organisatie van PURAC is met succes ingevoerd. PURAC heeft drie commerciële
contracten met afnemers van bioplastics gesloten.
· De kasstroom uit operationele activiteiten bedroeg 98,5 miljoen en werd beïnvloed door hoger
werkkapitaal. In de tweede helft van 2008 gaf het werkkapitaal een belangrijke verbetering te zien.
· Gezonde balansverhoudingen. Eind 2008 bedroeg de nettoschuldpositie 2,8 x EBITDA en de
rentedekking 4,9, ruim binnen de grenzen van de financieringsconvenanten.
· Voorgesteld dividend van 0,88 per aandeel, 50% in contanten en 50% in aandelen.
De verkorte financiële overzichten in dit persbericht zijn gebaseerd op de jaarrekening per 31 december 2008 die nog niet openbaar
is gemaakt zoals wettelijk voorgeschreven. In overeenstemming met artikel 2:395 van het Burgerlijk Wetboek verklaren wij hierbij dat
onze accountant Deloitte Accountants B.V. een goedkeurende verklaring heeft afgegeven voor de jaarrekening. Voor een juiste en
verantwoorde beoordeling van de financiële positie en de resultaten van CSM nv en voor een helder begrip van doel en reikwijdte
van de door Deloitte Accountants B.V. uitgevoerde controle, dient onderhavig persbericht te worden gelezen in samenhang met de
jaarrekening waarnaar het verwijst en de accountantsverklaring die Deloitte Accountants B.V. op 24 februari 2009 heeft afgegeven.
Wij verwachten deze documenten te publiceren in maart 2009. De jaarrekening dient nog te worden vastgesteld door de Algemene
Vergadering van Aandeelhouders.
1/29
Gevolgen economische neergang
· Bakery Supplies werd in de tweede helft van 2008 geconfronteerd met lagere omzetten, wat leidde tot
een volumeverlaging van 5%, deels door een eenmalige voorraadafbouw bij onze klanten.
· Bij PURAC waren de gevolgen van de crisis vooral in het vierde kwartaal voelbaar, met volumes die
daalden van 6% positief in het derde kwartaal tot 2% negatief als gevolg van voorraadafbouw en
lagere verkopen aan klanten die in de meer cyclische marktsegmenten actief zijn.
Kerncijfers
In miljoenen euro's 2008 2007
Netto-omzet uit voortgezette bedrijfsactiviteiten 2,599.3 2,485.6
EBITA* voor bijzondere posten 133.1 153.7
Bijzondere posten in EBITA 19.8 88.3
EBITA* 113.3 65.4
Resultaat uit voortgezette bedrijfsactiviteiten voor belastingen 78.4 40.2
Resultaat uit beëindigde bedrijfsactiviteiten** 146.7
Resultaat na belastingen 90.0 202.8
WPA (in ) 1.39 3.06
WPA uit voortgezette bedrijfsactiviteiten (in ) 1.39 0.82
ROS voor bijzondere posten (%) 5.1 6.2
ROCE voor bijzondere posten (inclusief goodwill) (%) 7.2 8.4
· *EBITA: het bedrijfsresultaat vóór amortisatie van immateriële vaste activa.
· ** Het resultaat uit beëindigde bedrijfsactiviteiten 2007 betreft het resultaat van CSM Suiker en het verkoopresultaat van CSM Suiker.
Toelichting door Gerard Hoetmer, CEO
Het huidige wereldwijde economische klimaat heeft gevolgen gehad voor de groei van ons bedrijf, met
name in de tweede helft van 2008. Er was sprake van een lagere vraag door het recessie-effect en een
eenmalig effect van voorraadafbouw. PURAC werd vooral in het vierde kwartaal getroffen door een
lagere vraag in sommige van de meer cyclische markten. Deze ongunstige marktomstandigheden leidden
ertoe dat CSM niet het resultaat over 2007 heeft kunnen overtreffen. Desondanks is het fundament van
onze onderneming solide en hebben we onze concurrentiepositie verbeterd.
Op dit moment is moeilijk te beoordelen hoe deze trend van volumedaling door de recessie van eind 2008
zal ontwikkelen. Hoewel we het volledige effect van de economische neergang niet op korte termijn
ongedaan zullen kunnen maken, beschikken we over twee belangrijke instrumenten flexibiliteit om
kosten te verlagen en ons productaanbod aan te passen aan veranderende vraag om de negatieve
gevolgen sterk te verminderen. Verder zijn de grondstofprijzen scherp gedaald ten opzichte van de pieken
in 2008, wat gunstig zou moeten uitpakken voor onze margeherstel.
Ten aanzien van kostenefficiency hebben we de afgelopen drie jaar erg hard gewerkt aan een ommekeer
bij CSM, wat heeft geresulteerd in een beter dan beoogd resultaat van ons 3-S
kostenbesparingsprogramma, met besparingen van 129 miljoen. We zullen doorgaan met verbetering
van de efficiency en verlaging van de kosten in onze bedrijven, zoals blijkt uit onze aangekondigde
plannen voor verdere herstructurering in het Verenigd Koninkrijk en België. We blijven ons richten op
mogelijkheden voor efficiencyverbetering bij al onze activiteiten, zowel qua inkoop als organisatiekosten.
2/29
Onze activiteiten blijven cash genereren en onze focus zal in 2009 sterk gericht zijn op optimalisering van
de kasstroom. Onze kasgeldbehoefte zal afnemen door maatregelen ten aanzien van het werkkapitaal en
een lager investeringsniveau voor de lopende bedrijfsactiviteiten. Dankzij ons besluit om in 2007 en 2008
tot herfinanciering over te gaan, hebben wij nu en in de komende jaren een solide financieringspositie.
De afgelopen jaren hebben we ons gestaag ontwikkeld van het zijn van alleen een leverancier tot het zijn
van een partner voor onze klanten. In onze sector zijn we de enige onderneming die wereldwijd opereert
en die substantieel heeft geïnvesteerd in de ondersteuning van haar klanten met innovatieve producten en
diensten met toegevoegde waarde. Ik ben ervan overtuigd dat ons innovatief vermogen een van de
belangrijkste redenen is voor onze klanten om bij ons te kopen. Voorbeelden zijn de substantiële groei in
de out-of-home markten voor bakkerijproducten, bijvoorbeeld koffieketens, zelfs nu dit segment onder
druk staat, en het feit dat PURAC toonaangevend is in de ontwikkeling van bioplastics en voortdurend
nieuwe klanten binnenhaalt.
We zijn er trots op de wereldwijde marktleider te zijn op het gebied van bakkerijproducten en melkzuur.
Zelfs in deze uitdagende tijd zien we mogelijkheden om ons marktleiderschap verder te versterken. Ik heb
vertrouwen dat de crisis ons zal helpen marktaandeel te veroveren en, als de juiste mogelijkheden zich
aandienen, aanvullende acquisities met toegevoegde waarde te doen.
2009 zal een jaar worden van blijvende inspanningen om effectief te reageren op de uitdagende
economische omstandigheden die voor ons liggen, in overeenstemming met onze strategie om een
efficiënte en innovatieve marktleider en een financieel gezonde onderneming te zijn. We zijn vastbesloten
ons financiële doel van 12% ROCE te realiseren.
3/29
Financiële toelichting 2008, dividendvoorstel, vooruitzichten 2009
Netto-omzet
De netto-omzet in 2008 steeg met 4,6% tot 2.599,3 miljoen (2007: 2.485,6 miljoen). Het omzetcijfer
werd beïnvloed door wisselkoersverschillen ten bedrage van 120,8 miljoen negatief, voornamelijk als
gevolg van de zwakke US dollar. Per saldo beïnvloedden acquisities en desinvesteringen de omzet met
13,6 miljoen positief, voornamelijk als gevolg van de acquisitie van Harden Fine Foods in 2008 en de
diverse acquisities en desinvesteringen in 2007. Na correctie voor wisselkoerseffecten en
acquisities/desinvesteringen bedroeg de autonome groei 9,7%.
De autonome groei kan als volgt worden onderverdeeld:
BSNA 14,0%
BSEU 5,7%
PURAC 8,2%
EBITA
De EBITA vóór bijzondere posten van de voortgezette bedrijfsactiviteiten daalde met 20,6 miljoen
(13,4%) tot 133,1 miljoen. Dit cijfer is voor een bedrag van 7,7 miljoen negatief beïnvloed door
koerseffecten als gevolg van de omrekening van omzet in buitenlandse valuta's naar euro's. De
grondstoffenkosten stegen met 175 miljoen, na inkoopbesparingen van 18 miljoen in het kader van het
3-S programma. De extra kosten konden worden gecompenseerd met hogere verkoopprijzen. Het
verkochte volume daalde in 2008 met 1,5% als gevolg van de recessie, hetgeen de EBITA met 7 miljoen
beïnvloedde.
Vanwege extra werkdagen in 2008 werd de EBITA van Bakery Supplies North America voor een bedrag
van 0,7 miljoen positief beïnvloed.
De verandering van de EBITA vóór bijzondere posten is als volgt opgebouwd:
in miljoenen euro's
daling van de EBITA (in US$
BSNA -4,1 -5,4% een stijging van 1.2 miljoen of
1.1%)
BSEU -15,9 -21,8% daling van de EBITA
PURAC 0,5 2,1% stijging van de EBITA
Holdingactiviteiten -1,1 -6,4% hogere kosten
De besparingen uit hoofde van het 3-S programma leverden hun laatste bijdrage aan de EBITA vóór
bijzondere posten. De extra besparingen van 31 miljoen in 2008 leidden tot een cumulatieve jaarlijkse
besparing van 129 miljoen, 19 miljoen meer dan de doelstelling van 110 miljoen.
Herstructurering
De extra baten uit herstructurering van 13 miljoen in 2008 waren deels het gevolg van de besparingen
van de in 2007 begonnen reorganisatie, de sluiting van onze Italiaanse bakkerij in Crema, de sluiting van
Elk Grove Village in Chicago en de reorganisatie van de bakkerijmargarinefabriek in Merksem (België).
Naast deze besparingen waren de belangrijkste nieuwe herstructureringen die bijdroegen aan de extra
4/29
besparingen van 13 miljoen de verplaatsing van de fruitvullingen van onze Franse fabriek naar de
fabriek in het Nederlandse Goes en de reorganisatie van de activiteiten in Duitsland.
De totale herstructureringslasten als gevolg van het 3-S programma kwamen uit op 109 miljoen, een
bedrag dat gunstig afsteekt bij de verwachte 120 miljoen. De toevoeging in 2008 bedroeg 12 miljoen,
opgenomen als bijzondere baten en lasten. De bijzondere baten en lasten omvatten in 2008 ook de
herstructureringslasten van nieuwe reorganisaties (buiten 3-S) bij Brill van 1,9 miljoen en bij de
Europese bakkerijactiviteiten in België en het Verenigd Koninkrijk van 1,9 miljoen. Een negatieve
correctie van 1,8 miljoen op de boekwinst uit de verkoop van QA in 2007 werd opgenomen als
bijzondere last.
Inkoop
Onze voortdurende inspanningen om de inkoopkosten te verlagen door inzet van schaalvergroting en
concernbrede kennis leverden een besparing op van 18 miljoen. Deze is gebruikt om de gestegen kosten
van grondstoffen te compenseren.
Financiële baten en lasten
De per saldo financiële lasten stegen met 8,5 miljoen ten opzichte van de lasten van 19,6 miljoen in
2007. Behalve aan iets hogere rentetarieven was deze verhoging vooral te wijten aan hogere leningen,
onder meer als gevolg van de inkoop van eigen aandelen ter waarde van 100 miljoen aan het eind van
2007 en het grotere werkkapitaal in 2008. De rentelasten als gevolg van wijzigingen in de reële waarde
van financiële instrumenten voor het vastzetten van rentetarieven bedroegen 4,1 miljoen negatief.
Belastingen
De belastinguitgaven bedroegen per saldo 11,6 miljoen negatief. Deze bate was het gevolg van de vrijval
van belastingvoorzieningen, waarvan 38,7 miljoen voor een buitenlandse belastingvordering die met
succes was aangevochten. Zonder de vrijval van deze voorzieningen en andere eenmalige effecten zou de
belastingdruk 28% van de winst voor belastingen hebben bedragen.
Balans
Het geïnvesteerd vermogen inclusief goodwill nam met 52,7 miljoen toe tot 1.861,3 miljoen.
De belangrijkste mutaties zijn:
in miljoenen euro's
Netto-investeringen in vaste 61,6
activa
Afschrijving vaste activa -65,6
Toename werkkapitaal 52,9
Vrijval belastingvoorzieningen 40,3
Wisselkoersverschillen -17,0
De belangrijkste investeringen in vaste activa betroffen:
- investeringen in de diepvriesproductiecapaciteit in de Verenigde Staten;
- investeringen in IT voor zowel Bakery Supplies Europe als North America;
5/29
- de transformatie van onze Spaanse melkzuurfabriek tot een kleinschalige leverancier voor de
bioplasticmarkt.
Het werkkapitaal nam met 52,9 miljoen toe tot 243,3 miljoen. De belangrijkste bijdrage aan deze
toename werd geleverd door de stijging van de grondstoffenkosten. Onze voorraden namen met
54,9 miljoen in waarde toe, onze debiteurenpositie steeg met 12,3 miljoen en onze crediteurenpositie
met 14,3 miljoen.
Het eigen vermogen vóór winstuitkering daalde met 16,1 miljoen tot 941,6 miljoen. De belangrijkste
mutaties waren:
· een toevoeging van 90 miljoen winst over 2008;
· een afname van 57,2 miljoen in verband met de dividenduitkering over het jaar 2007;
· negatieve wisselkoersverschillen van 32,2 miljoen als gevolg van de omrekening van eigen vermogen
in andere valuta's dan de euro;
· negatieve mutaties van 17,5 miljoen in de hedge reserve.
Eind 2008 bedroeg de verhouding tussen balanstotaal en eigen vermogen 1:0,4 (2007: 1:0,5).
Kasstroom
De kasstroom uit operationele activiteiten bedroeg 98,5 miljoen, een afname met 44,4 miljoen ten
opzichte van 2007, voornamelijk veroorzaakt door de negatieve kasstroom als gevolg van de toename van
het werkkapitaal met 52,9 miljoen aan het eind van 2008.
Investeringsactiviteiten vergden 72,4 miljoen aan kasstroom. De investeringen in vaste activa bedroegen
per saldo 61,6 miljoen, terwijl de rest van het bedrag werd gebruikt voor de overname van Harden Fine
Foods en een aanpassing van de verkoopprijs van QA Products.
De kasstroom uit financieringsactiviteiten is inclusief dividenduitkeringen ten bedrage van 57,2 miljoen.
Financiering
CSM heeft gezonde balansverhoudingen. Per ultimo 2008 bedroeg de nettoschuldpositie 2,8 maal
EBITDA. De rentedekking over het jaar 2008 bedroeg 4,9. Beide ratio's vallen ruim binnen de grenzen
van onze financieringsconvenanten.
Per ultimo 2008 bedroeg de nettoschuldpositie 528 miljoen, een toename van 72 miljoen ten opzichte
van ultimo 2007. De belangrijkste mutaties die de schuldpositie beïnvloedden, waren de volgende:
· een positieve kasstroom uit operationele activiteiten vóór werkkapitaal en voorzieningen van
179,3 miljoen;
· een toename van het werkkapitaal met 52,9 miljoen;
· netto investeringen in vaste activa ten bedrage van 61,6 miljoen;
· dividenduitkeringen ten bedrage van 57,2 miljoen;
· negatieve effecten ten gevolge van de appreciatie van de US dollar, onze belangrijkste
financieringsvaluta, ten bedrage van 17 miljoen;
· negatieve effecten door rentedalingen met als gevolg een stijging van de reële waarde van langlopende
schulden met 25 miljoen.
6/29
Op 31 december 2008 bedroegen de rentedragende langlopende schulden 606,7 miljoen (31 december
2007: 484,5 miljoen). De gemiddelde effectieve rente op de per 31 december 2008 uitstaande
langlopende schulden was 4,7% en de gemiddelde resterende looptijd bedroeg 4,3 jaar (31 december 2007:
respectievelijk 5,0% en 4,4 jaar).
Reserverings- en dividendbeleid
Het reserveringsbeleid is gericht op het scheppen en behouden van toereikende financiële armslag om de
groeidoelstellingen te realiseren en tegelijkertijd gezonde balansverhoudingen te handhaven. CSM is
voornemens de winst of het verlies van de onderneming respectievelijk toe te voegen aan of in mindering
te brengen op de bedrijfsreserves na uitkering van het statutaire dividend op financieringspreferente
aandelen en na aftrek van het voorgestelde dividend op gewone aandelen. Zaken als
financieringsvereisten, acquisities, desinvesteringen, reorganisaties of andere strategische overwegingen
kunnen leiden tot aanpassing van de reserves en het reserveringsbeleid.
De hoogte van het dividend op gewone aandelen en het soort dividend dat de onderneming aan haar
aandeelhouders uitkeert, is afhankelijk van het financiële resultaat van de onderneming, het
bedrijfsklimaat en andere relevante factoren. In beginsel streeft CSM naar een gelijkmatige en indien
mogelijk stijgende lijn in het dividend.
Dividendvoorstel
Na vaststelling van de jaarrekening ontvangen houders van cumulatief financieringspreferente aandelen
het statutaire dividend.
Het voorstel tot uitkering van dividend op gewone aandelen wordt ter goedkeuring voorgelegd aan de
Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Het voorgestelde dividend op gewone aandelen bedraagt
0,88 per aandeel, gelijk aan het dividend voor 2007. Van het voorgestelde dividend zal per aandeel
0,44 in contanten en 0,44 in aandelen worden uitgekeerd.
De ex-dividenddatum is bepaald op 24 april 2009. De conversieratio wordt nabeurs bepaald op 4 mei
2009, op basis van de gewogen gemiddelde aandeelkoers op de laatste drie dagen van de periode waarin
aandeelhouders hun voorkeur kenbaar kunnen maken aan de onderneming, namelijk 27, 28 en 29 april
2009. Zowel het dividend in contanten als het dividend in aandelen wordt betaalbaar gesteld op 6 mei
2009.
7/29
Vooruitzichten 2009
CSM als geheel
In 2009 zullen onze resultaten profiteren van diverse maatregelen die wij hebben genomen. Zo hebben we
geïnvesteerd in research & development en in marketing, wat zal leiden tot meer innovatieve producten
die aansluiten op de vraag van de consument. De reorganisaties bij Brill en bij onze Duitse
bakkerijactiviteiten zullen een positieve uitwerking hebben op ons resultaat in 2009. Ook de in december
2008 aangekondigde herstructurering van de bakkerijactiviteiten in het Verenigd Koninkrijk en België zal
een eerste bijdrage gaan leveren. PURAC zal gedurende het hele jaar profiteren van besparingen in de
productiekosten als gevolg van de grote herstructurering die in 2008 is doorgevoerd. Bovendien
verwachten we slechts een beperkte doorwerking van de negatieve gevolgen van de ernstige verstoring
van de aanvoer van kaliumlactaat vanwege een staking in de grootste kaliummijnen in 2008.
Deze en andere initiatieven zullen naar verwachting tot kostenbesparingen leiden van circa 25 miljoen,
waardoor de normale kosten van inflatie ruimschoots worden gecompenseerd. Het ziet er nu naar uit dat
2009 op de grondstoffenmarkt niet zo'n hectisch jaar wordt als 2008, wat gunstig zou moeten zijn voor
ons margeherstel. Niettemin is het duidelijk dat de uitdagingen in het huidige economische klimaat zullen
aanhouden. Het is op dit ogenblik moeilijk te beoordelen of de volumedaling en de druk op de prijzen in
met name het vierde kwartaal van 2008 zullen aanhouden. We verwachten niet dat het economische
klimaat in het eerste kwartaal van 2009 zal veranderen ten opzichte van het laatste kwartaal van 2008. In
2009 zullen we kwartaalupdates publiceren en zo de transparantie van de resultaatontwikkeling vergroten.
De investeringen zullen naar verwachting lager zijn dan de afschrijvingen, met uitzondering van een
mogelijke grote investering in de capaciteit van lactide van PURAC. Het werkkapitaal als percentage van
de omzet zal naar verwachting verbeteren.
8/29
---
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met:
Pers: Sonya Richardson, Director Corporate Communications, tel. +31 (0)20 5906320 / mobiel +31 (0)6
5241 1841
Analisten: Ian Blackford, Investor Relations Manager, tel. +31 (0)20 5906349 / mobiel +44 (0)7767
227506
Bijlagen
1. Gang van zaken divisies
2. Consolidated Profit and Loss Account
3. Consolidated Profit and Loss Account from Continuing Operations before Exceptional Items
4. Consolidated Balance Sheet
5. Movements in Equity
6. Consolidated Cash Flow Statement
7. Key Figures
8. Breakdown 3-S Program
9. Segment information per business area
10. Report of the Board of Management per quarter
11. Notes
Persconferentie en analistenpresentatie (webcast)
Vandaag, woensdag 25 februari 2009, wordt om 09.00 uur een persconferentie gehouden in het
hoofdkantoor van CSM, Nienoord 13 in Diemen. Om 11.00 uur wordt op dezelfde locatie een bijeenkomst
voor analisten gehouden. Deze bijeenkomst is rechtstreeks te volgen via onze website www.csm.nl. De
slides van deze presentatie kunnen van de website worden gedownload.
Achtergrondinformatie
CSM nv is wereldwijd de grootste leverancier van bakkerijproducten en marktleider op het gebied van
melkzuur en melkzuurderivaten. CSM produceert en distribueert een breed spectrum aan
bakkerijproducten en ingrediënten voor artisanale en industriële bakkerijen en voor zowel in-store als out-
of-home markten. Daarnaast produceert CSM uiteenlopende melkzuurtoepassingen voor de voedings-,
chemische en farmaceutische industrie. CSM is actief in business-to-business markten in Europa, Noord-
Amerika, Zuid-Amerika en Azië, genereert een jaaromzet van 2,6 miljard en heeft een
personeelsbestand van circa 8.500 medewerkers in 24 landen. CSM is genoteerd aan Euronext
Amsterdam. Meer informatie: www.csm.nl
9/29
1. Gang van zaken divisies
· Bakery Supplies
2008 2008 2007 2007
vóór bijzondere vóór bijzondere
posten posten
in miljoenen euro's
Netto-omzet 2.273,7 2.273,7 2.175,5 2.175,5
EBITA 127,7 108,3 147,7 146,2
ROS% 5,6 4,8 6,8 6,7
ROCE inclusief goodwill % 8,3 7,1 9,8 9,7
· Bakery Supplies North America
2008 2008 2007 2007
vóór bijzondere vóór bijzondere
posten posten
in miljoenen US dollars
Netto-omzet 1.735,7 1.735,7 1.528,0 1.528,0
EBITA 104,5 103,6 103,3 104,7
ROS% 6,0 6,0 6,7 6,8
ROCE inclusief goodwill % 10,7 10,6 10,4 10,5
2008 2008 2007 2007
vóór bijzondere vóór bijzondere
posten posten
in miljoenen euro's
Netto-omzet 1.181,2 1.181,2 1.116,1 1.116,1
EBITA 71,1 70,5 75,2 76,2
ROS% 6,0 6,0 6,7 6,8
ROCE inclusief goodwill % 11,1 11,0 10,8 10,8
Belangrijke ontwikkelingen en resultaten in 2008
De belangrijkste ontwikkelingen in Noord-Amerika waren in 2008 de veranderende marktsituatie, meer
specifiek de fluctuerende prijzen van grondstoffen en de economische neergang, het herstel van Brill en de
expansie van CSM op de out-of-home markt.
Marktsituatie
Economische neergang
De subprime-crisis in de Verenigde Staten en de daaropvolgende financiële crisis hadden zware gevolgen
voor de Amerikaanse economie. Hoewel CSM als leverancier van voedingsproducten voornamelijk
voorziet in basisbehoeften, had de crisis gevolgen voor onze omzet. Klanten begonnen minder van onze
ingrediënten af te nemen en probeerden de kosten van hun producten te verlagen en hun voorraden in de
leveringsketen te minimaliseren in het kader van extra focus op de kasstroom. De producten die hiervan
10/29
het meest te lijden hadden waren de premium-kwaliteitsproducten. Om hierop zo effectief mogelijk te
reageren zijn de afdelingen Sales, Marketing en Research & Development begonnen de producten
nauwkeurig af te stemmen op de veranderende vraag, steeds in nauw overleg met onze klanten. De crisis
had ook een uitwerking op het consumentengedrag. Vooral in het out-of-home segment daalde de omzet,
wat tot op zekere hoogte werd gecompenseerd door hogere omzetten in het supermarktkanaal.
Volatiliteit grondstoffenprijzen
Gemiddeld stegen onze grondstoffenkosten met 19%. Grote stijgingen deden zich voor bij sojaolie, meel
en eieren. We zijn erin geslaagd deze prijsverhogingen te compenseren met overeenkomstige verhogingen
van de verkoopprijzen.
In de tweede helft van 2008 begonnen de grondstoffenprijzen te dalen. Omdat de economische neergang
de druk van de kant van onze klanten verhoogde om de lagere grondstoffenprijzen zo snel mogelijk door
te berekenen aan de consument, moesten we zorgvuldig manoeuvreren om de relaties met onze klanten
intact te houden.
De brandstofprijzen hebben op het hoogste niveau ooit gestaan, wat vooral gevolgen had voor ons
distributiebedrijf BakeMark. Deze kosten zijn grotendeels gecompenseerd met hogere verkoopprijzen en
brandstoftoeslagen.
Herstel Brill
Zoals vermeld in het vorige jaarverslag, verslechterde het resultaat van H.C. Brill in 2007 aanzienlijk als
gevolg van ontoereikend beheersen van de toenemende complexiteit in de organisatie. In 2008 hebben we
Brill drastisch gereorganiseerd om het weer gereed te maken voor groei. In de eerste helft van 2009 zal
een belangrijke laatste stap worden gezet om de operationele efficiency te verhogen middels de
implementatie van een nieuw ERP-systeem. De voorbereidingen van deze implementatie zijn intensief
geweest en er is een groot team van professionals bij betrokken. Het systeem zal een kopie zijn van het
operationele systeem dat succesvol is geïmplementeerd bij zusterbedrijf Caravan Ingredients. We
verwachten dat de nieuwe structuur, mensen en systemen Brill tot een sterkere speler in het in-store
supermarktsegment zullen maken. De voordelen van de verandering zullen in 2009 zichtbaar zijn.
Uitbreiding foodservice
Met de overname van Titterington's in 2007 lanceerden we onze out-of-home strategie in de VS. Nauwe
en intensieve contacten met grote spelers in deze belangrijke markt hebben CSM substantiële groei
opgeleverd. Hoewel dit kanaal het zwaarst is getroffen door de economische neergang, zijn we erin
geslaagd onze omzet en ons marktaandeel sterk uit te breiden. De Amerikaanse en Europese out-of-home
organisaties werken nauw samen om nieuwe producten te ontwikkelen en mondiale klanten te bedienen.
Resultaten 2008
Alle belangrijke ontwikkelingen in overweging nemend zijn we tevreden met het financiële resultaat van
2008. In een moeilijk klimaat zijn we in staat geweest onze winst op peil te houden bij een veel hoger
omzetniveau en een organische omzetgroei van 14%. Hierbij hebben de hogere verkoopprijzen een
11/29
belangrijke rol gespeeld, aangezien het omzetvolume min of meer stabiel bleef. Het omzetvolume in het
out-of-home segment was hoger dankzij de acquisitie van Titterington's. De verkoop van QA Products in
december 2007 beïnvloedde de omzetgroei negatief. Door precies op 31 december af te sluiten behaalden
we een extra omzet ter waarde van USD 21,4 miljoen. De resulterende stijging van de EBITA bedraagt
USD 1,1 miljoen. Het laatste jaar van het 3-S kostenbesparingsprogramma droeg USD 9 miljoen aan extra
besparingen bij.
Per saldo was het effect van de acquisitie en de desinvestering nagenoeg neutraal. Onze uitgaven in de VS
stegen als gevolg van hogere brandstofgerelateerde distributiekosten, hogere investeringen in research &
developmentcentra en aanvullende kosten van niet incasseerbare vorderingen.
Het geïnvesteerd vermogen exclusief goodwill was ultimo 2008 met USD 31 miljoen afgenomen als
gevolg van een werkkapitaalreductie. De investeringen bedroegen USD 25,8 miljoen en waren in lijn met
de afschrijving. De grootste investeringen betroffen capaciteitsuitbreidingen voor diepvriesproducten en
een nieuw ERP-systeem bij Brill.
Vooruitzichten 2009
We verwachten verdere verbeteringen in de operationele efficiency bij Brill en van onze succesvolle out-
of-home strategie. We blijven werken aan verbetering van onze sterke positie in Noord-Amerika, daarbij
profiterend van onze schaalvoordelen en de structurele veranderingen die we de laatste jaren hebben
doorgevoerd. We verwachten dat onze innovatie-initiatieven zullen bijdragen aan de omzetgroei. Een
stabielere prijsontwikkeling van grondstoffen in vergelijking met 2008, zoals die zich thans voordoet, zou
onze margeherstel ten goede kunnen komen. Gezien de voortgaande verslechtering van de economie is het
moeilijk om de ontwikkeling van het financiële resultaat in 2009 te voorspellen. Onze focus zal in 2009
gericht blijven op kosten en werkkapitaal.
· Bakery Supplies Europe
2008 2008 2007 2007
vóór bijzondere vóór bijzondere
posten posten
in miljoenen euro's
Netto-omzet 1.092,5 1.092,5 1.059,4 1.059,4
EBITA 56,6 37,8 72,5 70,0
ROS% 5,2 3,5 6,8 6,6
ROCE inclusief goodwill % 6,4 4,2 8,9 8,6
Belangrijke ontwikkelingen en resultaten in 2008
De veranderingen in de grondstoffenprijzen en de economische neergang hadden een belangrijke
uitwerking op onze Europese activiteiten. Andere voor CSM belangrijke ontwikkelingen waren de
reorganisatie in Duitsland en de expansie in het out-of-home segment.
Volatiliteit grondstoffenprijzen
Het effect van de hogere grondstoffenprijzen werd in 2008 in volle omvang duidelijk toen deze prijzen
met ongeveer 16% stegen. In de tweede helft van 2007 werd het effect van de scherpe prijsstijgingen nog
12/29
verzacht door onze langetermijncontracten voor de levering van grondstoffen. Dankzij deze contracten
konden we onze verkoopprijzen geleidelijk verhogen om druk op de marges te voorkomen. Het gevolg
was dat het effect van de gestegen grondstoffenprijzen gedurende de eerste negen maanden van 2008
volledig werd gecompenseerd door de hogere verkoopprijzen. De omstandigheden veranderden in het
vierde kwartaal, toen het economische klimaat snel verslechterde en de prijzen op de grondstoffenmarkten
snel daalden. We kwamen onder druk om onze verkoopprijzen te verlagen. Dit terwijl onze
langetermijncontracten waren afgesloten tegen hogere prijzen dan op de spotmarkt.
Economische neergang
Al medio 2008 werd duidelijk dat het consumentenvertrouwen in veel Europese landen snel daalde.
Hoewel de voedingsproducten van CSM grotendeels voorzien in basisbehoeften, zijn we niet immuun
voor economische achteruitgang. We hebben de omzet zien dalen, vooral bij de luxe gebakproducten. Een
deel van de daling wordt veroorzaakt door het eenmalige effect van klanten die hun voorraden tot het
absolute minimum verlagen. In nauwe samenwerking met onze klanten ontwikkelen we producten die aan
hun huidige wensen tegemoetkomen. Onze belangrijke positie in het Verenigd Koninkrijk, Spanje en
Duitsland, drie van de zwaarst getroffen markten, is van invloed geweest op de resultaten.
Reorganisatie Duitsland
In Duitsland, de grootste bakkerijmarkt van Europa, een van de bolwerken van onze onderneming, zijn we
al een aantal jaren niet gegroeid. Marktontwikkelingen en onze eigen organisatie beperkten de
groeimogelijkheden in Duitsland. In januari 2008 kondigden we een grote herstructurering aan. Een
nieuwe organisatiestructuur, helemaal afgestemd op de Europese organisatie, nieuw management en een
verkleining van het personeelsbestand moesten de negatieve trend ombuigen. We hebben de laatste twee
maanden van 2008 enige verbetering geconstateerd, maar de EBITA voor 2008 was aanzienlijk lager dan
die van het voorgaande jaar.
Expansie out-of-home
De overname van Kate's Cakes in 2007 was een belangrijke stap in onze out-of-home strategie. Ondanks
het moeilijke economische klimaat in Europa, met name in het Verenigd Koninkrijk, zijn we erin geslaagd
de activiteiten in 2008 uit te breiden. In samenwerking met de Noord-Amerikaanse collega's van
Titterington's werkt CSM nu voor mondiale klanten en biedt de onderneming diensten en voordelen die
geen enkele concurrent kan leveren.
Productontwikkeling is essentieel voor het out-of-home kanaal. Onze wereldwijde structuur met centra
voor research & development levert grote voordelen op en is verantwoordelijk voor veel nieuwe
succesvolle productintroducties.
Resultaten 2008
De omzet in Europa nam met 3,1% toe in 2008. De autonome omzetgroei bedroeg 5,7%, dankzij
prijsverhogingen van 8% die noodzakelijk waren om de stijgende grondstoffenprijzen te compenseren,
productmixeffecten van 3,6% tegenover een volumedaling van ongeveer 6%. Van deze volumedaling kan
circa 1% worden toegeschreven aan het afstoten van onrendabele co-packingactiviteiten. Het
13/29
omzetvolume op de out-of-home markt groeide. De economische neergang in het tweede halfjaar
veroorzaakte het grootste deel van de volumedaling en was de belangrijkste oorzaak dat de EBITA
aanzienlijk lager uitviel dan in 2007. Bovendien hadden de omrekening van onze resultaten in het
Verenigd Koninkrijk en de export naar het VK door het verzwakte Britse pond een negatief effect op de
resultaten van circa 2 miljoen.
De omstandigheden veranderden in het vierde kwartaal in hoog tempo toen het economische klimaat snel
verslechterde en de prijzen op de grondstoffenmarkten sterk daalden. We kwamen onder druk om onze
prijzen te verlagen terwijl onze langetermijncontracten waren afgesloten tegen hogere prijzen dan op de
spotmarkt. Onze Duitse activiteiten zagen het resultaat substantieel dalen met 9 miljoen ten opzichte van
2007, deels als gevolg van de onbalans tussen verkoop- en grondstoffenprijzen en de economische
neergang. Ook in andere landen hebben we de gevolgen van de economische malaise ervaren; de
volumedaling van ongeveer 6% heeft de EBITA substantieel beïnvloed. In het kader van de strategie
opende CSM vier innovatiecentra in Europa, waardoor de kosten voor research & development met 1
miljoen stegen. Het laatste jaar van het 3-S kostenbesparingsprogramma leverde een bijdrage van 22
miljoen aan extra besparingen op.
Het geïnvesteerd vermogen exclusief goodwill was ultimo 2008 met 38 miljoen toegenomen als gevolg
van vergroting van het werkkapitaal. Het werkkapitaal als percentage van de omzet nam toe door lagere
crediteurenposten. De netto investeringen bedroegen 21,8 miljoen en waren in lijn met de afschrijving.
De grootste investeringen betroffen een coatingproductielijn, de bouw van innovatiecentra en
verschillende automatiserings- en IT-projecten.
Vooruitzichten 2009
Voor 2009 verwachten we geleidelijk herstel in onze Duitse organisatie, verdere groei in het out-of-home
segment en toenemende kostenefficiency. Als de grondstoffenprijzen zich minder volatiel blijven
ontwikkelen, verwachten we onze marges te kunnen verbeteren door de onbalans tussen verkoop- en
grondstoffenprijzen te corrigeren. We zijn echter terughoudend over de gevolgen voor het financiële
resultaat in 2009, gezien de voortdurende verslechtering van het economische klimaat. We blijven ons
richten op versterking van de organisatie en beheersing van kosten en werkkapitaal om uiteindelijk sterker
uit de recessie tevoorschijn te komen.
14/29
· PURAC
2008 2008 2007 2007
vóór bijzondere vóór bijzondere
posten posten
in miljoenen euro's
Netto-omzet 325,6 325,6 310,1 310,1
EBITA 22,8 22,4 22,3 -68,8
ROS% 7,0 6,9 7,2 -22,2
ROCE inclusief goodwill % 7,6 7,4 6,7 -20,3
Belangrijke ontwikkelingen en resultaten in 2008
Zoals ook het geval is bij de activiteiten van Bakery Supplies hebben de snel veranderende
marktomstandigheden PURAC sterk beïnvloed. Niet alleen werd het bedrijf geconfronteerd met de
volatiliteit van de grondstoffenprijzen en de neergang van de economie, het werd ook getroffen door een
staking bij een van de belangrijkste bronnen van kalium, een hoofdingrediënt van onze
conserveringsproducten. Daar staat tegenover dat we belangrijke voortgang boekten met onze strategie
voor bioplastics en de reorganisatie van de productieorganisatie.
Economische neergang
In het vierde kwartaal daalde het omzetvolume. Als leverancier van ingrediënten voor een groot aantal
productcategorieën, van schoonmaakproducten tot diervoeders, voeding en farmaceutische producten,
werden we in verschillende mate getroffen door de economische neergang.
Op basis van de groeicijfers tot het vierde kwartaal van ongeveer 6% verwachten we dat het effect in het
vierde kwartaal bijna 8% van het volume heeft gekost, leidend tot een lager volume in het vierde kwartaal
van ongeveer 2%, waarvan een deel vermoedelijk te wijten is aan een eenmalige voorraadverlaging bij
onze klanten.
Volatiliteit grondstoffenprijzen
De forse stijging van de prijzen van mais, energie en diverse andere grondstoffen dwong PURAC in de
loop van het jaar enige malen de verkoopprijzen te verhogen. In de tweede helft van 2008 kwam de
kostenstijging van hulpstoffen zoals zwavelzuur onverwacht en op een tijdstip waarop de meeste
jaarcontracten met onze klanten al waren getekend. Deze ontwikkeling had een substantieel negatief effect
op het resultaat. Gezien de huidige prijsdaling bij de meeste grondstoffen verwachten we dat dit probleem
in 2009 niet zal spelen.
Staking kaliummijn
In de tweede helft van 2008 kampten we met een langdurige staking bij de grootste kaliummijn van
Noord-Amerika. Deze leidde tot een ernstige onderbreking in de productie van een van onze belangrijkste
conserveringsproducten voor de vleesmarkt. Alternatieve aanvoer kon niet worden gerealiseerd omdat
kalium ook veel wordt gebruikt in kunstmest, een markt die de afgelopen jaren sterk is gegroeid. We
moesten onze klanten confronteren met een overmachtsituatie. De negatieve gevolgen in het tweede
15/29
halfjaar en vooral het vierde kwartaal van 2008 waren ernstig en bedroegen circa 2 miljoen. De aanvoer
van kalium kwam tegen het einde van het jaar weer op het normale peil.
Reorganisatie leveringsketen
Gedurende 2008 hebben we de productiestructuur van PURAC compleet gereorganiseerd. Vanaf 2009
wordt al het melkzuur geproduceerd op drie zeer efficiënt opererende locaties in Thailand, Brazilië en de
Verenigde Staten. Vooral het opstarten van de nieuwe fabriek in Thailand heeft veel van de organisatie
gevergd. We zijn bijzonder trots op de vlekkeloze uitvoering van dit grote project. We hebben de
productie van melkzuur in onze fabrieken in Nederland en Spanje beëindigd. De Spaanse fabriek
specialiseert zich nu in technisch meer geavanceerde producten. De meeste derivaten worden
geproduceerd in Nederland, lactiden en D- melkzuur in Spanje. De producten van de Spaanse fabriek
worden gebruikt in de bioplasticsector. De verkoop van de productieactiviteiten voor gluconzuur in Ter
Apelkanaal was het sluitstuk van de reorganisatie van de productiestructuur. De voordelen waren in 2008
nog beperkt maar zullen in volle omvang bijdragen aan het bedrijfsresultaat in 2009.
Voortgang bioplasticstrategie
We hebben in 2008 substantiële voortgang geboekt bij de uitvoering van onze strategie voor bioplastics.
We hebben met succes de kleinschalige productieactiviteiten voor lactiden en D- melkzuur in Spanje
opgestart. Dit resulteerde in het vastleggen van de eerste klanten. De gezamenlijke
ontwikkelingsactiviteiten met het Zwitserse technologiebedrijf Sulzer op het gebied van de polymerisatie
van lactiden is uitermate belangrijk voor ons. We verwachten meer klanten aan te trekken en in de loop
van 2009 een belangrijke investering in de lactidenproductie te kunnen bekendmaken.
We vertrouwen erop dat de vraag naar biologisch afbreekbare plastics die zijn gemaakt van hernieuwbare
grondstoffen zal blijven toenemen, ondanks de huidige lage olieprijzen en de kostenfocus van onze
klanten. We worden in dit vertrouwen gesterkt door de aanhoudende grote belangstelling van veel
potentiële klanten voor de productie van plastics op basis van lactiden als middel om hun CO2-uitstoot te
verminderen.
Resultaten 2008
Na een zeer veelbelovend eerste halfjaar van 2008 werden we geconfronteerd met een teleurstellend
tweede halfjaar. We werden getroffen door een onverwachte stijging van de kosten van hulpgrondstoffen
die ons resultaat met circa 3 miljoen negatief beïnvloedde, door een staking in de kaliummijnen die
leidde tot een lagere omzet, hogere kosten en een daling van het resultaat van eveneens circa 2 miljoen,
alsmede de impact van de economische neergang op het verkochte volume.
De efficiënte productieorganisatie en onze onderliggende groei hebben een deel van de negatieve effecten
in het tweede halfjaar gecompenseerd. De omzetgroei bedroeg 5%. Gecorrigeerd voor wisselkoerseffecten
bedroeg de autonome groei 8,2% op basis van een volumegroei van 1,5% en prijseffecten van 6,7%. De
groei trad op in onze drie markten: conservering, verrijking en groene chemicaliën. Zoals vermeld werd de
conserveringsmarkt negatief geraakt door de kaliumstaking.
16/29
Het geïnvesteerd vermogen per jaareinde nam toe van 300,2 miljoen tot 311,4 miljoen, volledig als
gevolg van het hogere werkkapitaal. Het werkkapitaal nam vooral toe door grotere voorraden als gevolg
van hogere grondstoffenprijzen, een langere leveringsketen van Thailand naar Europa en teleurstellende
omzet in het vierde kwartaal. Debiteuren als percentage van de omzet lieten een verbetering zien. De
investeringen beliepen 22,2 miljoen en waren in lijn met afschrijvingen. De grootste investeringen
betroffen de transformatie van onze melkzuurfabriek in Spanje tot een fabriek voor bioplastic-ingrediënten
en investeringen in verlaging van de productiekosten.
Vooruitzichten 2009
In 2009 zullen we de vruchten plukken van onze efficiëntere productieorganisatie. Als de
grondstoffenprijzen op het huidige niveau blijven, zullen we niet dezelfde margedruk ervaren die ons in de
tweede helft van 2008 parten speelde. Bovendien verwachten we voortgaande groei van onze
onderliggende activiteiten. Op korte termijn verwachten we wel dat deze negatief zal worden beïnvloed
door een lagere afzet bij een aantal klanten die we niet hebben kunnen leveren tijdens de kaliumstaking.
We verwachten meer contracten af te sluiten voor bioplastics op basis van melkzuur, hetgeen
waarschijnlijk in de loop van 2009 zal leiden tot de aankondiging van een belangrijke investering in de
productie van lactiden.
De uitwerking die al deze effecten per saldo op de EBITA zullen hebben, is moeilijk te geven omdat de
gevolgen van de economische neergang voor ons resultaat te onzeker zijn. We blijven ons richten op de
verlaging van onze voorraadniveaus.
17/29
2. Consolidated Profit and Loss Account
millions of euros 2008 2007
Continuing operations
Net sales 2,599.3 2,485.6
Costs of raw materials and consumables -1,544.8 -1,418.9
Production costs -339.0 -448.2
Warehousing and distribution costs -215.8 -194.7
Gross profit 499.7 423.8
Selling expenses -200.5 -200.0
Research & development costs -35.3 -32.3
General and administrative expenses -155.6 -140.3
Other costs -1.8 -6.1
Other proceeds 14.7
Operating result 106.5 59.8
Financial income 6.2 12.1
Financial charges -34.3 -31.7
Result before taxes from continuing operations 78.4 40.2
Taxes 11.6 15.9
Result after taxes from continuing operations 90.0 56.1
Discontinued operations
Result after taxes CSM Sugar1 3.9
Result from sale of CSM Sugar after taxes 142.8
Result after taxes from discontinued operations 146.7
Result after taxes 90.0 202.8
Per ordinary share in euros
Earnings from continuing operations 1.39 0.82
Diluted earnings 1.38 0.81
Earnings from continuing and discontinued operations 1.39 3.06
Diluted earnings 1.38 3.05
' The result from discontinued operations of CSM Sugar comprises the result of CSM Sugar. Taxes have
been specifically allocated to the division on the basis of the nominal tax rate in the Netherlands
18/29
3. Consolidated Profit and Loss Account from Continuing Operations before
Exceptional Items
The consolidated income statement from continuing operations for financial years 2008 and 2007 before exceptional
items can be presented as follows.
2008 2007
Before Before
exceptional Exceptional exceptional Exceptional
items items Total items items Total
Net sales 2,599.3 2,599.3 2,485.6 2,485.6
Costs of raw materials and consumables -1,544.7 -0.1 -1,544.8 -1,418.9 -1,418.9
Production costs -336.3 -2.7 -339.0 -356.0 -92.2 -448.2
Warehousing and distribution costs -214.6 -1.2 -215.8 -194.1 -0.6 -194.7
Gross profit 503.7 -4.0 499.7 516.6 -92.8 423.8
Selling expenses -200.5 -200.5 -198.8 -1.2 -200.0
Research & development costs -35.2 -0.1 -35.3 -31.0 -1.3 -32.3
General and administrative expenses -141.7 -13.9 -155.6 -138.7 -1.6 -140.3
Other costs -1.8 -1.8 -6.1 -6.1
Other proceeds 14.7 14.7
Operating result 126.3 -19.8 106.5 148.1 -88.3 59.8
Financial income 6.2 6.2 12.1 12.1
Financial charges -34.3 -34.3 -31.7 -31.7
Result before taxes from continuing
operations 98.2 -19.8 78.4 128.5 -88.3 40.2
Taxes 5.5 6.1 11.6 0.6 15.3 15.9
Result after taxes from continuing
operations 103.7 -13.7 90.0 129.1 -73.0 56.1
Exceptional items are considered whenever the targeted/budgeted operating performance is damaged by an incidental
cause outside the normal course of business. During 2005 to 2008, exceptional items were accepted as basis for the
strategic 3-S restructuring program and included furthermore impairments of goodwill and fixed assets and specific
pension settlements.
Exceptional items may occur up to and including the item "Operating result". The exceptional item "Taxes" relates to
taxes on these exceptional items only. This item does not include incidental tax gains and losses.
The 2008 exceptional items of negative 19.8 million impacting the operating result are for the biggest part ( 18.8
million) related to Bakery Supplies Europe.
The main items per division are:
Bakery Supplies Europe a negative effect of 13.1 million is noted related to the consolidation of its bakery operations
in especially Germany and to a lesser extent in France and Benelux as part of its 3-S efficiency program and to further
strengthen the European-wide bakery organization.
In addition, in the UK and Belgium restructuring has taken place to improve efficiences in the supply chain.
Bakery Supplies North America has exceptional costs of 0.6 million, due to the profit improvement plan of H.C.Brill.
PURAC has a negative effect of 0.4 million, because of additional costs related to the discontinuation of the
production activities in Ter Apelkanaal of 1.3 million and a positive effect of 0.9 million concerning the production
rationalization project in 2007 (less costs than anticipated).
19/29
4. Consolidated Balance Sheet
before profit appropriation, millions of euros As at 31-12-2008 As at 31-12-2007
ASSETS
Property, plant & equipment 513.4 519.8
Intangible fixed assets 773.7 771.6
Financial fixed assets 10.3 13.9
Deferred tax assets 63.5 67.3
Total fixed assets 1,360.9 1,372.6
Inventories 311.0 256.1
Receivables 332.3 325.6
Tax assets 17.6 46.1
Cash and cash equivalents 83.6 37.7
Assets held for sale 1.1 10.2
Total current assets 745.6 675.7
Total assets 2,106.5 2,048.3
LIABILITIES
Equity 941.6 957.7
Provisions 118.6 131.6
Deferred tax liabilities 53.2 50.4
Non-current liabilities 606.7 484.5
Total non-current liabilities 778.5 666.5
Interest-bearing current liabilities 5.0 8.8
Trade payables 236.9 227.6
Other non-interest-bearing current liabilities 117.6 118.5
Tax liabilities 26.9 69.2
Total current liabilities 386.4 424.1
Total liabilities 2,106.5 2,048.3
20/29
5. Movements in Shareholders' Equity
Ordinary Share
share premium Other Retained
before profit appropriation, millions of euros capital reserve reserves earnings Total
As at 1 January 2007 18.2 7.1 7.2 812.4 844.9
Movement in hedge reserve -5.2 -5.2
Movement in translation reserve -2.1 -2.1
Movement in legal reserve capitalization development costs 0.8 -0.8
Result recognized in equity -6.5 -0.8 -7.3
Profit financial year 2007 202.8 202.8
Total result 2007 -6.5 202.0 195.5
Dividend -52.8 -52.8
Acquisition company shares -100.5 -100.5
Share-Based remuneration charged to result 0.6 0.6
Reclassification cumulative financing preference shares 0.7 69.7 -0.4 70.0
Withdrawal shares -1.6 -0.8 2.4
Total transactions with shareholders -0.9 68.9 0.6 -151.3 -82.7
As at 31 December 2007 17.3 76.0 1.3 863.1 957.7
Movement in hedge reserve -17.5 -17.5
Movement in translation reserve -32.3 -32.3
Movement in legal reserve capitalization development costs 0.2 -0.2
Other transfers -0.3 0.3
Result recognized in equity -49.9 0.1 -49.8
Profit financial year 2008 90.0 90.0
Total result 2008 -49.9 90.1 40.2
Dividend -57.2 -57.2
Acquisition company shares -0.1 -0.1
Share-Based remuneration transfers -1.5 1.5
Share-Based remuneration charged to result 1.0 1.0
Withdrawal shares -1.1 -0.5 1.6
Total transactions with shareholders -1.1 -0.5 -0.5 -54.2 -56.3
As at 31 December 2008 16.2 75.5 -49.1 899.0 941.6
21/29
6. Consolidated Cash Flow Statement
millions of euros 2008 2007
Cash flow from operating activities
Result after taxes 90.0 202.8
Adjusted for:
Discontinued operations -146.7
Depreciation/amortization of fixed assets 65.6 66.3
Impairment of fixed assets -2.6 72.1
Result from divestments of fixed assets 7.0 -2.3
Result from sale of group companies and activities 1.8 -8.6
Share-based remuneration 1.0 0.6
Interest received -3.5 -4.2
Interest paid 30.6 29.1
Exchange rate differences -0.9 -3.7
Fluctuations in fair value of derivates 1.4 -3.8
Other financial income and charges 0.5 2.2
Taxes -11.6 -15.9
Cash flow from operating activities before movements in
working capital 179.3 187.9
Movement in provisions -11.5 -6.2
Movements in working capital
Receivables -12.3 -20.6
Inventories -54.9 -24.7
Non-interest-bearing current liabilities 14.3 38.4
Cash flow from business operations 114.9 174.8
Net interest paid -23.0 -26.4
Tax paid on profit 6.6 -5.5
Cash flow from operating activities continuing operations 98.5 142.9
Cash flow from operating activities discontinued
operations -4.1
Cash flow from operating activities 98.5 138.8
Cash flow from investment activities
Acquisition of group companies -8.3 -106.4
Sale of group companies -2.5 47.6
Capital expenditure on fixed assets -63.7 -116.9
Divestment of fixed assets 2.1 10.6
Cash flow from investment activities continuing
operations -72.4 -165.1
Discontinued operations -0.8
Sale of discontinued operations 232.9
Cash flow from investment activities discontinued
operations 232.1
22/29
Cash flow from investment activities -72.4 67.0
Cash flow from financing activities
Proceeds from interest-bearing debts 93.6 1.6
Repayment of interest-bearing debts -16.5 -93.9
Acquisition of company shares -0.1 -102.1
Sale of company shares 1.6
Paid-out dividend -57.2 -52.8
Cash flow from financing activities 19.8 -245.6
Net cash flow 45.9 -39.8
Effects of exchange rate differences on cash and cash
equivalents 0.0 -2.7
Increase/decrease cash and cash equivalents 45.9 -42.5
Cash and cash equivalents at start of financial year 37.7 80.2
Cash and cash equivalents at close of financial year 83.6 37.7
23/29
7. Key Figures
millions of euros 2008 2007
CONTINUING OPERATIONS
Net sales 2,599 2,486
EBITA before exceptional items 133 154
EBITA 113 65
Operating result 107 60
Result after taxes 90 56
Earnings per ordinairy share in euros 1 1.39 0.82
Diluted earnings per ordinairy share in euros 1 1.38 0.81
Cash flow from operating activities 99 143
Cash flow from operating activities per ordinairy share, in euros 1 1.55 2.15
Depreciation/amortization fixed assets 66 66
Capital expenditure on fixed assets 64 116
ROS % 2 4.4 2.6
Result after taxes / net sales % 3.5 2.3
ROCE excluding goodwill % 3 13.7 8.2
ROCE including goodwill % 4 6.2 3.6
Number of employees at closing date 8,433 8,726
TOTAL OPERATIONS
Income statement:
Result after taxes 90 203
Balance sheet:
Fixed assets 1,361 1,373
Current assets 662 638
Non-interest-bearing current liabilities 381 415
Net debt position 5 528 456
Provisions 172 182
Equity 942 958
Key data per ordinairy share
Number of issued ordinary shares 62,031,279 66,331,279
Number of ordinary shares with dividend rights 61,868,026 61,802,201
Weighted average number of outstanding ordinary shares 61,849,251 65,280,284
Price as at 31 December 11.50 23.10
Highest price in calendar year 25.90 29.72
Lowest price in calendar year 9.43 22.35
Market capitalization as at 31 December 711 1,428
Earnings in euros 1.39 3.06
Diluted earnings in euros 1.38 3.05
Dividend in euros 0.88 0.88
24/29
Other key data
Number of employees at closing date 8,433 8,726
Number of issued cumulative preference shares 2,983,794 2,983,794
Equity per share in euros 6 14.52 14.78
Ratio' s
Net debt position/EBITDA 7 2.8 2.1
Interest cover 8 4.9 7.6
Balance sheet total : equity 1:0.4 1:0.5
Net debt position : equity 1:1.8 1:2.1
Current assets : current liabilities 1:0.5 1:0.6
Dividend pay-out ratio 63.5 28.7
1 Per ordinary share in euros after deduction of dividend on cumulative preference shares.
2 ROS % is EBITA divided by net sales x 100.
3 ROCE excluding goodwill % is EBITA for the year divided by the average capital employed excluding goodwill x
4 ROCE including goodwill % is EBITA for the year divided by the average capital employed including goodwill x 100.
This takes account of all acquisitions since 1978, the year when CSM started the diversification process.
5 Net debt position comprises interest-bearing debts less cash and cash equivalents.
6 Equity per share is equity divided by the number of shares with dividend rights.
7 EBITDA is 'Earnings Before Interest, Taxes, Depreciation and Amortization' before exceptional items.
8 Interest cover is EBITA before exceptional items divided by net interest income and charges.
25/29
8. Breakdown 3-S Program
plan Plan
2005 2006 2007 2008 2008
Savings 15 55 85 110 110
Restructuring expenses 60 40 20 120
2007 2008 Realised Project
1st half 2nd half 1st half 2nd half 2008 to date
Savings per:
BSEU 16 25 23 40 63 63
BSNA 10 14 15 16 31 31
Total Bakery Supplies 26 39 38 56 94 94
Purac 8 12 10 12 22 22
Sugar 5 6 5 6 11 11
Corporate 1 1 1 1 2 2
Total 40 58 54 75 129 129
Split in:
Restructuring projects 29 38 38 42 80 80
Purchasing 11 20 16 33 49 49
Restructuring expenses 6 9 7 5 12 109
Cash out 7 11 5 6 11 80
FTE reduction 72 172 49 31 80 1270
26/29
9. Segment information by business area
27/29
10. Report of the Board of Management per quarter
CSM Group CSM Bakery Supplies CSM Bakery Supplies North America
Q1 Q1 Q1
Calendar year before before Calendar year before before Calendar year before before
exceptionals exceptionals exceptionals exceptionals exceptionals exceptionals
millions of euros Q1 2008 Q1 2007 Q1 2008 Q1 2007 millions of euros Q1 2008 Q1 2007 Q1 2008 Q1 2007 millions of euros Q1 2008 Q1 2007 Q1 2008 Q1 2007
Net sales 618,2 595,8 618,2 595,8 Net sales 537,2 517,4 537,2 517,4 Net sales 272,6 267,5 272,6 267,5
EBITA 32,6 32,2 23,7 37,0 EBITA 26,4 28,3 17,6 29,9 EBITA 13,5 15,9 15,6 16,0
ROS % 5,3 5,4 3,8 6,2 ROS % 4,9 5,5 3,3 5,8 ROS % 5,0 5,9 5,7 6,0
ROCE including goodwill % 7,3 7,1 5,3 8,1 ROCE including goodwill % 7,0 7,6 4,7 8,1 ROCE including goodwill % 8,5 9,3 9,8 9,3
Q2 Q2 Q2
Q2 2008 Q2 2007 Q2 2008 Q2 2007 Q2 2008 Q2 2007 Q2 2008 Q2 2007 Q2 2008 Q2 2007 Q2 2008 Q2 2007
Net sales 629,0 610,7 629,0 610,7 Net sales 547,4 531,7 547,4 531,7 Net sales 280,7 276,5 280,7 276,5
EBITA 36,2 37,5 34,7 24,0 EBITA 32,9 37,9 30,3 31,7 EBITA 18,3 24,0 16,2 19,8
ROS % 5,8 6,1 5,5 3,9 ROS % 6,0 7,1 5,5 6,0 ROS % 6,5 8,7 5,8 7,2
ROCE including goodwill % 8,0 8,1 7,7 5,2 ROCE including goodwill % 8,7 10,0 8,0 8,4 ROCE including goodwill % 11,9 13,3 10,5 11,0
Q3 Q3 Q3
Q3 2008 Q3 2007 Q3 2008 Q3 2007 Q3 2008 Q3 2007 Q3 2008 Q3 2007 Q3 2008 Q3 2007 Q3 2008 Q3 2007
Net sales 639,5 627,1 639,5 627,1 Net sales 557,1 549,9 557,1 549,9 Net sales 287,2 284,5 287,2 284,5
EBITA 26,8 35,1 24,4 -16,0 EBITA 25,5 34,9 23,3 32,1 EBITA 15,3 16,6 14,9 14,7
ROS % 4,2 5,6 3,8 -2,6 ROS % 4,6 6,3 4,2 5,8 ROS % 5,3 5,8 5,2 5,2
ROCE including goodwill % 5,7 7,6 5,2 -3,4 ROCE including goodwill % 6,6 9,2 6,0 8,5 ROCE including goodwill % 9,6 9,6 9,3 8,5
Q4 Q4 Q4
Q4 2008 Q4 2007 Q4 2008 Q4 2007 Q4 2008 Q4 2007 Q4 2008 Q4 2007 Q4 2008 Q4 2007 Q4 2008 Q4 2007
Net sales 712,6 652,0 712,6 652,0 Net sales 632,0 576,5 632,0 576,5 Net sales 340,7 287,6 340,7 287,6
EBITA 37,5 48,9 30,5 20,4 EBITA 42,9 46,6 37,1 52,5 EBITA 24,0 18,7 23,8 25,7
ROS % 5,3 7,5 4,3 3,1 ROS % 6,8 8,1 5,9 9,1 ROS % 7,0 6,5 7,0 8,9
ROCE including goodwill % 8,0 10,7 6,5 4,5 ROCE including goodwill % 11,0 12,3 9,5 13,8 ROCE including goodwill % 14,4 11,1 14,3 15,2
PURAC CSM Bakery Supplies Europe CSM Bakery Supplies North America
Q1 Q1 Q1
Calendar year before before Calendar year before before Calendar year before before
exceptionals exceptionals exceptionals exceptionals exceptionals exceptionals
millions of euros Q1 2008 Q1 2007 Q1 2008 Q1 2007 millions of euros Q1 2008 Q1 2007 Q1 2008 Q1 2007 millions of US dollars Q1 2008 Q1 2007 Q1 2008 Q1 2007
Net sales 81,0 78,4 81,0 78,4 Net sales 264,6 249,9 264,6 249,9 Net sales 407,5 350,4 407,5 350,4
EBITA 10,0 7,6 10,0 8,3 EBITA 12,9 12,4 2,0 13,9 EBITA 20,2 20,8 23,3 21,0
ROS % 12,3 9,7 12,3 10,6 ROS % 4,9 5,0 0,8 5,6 ROS % 5,0 5,9 5,7 6,0
ROCE including goodwill % 13,3 8,9 13,3 9,7 ROCE including goodwill % 6,0 6,2 0,9 7,0 ROCE including goodwill % 8,2 9,1 9,5 9,1
Q2 Q2 Q2
Q2 2008 Q2 2007 Q2 2008 Q2 2007 Q2 2008 Q2 2007 Q2 2008 Q2 2007 Q2 2008 Q2 2007 Q2 2008 Q2 2007
Net sales 81,6 79,0 81,6 79,0 Net sales 266,7 255,2 266,7 255,2 Net sales 438,2 372,1 438,2 372,1
EBITA 7,5 3,3 8,5 -3,9 EBITA 14,6 13,9 14,1 11,9 EBITA 28,4 30,2 25,3 26,7
ROS % 9,2 4,2 10,4 -4,9 ROS % 5,5 5,4 5,3 4,7 ROS % 6,5 8,1 5,8 7,2
ROCE including goodwill % 10,1 3,7 11,4 -4,3 ROCE including goodwill % 6,5 7,1 6,3 6,0 ROCE including goodwill % 11,6 12,5 10,4 11,1
Q3 Q3 Q3
Q3 2008 Q3 2007 Q3 2008 Q3 2007 Q3 2008 Q3 2007 Q3 2008 Q3 2007 Q3 2008 Q3 2007 Q3 2008 Q3 2007
Net sales 82,4 77,2 82,4 77,2 Net sales 269,9 265,4 269,9 265,4 Net sales 432,8 390,6 432,8 390,6
EBITA 5,5 4,2 5,3 -44,2 EBITA 10,2 18,3 8,4 17,4 EBITA 23,0 24,9 22,4 20,2
ROS % 6,7 5,4 6,4 -57,3 ROS % 3,8 6,9 3,1 6,6 ROS % 5,3 6,4 5,2 5,2
ROCE including goodwill % 7,3 5,1 7,1 -53,7 ROCE including goodwill % 4,5 8,9 3,7 8,5 ROCE including goodwill % 9,4 10,2 9,1 8,2
Q4 Q4 Q4
Q4 2008 Q4 2007 Q4 2008 Q4 2007 Q4 2008 Q4 2007 Q4 2008 Q4 2007 Q4 2008 Q4 2007 Q4 2008 Q4 2007
Net sales 80,6 75,5 80,6 75,5 Net sales 291,3 288,9 291,3 288,9 Net sales 457,2 414,9 457,2 414,9
EBITA -0,2 7,2 -1,4 -29,0 EBITA 18,9 27,9 13,3 26,8 EBITA 32,8 27,4 32,6 36,9
ROS % -0,2 9,5 -1,7 -38,4 ROS % 6,5 9,7 4,6 9,3 ROS % 7,2 6,6 7,1 8,9
ROCE including goodwill % -0,3 9,3 -1,8 -37,5 ROCE including goodwill % 8,5 13,2 6,0 12,7 ROCE including goodwill % 13,6 9,9 13,5 13,3
28/29
11. Notes
Grondslagen voor waardering voor activa en passiva en resultaatbepaling
De geconsolideerde jaarrekening van CSM nv is opgesteld in overeenstemming met de International
Financial Reporting Standards ("IFRS") zoals aanvaard door de Europese Unie. De jaarrekening is in het
algemeen opgesteld op basis van het historische kostprijsprincipe. Dit geldt niet voor financiële
instrumenten.
CSM heeft in 2008 alle nieuwe en herziene standaarden en interpretaties, welke zijn uitgebracht door de
International Accounting Standards Board (IASB) en de International Financial Reporting Interpretations
Committee (IFRIC), toegepast indien deze van toepassing waren op CSM en effectief waren per 1
januari 2008.
Dit betreft voornamelijk IFRIC interpretatie 11 ("Transacties in groepsaandelen en ingekochte eigen
aandelen") en IFRIC Interpretatie 14 bij IAS 19 ("De limiet voor een actief uit hoofde van een toegezegd
pensioenregeling, vereisten inzake minimale financiering en de wisselwerking hiertussen"). CSM geeft
aan dat de toepassing van deze interpretaties geen materieel effect heeft op de geconsolideerde
jaarrekening van CSM.
De nieuwe en herziene standaarden en IFRIC interpretaties welke nog niet effectief waren per 1 januari
2008 zijn niet door CSM toegepast. De toekomstige toepassing van deze standaarden en interpretaties zal
geen materieel effect hebben op de geconsolideerde jaarrekening van CSM.
Reclassificatie 2007
Om de cijfers van 2007 in lijn te brengen met de presentatie van het huidige jaar, is er een bedrag van
23,7 miljoen gereclassificeerd van belastingschulden naar latente belastingvorderingen in relatie met de
recycling van negatieve koersverschillen op intercompany leningen.
Acquisities en desinvesteringen
De belangrijkste acquisities en desinvestering die invloed hadden op de consolidatie in 2008 zijn:
Op 15 april 2008 is Harden Fine Foods (UK) gekocht voor 6,4 miljoen (jaaromzet GBP 11 miljoen).
Harden Fine Foods is heeft productievestigingen in Bradford, Yorkshire (UK) en is leverancier van mini-
bite flapjacks, brownies en taarten aan in-store bakeries in supermarkten als in het out-of-home segment
Op 3 oktober 2008 is Bakels Gida San. Ve Tic. A.S. in Turkije gekocht voor 0,5
Miljoen.
Voorwaardelijke verplichten
De vennootschap heeft zich op grond van artikel 2:403 BW hoofdelijk aansprakelijk gesteld voor de uit
rechtshandelingen voortvloeiende schulden van Nederlandse groepsmaatschappijen. De daartoe
strekkende verklaringen zijn ter inzage gelegd ten kantore van het Handelsregister van de Kamer van
Koophandel waar de betreffende rechtspersoon, waarvoor de aansprakelijkstelling is geschied, zijn zetel
heeft.
Er is een garantie afgegeven op de kredietfaciliteit door een Amerikaanse groepsmaatschappij ten
behoeve van externe lening van US$ 170 miljoen.
Gebeurtenissen na balansdatum
Er zijn geen belangrijke gebeurtenissen na balansdatum geweest.
CSM nv
Corporate Communications
Postbus 349
1000 AH Amsterdam
Nienoord 13
1112 XE Diemen
T +31 20 590 69 11
F +31 20 695 19 42
E communications@csm.nl
---- --
CSM