Nationale boomfeestdag in Oirschot (4)
Nationale Boomfeestdag in Oirschot (deel 4)
In de aanloop van de Bomenweek en de Nationale Boomfeestdag in maart,
publiceert gemeente Oirschot een reeks artikelen in het Oirschots
Weekjournaal met tal van wetenswaardigheden over bomen.
Mythen en sagen over bomen
Bomen komen veelvuldig voor in volksverhalen, mythen en sagen. Vooral
grote, oude bomen spreken ons vaak tot de verbeelding. Ook Oirschot
heeft een lokale legende waarin een boom een prominente bijrol speelt.
Dat is het verhaal over de Kapel van de Heilige Eik. De legende De
legende is omstreeks 1610 opgetekend door Petrus Vladeraccus, een
toenmalig katholiek geloofsijveraar. De legende luidt dat een paar
herders begin 15e eeuw een Mariabeeldje op de oever van de Beerze
vonden en dit in een eik plaatsten, waarna ze in aanbidding
neervielen. Bewoners van Middelbeers namen het beeld mee en plaatsten
het in hun kerk, maar de volgende ochtend was het beeld weer op de
oorspronkelijke plaats aanwezig. De inwoners van Oirschot kwamen nu om
het beeld te vereren. Er waren bij de eerste bezoekers al diverse
mensen die op wonderbaarlijke wijze van hun koortsen genazen. Naar een
andere variant van de legende dreef het beeld stroomopwaarts in de
Beerze en werd het tot tweemaal toe door de Beersenaren ontvreemd.
Later werd in 1606 de eerste stenen kapel voor het Mariabeeldje nabij
Spoordonk gebouwd, deze werd in 1649 op de last van de Staten-Generaal
afgebroken, waarbij helaas ook de eik werd omgehakt. De huidige Kapel
van de Heilige Eik dateert van 1853 en is tegenwoordig een waar
bedevaartsoord. Jaarlijks trekt het ca. 250.000 bezoekers. Dat de eik
een belangrijke boomsoort is in Oirschot valt ook af te lezen uit het
gemeentelijke logo. Op het gemeentelijke logo staat onder andere het
blad van een zomereik (Quercus robur) afgebeeld.
Bomen en gezondheid
Verschillende boomsoorten worden ook geneeskrachtige werkingen
toegedicht. Soms berust dit op louter fictie, maar er zijn ook vele
boomsoorten die daadwerkelijk een belangrijke rol vervullen in de
wetenschappelijke geneeskunde. Een mooi voorbeeld is de middelgrote
boomsoort de wilde lijsterbes (Sorbus aucuparia). In alle delen van de
boom komt het stof sorbitol voor. Sorbitol kan als zoetstof dienen,
omdat het in het lichaam niet in glucose wordt omgezet. Voor diabetici
is het een geschikt vervangingsmiddel voor suiker. In zoetwaren dient
het ter voorkoming van cariës. De wilde lijsterbes vervult dus een
belangrijke rol voor onze gezondheid, ook in indirecte vorm. Want
behalve dat het blad van de lijsterbes net als elke andere boom
zuurstof produceert, trekt de bloesem in mei-juni bijen aan (levert
ons honing op) en zijn lijsters, spreeuwen, vinken en eekhoorns verzot
op de knalrode bessen in het najaar. De bessen zijn voor mensen niet
giftig, maar lekker zijn ze ook niet door het looizuur in de bessen.
Al met al vervult de wilde lijsterbes een belangrijke ecologische
functie en is daarmee ook een belangrijke boom voor onze gezondheid.
Publicatiereeks en prijsvraag
Van 4 februari tot en met 4 maart 2009 volgt een reeks publicaties in
het Oirschots Weekjournaal en op de gemeentelijk website
www.oirschot.nl waar we u algemene informatie geven over bomen. Dit
artikel is de vierde van de reeks. In het Oirschots Weekjournaal van 4
maart volgt hierover een prijsquiz met een antwoordstrookje. De
prijsquiz zal bestaan uit vijf vragen. Wie de meeste antwoorden goed
heeft, maakt kans om een notenboom (Juglans regia) te winnen! Er zijn
drie notenbomen te verdelen. Bij een gelijke uitkomst van winnaars,
worden de notenbomen verloot. Houdt u deze publicaties goed in de
gaten!
Gemeente Oirschot