Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid


25 feb 2009

Daling criminaliteit niet alleen verdienste kabinetsbeleid

De daling van de criminaliteit na 2002 is niet alleen de verdienste van het veiligheidsbeleid dat door de kabinetten Balkenende is ingezet. Wel zijn er sterke aanwijzingen dat het kabinetsbeleid de daling van de criminaliteit heeft versterkt.

Dit blijkt uit een onderzoek dat de Universiteit van Tilburg, samen met de politie Haaglanden en het Centraal Bureau voor de Statistiek heeft uitgevoerd. Het onderzoeksrapport, getiteld 'Veelbelovende verklaringen voor de daling van de criminaliteit na 2002', concludeert dat het kabinet ruim op koers ligt om de ambitieuze doelsteling (25 procent minder criminaliteit in 2010 vergeleken met 2002) te halen. Wel zijn er tekenen dat de daling in de criminaliteit is afgevlakt en is het bovendien heel goed mogelijk dat de snelgroeiende werkloosheid de criminaliteit zal opstuwen.

Neerwaartse trend
Uit het onderzoek blijkt dat de daling van de criminaliteit halverwege de jaren negentig is ingezet. Deze trend is ook te zien in andere Europese landen, waaronder Groot-Brittanië, Duitsland, Zweden en België. Ook in deze landen daalt het aantal autodiefstallen en woninginbraken, onder andere door toegenomen beveiliging van auto's en huizen.

Het kabinet heeft kunnen profiteren van de neerwaartse trend, maar het veiligheidsbeleid van het kabinet heeft de daling van de criminaliteit daarnaast ook versterkt. De drie belangrijke beleidsinitiatieven: strenger en gerichter politietoezicht, aanpak van veelplegers en verhoging van pakkans en strafkans, hebben hun effectivieit bewezen.

Naast de toegenomen preventie van burgers en het overheidsbeleid heeft de afname en vergrijzing van het aantal (heroïne)verslaafde veelplegers een drukkend effect op de criminaliteit gehad.

Toekomstverwachting
Onderzoeker Vollaard zegt in een interview in het NRC dat het kabinet de komende twee jaar hard aan de slag moet om te zorgen dat de criminaliteit niet weer stijgt. Het veiligheidsbeleid is volgens de onderzoeker grotendeels uitgewerkt. De onderzoekers weten niet hoe dat komt.

Op sommige punten, zoals diefstal uit auto's, is de criminaliteit al weer aan het stijgen. De recessie en de snelgroeiende werkloosheidscijfers kunnen volgens Vollaard van invloed zijn op de criminaliteitscijfers. Tijdens de economische recessie in de jaren tachtig was een verdubbeling van het aantal woninginbraken waar te nemen.