1 1
> Retouradres: Postbus 20901, 2500 EX Den Haag
De voorzitter van de Tweede Kamer Plesmanweg 1-6
der Staten-Generaal 2594 JG Den Haag
Binnenhof 4 Postbus 20901
2500 EX Den Haag
2513 AA DEN HAAG T 070 351 61 71
F 070 351 78 95
Contactpersoon
---
T -
Ons kenmerk
VenW/DGMo 2009/1317
Uw kenmerk
Datum 20 februari 2009 -
Onderwerp Ouderen en mobiliteit Bijlage(n)
---
Geachte voorzitter,
Wij vinden het van belang dat alle burgers, en zeker ook ouderen, zich op een
vlotte en veilige manier kunnen verplaatsen. Wij vinden het daarom noodzakelijk
te anticiperen op de mogelijke gevolgen van de vergrijzing voor de mobiliteit. Om
deze gevolgen in beeld te brengen heeft het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid
(KiM) in het rapport Grijs op Reis, dat wij u 20 november 2008 hebben
aangeboden, het mobiliteitsgedrag van ouderen verkend. Met deze brief
informeren wij u over de conclusies die wij trekken op basis van het rapport.
Resultaten Grijs op Reis
Het rapport Grijs op Reis leert ons dat ouderen een steeds prominenter deel van
de bevolking vormen. Daarbij zijn ouderen in de toekomst steeds vitaler en
zelfstandiger. De belangrijkste bevindingen met betrekking tot het
mobiliteitsgedrag van ouderen zijn:
· Mobiliteit van ouderen. Het mobiliteitsgedrag van ouderen verandert. Ze zijn
vaker onderweg, gebruiken vooral de auto en mijden bij voorkeur de
ochtendspits. Het openbaar vervoer speelt in de mobiliteit van de toekomstige
ouderen een beperkte rol.
· Extra groei mobiliteit. Met name doordat toekomstige ouderen vaker
buitenhuis actief zijn en een andere woonlocatie kiezen groeit de totale
mobiliteit in de periode tot 2020 mogelijk drie procent sterker dan werd
aangenomen bij het opstellen van de MobiliteitsAanpak.
· Kwetsbare verkeersdeelnemers. In de huidige situatie is bijna een derde van
alle verkeersdoden 65 jaar of ouder, terwijl 65-plussers nog geen acht procent
van de kilometers afleggen. De verkeersdoden vallen voornamelijk onder
fietsers, voetgangers en brom- en snorfietsers, de zogenoemde `kwetsbare
verkeersdeelnemers'.
Op de bovenstaande punten gaan wij in het vervolg van de brief nader in.
Mobiliteit van ouderen
Voor ons staat voorop dat ouderen zich gemakkelijk en tegen acceptabele kosten
kunnen verplaatsen op het tijdstip dat het nodig is. In de MobiliteitsAanpak en de
Nota Mobiliteit creëren we de voorwaarden die daarin voorzien.
a
agina 1 van 3
---
Wij doen dit door de capaciteit en kwaliteit van zowel openbaar vervoer, wegen
Datum
en fietsvoorzieningen verder te verbeteren, de samenhang tussen de modaliteiten
te versterken en door mobiliteitsvoorzieningen ook voor ouderen toegankelijk, Ons kenmerk
sociaal veilig en bruikbaar te maken. De decentrale overheden bieden vervoer op VenW/DGMo 2009/1317
maat aan ouderen voor wie de reguliere mobiliteitsvoorzieningen niet bruikbaar of
beschikbaar zijn.
(Extra) groei mobiliteit
In de MobiliteitsAanpak is rekening gehouden met groei van de
personenmobiliteit. Uit Grijs op Reis blijkt dat de totale mobiliteit door het
veranderende mobiliteitsgedrag van ouderen mogelijk met drie procent extra
groeit, dit leidt vooral tot meer autokilometers. Hoewel toekomstige ouderen bij
voorkeur buiten de spits reizen, zijn wij van mening dat de extra mobiliteitsgroei
mogelijk toch gevolgen kan hebben voor de ontwikkeling van files en veiligheid.
Om deze gevolgen in te kunnen schatten onderzoekt het KiM of de
verkeersmodellen aangepast moeten worden. In de Nationale Mobiliteitsmonitor
zullen wij de ontwikkeling van de mobiliteit van ouderen en de impact op de
beleidsdoelen volgen. Op basis van de monitorings- en modelresultaten kan
worden vastgesteld of aanpassen van beleid nodig is.
Kwetsbare verkeersdeelnemers
In Grijs op reis wordt geconstateerd dat ouderen een kwetsbare groep
verkeersdeelnemers zijn. Wij onderschrijven dit door in het Strategisch plan
verkeersveiligheid 2008-20201 uitdrukkelijk aandacht aan deze groep te
besteden. Bij het verbeteren van de verkeersveiligheid van ouderen leggen wij de
nadruk op bescherming, ondersteuning, voorlichting en educatie, waarop wij
hieronder nader ingaan. Onder andere subsidiëren we het meerjarenprogramma
`Blijf Veilig Mobiel'2 met als doel ouderen te stimuleren veilig mobiel te blijven.
Bescherming en ondersteuning
Vanwege de positieve bijdrage van fietsen aan de gezondheid van ouderen, maar
tegelijkertijd het hoge aantal (veelal enkelvoudige) fietsongelukken onder
ouderen, heeft de fietsveiligheid speciale aandacht. Om het aantal
fietsongelukken terug te dringen heeft de Fietsersbond een meldpunt dat ervoor
zorgt dat klachten over slechte fietsinfrastructuur automatisch worden gemeld
aan de verantwoordelijke wegbeheerder en heeft de ANBO een prijsvraag voor de
ontwikkeling van een verkeersveilige (ouderen)fiets uitgeschreven.
Wij laten de Dienst Verkeer en Scheepvaart onderzoek doen naar enkelvoudige
fietsongevallen en oversteeksituaties voor fietsers en voetgangers. Op basis van
de resultaten van dit onderzoek zullen we bezien of en welke
infrastructuurgerelateerde maatregelen genomen kunnen worden om de
verkeersveiligheid van ouderen te vergroten.
1 Brief VenW/DGP-2008/5741
2 het meerjarenprogramma `Blijf Veilig Mobiel' is opgesteld door de ANBO in
samenwerking met de landelijke organisaties Veilig Verkeer Nederland, de
Fietsersbond, PCOB, Unie KBO, ANWB en Viziris opgesteld. Het programma zal
worden uitgevoerd van 2009 t/m 2012.
Pagina 2 van 3
Het gebruik van scootmobielen zal de komende jaren fors toenemen. Om te
Datum
anticiperen op deze ontwikkeling en de gevolgen voor verkeersveiligheid laten we,
mede in het kader van de motie Roefs c.s.3, onderzoek doen naar: Ons kenmerk
(vereenvoudiging van de) Nederlandse wet- en regelgeving voor scootmobielen; VenW/DGMo 2009/1317
de kwaliteit van de opleiding voor bestuurders van scootmobielen;
indicatiestelling en de technische eisen aan de scootmobiel. Bij dit onderzoek zal
nauw worden samengewerkt met de betrokken maatschappelijke organisaties
zoals de ouderenbonden, Veilig Verkeer Nederland en de decentrale overheden.
De ontwikkeling in het gebruik van andere speciale voertuigen, zoals de
brommobiel en de fiets met electrische trapondersteuning, en eventuele gevolgen
voor de verkeersveiligheid zullen we blijven monitoren.
Voorlichting en educatie
Wij vinden het van belang dat ouderen een goed beeld hebben van de
mogelijkheden om veilig aan het verkeer deel te kunnen nemen. Daartoe steunen
we de mobiliteitsevenementen binnen het `Blijf Veilig Mobiel' en de activiteiten
van de Fietsersbond, zoals de Fietsinformatiedagen voor ouderen, de landelijke
Fietsschool en de voorlichtingscampagne `Verplaats je eens in een ander' om
verkeersdeelnemers zich bewuster te maken van het eigen gedrag en de hinder
die dit voor anderen kan opleveren.
Concluderend
We vinden het van belang dat ouderen zich, ook bij de verwachte toename van
hun mobiliteitsbehoefte, op een vlotte en veilige manier kunnen blijven
verplaatsen. Naar onze mening biedt het huidige mobiliteitsbeleid daarvoor de
benodigde voorzieningen. Wel monitoren we actief de ontwikkeling van de
mobiliteit en verkeersveiligheid van ouderen zodat we, samen met decentrale
overheden en maatschappelijke organisaties, tijdig maatregelen kunnen treffen
als de resultaten daar aanleiding toe geven.
Hoogachtend,
DE MINISTER VAN VERKEER EN WATERSTAAT,
ir. Camiel Eurlings
DE STAATSSECRETARIS VAN VERKEER EN WATERSTAAT,
J.C. Huizinga-Heringa
3 31 700 XII, motie nr. 40
Pagina 3 van 3
Ministerie van Verkeer en Waterstaat