Ministerraad
Kabinet: rechtspraak toegankelijker
Persbericht | 20-02-2009
De rechtspraak in Nederland moet toegankelijker worden voor de burger.
De bevoegdheid van de kantonrechter om zaken te behandelen wordt
uitgebreid, waardoor burgers minder vaak verplicht worden een advocaat
in te schakelen. Verder krijgen rechtbanken en gerechtshoven meer
mogelijkheden om samen te werken, waardoor de efficiency van de
rechtspraak wordt vergroot. Om meer evenwicht te brengen in de
werklastverdeling tussen de gerechtshoven, worden enkele aanpassingen
aangebracht in de indeling van de rechtsgebieden van de gerechtshoven.
Dit blijkt uit een wetsvoorstel van minister Hirsch Ballin van
Justitie waarmee de ministerraad heeft ingestemd. Los van dit
wetsvoorstel wordt een algemene herziening van de gerechtelijke kaart
van Nederland voorbereid. Dit leidt in een later stadium tot
wetswijziging. De minister van Justitie heeft de Tweede Kamer
toegezegd binnenkort te komen met een nadere uitwerking van het
toekomstige aantal vestigingsplaatsen voor rechtspraak.
De bevoegdheid van de kantonrechter om zaken te behandelen, wordt
uitgebreid. Op dit moment kunnen veel zaken met een waarde tot 5.000
euro worden voorgelegd aan de kantonrechter. Dit bedrag gaat omhoog
naar 25.000 euro. Ook wordt de kantonrechter bevoegd in alle
geschillen over consumentenkoop en consumentenkrediet (tot 40.000
euro). Hierdoor wordt het voor burgers gemakkelijker om relatief
eenvoudige zaken aan de rechter voor te leggen. Bij de kantonrechter
is het namelijk niet verplicht om een advocaat in te schakelen en
kunnen partijen hun zaak desgewenst geheel zelfstandig bepleiten. Het
kabinet vindt het belangrijk dat de laagdrempelige, efficiënte en
klantvriendelijke werkwijze van de kantonrechtspraak structureel wordt
versterkt.
Voor een goede toegankelijkheid van de rechtspraak moet de behandeling
van algemene en veel voorkomende zaken in eerste instantie binnen alle
arrondissementen (de 19 rechtsgebieden van de rechtbanken)
gegarandeerd blijven. Wanneer een rechtbank tijdelijk niet over genoeg
capaciteit beschikt, bijvoorbeeld bij megazaken of zaken waarvoor een
gespecialiseerde behandeling nodig is, kan een zaak door een andere
rechtbank binnen het ressort worden overgenomen. Verder krijgt in de
nieuwe opzet de Raad voor de rechtspraak de bevoegdheid om
nevenlocaties aan te wijzen. Nu staan alle nevenlocaties nog opgesomd
in de wetgeving over de rechterlijke organisatie.
Omdat het zaaksaanbod tussen de vijf verschillende gerechtshoven in
Nederland onevenwichtig is verdeeld, heeft het kabinet samen met het
openbaar ministerie en de Raad voor de rechtspraak gekeken naar de
indeling van de ressorten. Nederland is onderverdeeld in vijf
ressorten met een eigen gerechtshof. Elk ressort omvat één of meer
provincies en telt een aantal arrondissementen met een eigen
rechtbank. De nieuwe indeling is als volgt:
* ressort Amsterdam: provincie Noord-Holland;
* ressort Arnhem: provincies Gelderland en Utrecht;
* ressort Den Haag: provincie Zuid-Holland;
* ressort Den Bosch: provincies Limburg, Noord-Brabant en Zeeland;
* ressort Leeuwarden: provincies Drenthe, Flevoland, Friesland,
Groningen en Overijssel.
Deze herindeling betekent met name een vergroting van het ressort
Leeuwarden en een verkleining van het ressort Amsterdam.
Het wetsvoorstel bevat ook regels over de mogelijkheid voor burgers om
klachten over rechters in te dienen bij de Hoge Raad. Deze procedure
is een aanvulling op de mogelijkheid om eerst een klacht te laten
behandelen bij het gerecht waar de betrokken rechter werkzaam is.
De ministerraad heeft ermee ingestemd om het wetsvoorstel voor advies
naar de Raad van State te sturen. Het advies en de tekst van het
wetsvoorstel worden openbaar bij indiening bij de Tweede Kamer.