Vrije Universiteit Amsterdam
Persbericht
20-02-2009
Zorggebruiker prijsbewuster bij behoud niet-uitgegeven budget
`Wijziging regels persoonsgebonden budget levert efficiency
winsten'
Door zorggebruikers het geld te laten houden dat ze niet uitgeven aan zorg kunnen
efficiency winsten behaald worden in de Nederlandse zorg. Dat blijkt uit onderzoek
van gezondheidseconomen Bernard van den Berg (Vrije Universiteit) en Wolter Hassink
(Universiteit Utrecht) naar het Persoonsgebonden Budget.
Met het persoonsgebonden budget kunnen cliënten sinds 1996 zelf hun thuiszorg
`aanschaffen', waarbij ze ook zelf de hoeveelheid en kwaliteit van de zorg bepalen.
Cliënten kunnen daarbij kiezen uit reguliere thuiszorg, commerciële thuiszorg,
mantelzorg en zorg door freelancers. Het persoonsgebonden budget bestond uit drie
onderdelen: het forfaitaire bedrag, het trekkingsrecht en de eigen bijdrage. Het
forfaitaire bedrag ontvangen consumenten op hun bankrekening en kunnen zij naar
eigen inzicht uitgeven. Ze hoeven over het bedrag achteraf geen verantwoording af te
leggen en het geld dat zij niet uitgeven, mogen ze houden. Dit in tegenstelling tot het
trekkingsrecht waarvoor zij wel verantwoording af moeten leggen en niet uitgegeven
geld moet worden teruggestort. De eigen bijdrage hoeft niet door de cliënt besteed te
worden aan zorg. Met andere woorden of de cliënt dit geld wel of niet uittrekt voor
het inkopen van zorg wordt niet gecontroleerd.
De onderzoekers maakten gebruik van deze verschillen in regelgeving om te meten in
hoeverre cliënten gevoelig zijn voor financiële prikkels. Uit onderzoek op basis van
gegevens uit eind 2001 en begin 2002 concluderen de onderzoekers dat mensen
lagere prijzen voor zorg bedingen wanneer ze het geld dat ze niet uitgeven, zelf
mogen houden. Een mogelijke reden daarvoor is dat consumenten in dat geval beter
onderhandelen over de prijs.
Sinds 2008 mogen cliënten wanneer ze een deel van hun persoonsgebonden budget
niet opmaken dit zelfs niet meer meenemen naar een volgend jaar (voorheen was dit
10%). Volgens de onderzoekers bevordert dit soort maatregelen niet het prijsbewust
inkopen van zorg door mensen met een persoonsgebonden budget.