Ingezonden persbericht


Den Haag, 19 februari 2009

PERSBERICHT

Het recht om via vernieuwing het onderwijs te verbeteren is de kern van de onderwijsvrijheid

De Nationale Ombudsman trekt de conclusie dat er voldoende ruimte moet zijn voor onderwijsvernieuwing en dat het hanteren van al te traditionele toetsingskaders ertoe kan leiden dat vernieuwing onvoldoende mogelijk is. Hij beschouwt het recht om via vernieuwing te leren hoe aan goed onderwijs vorm kan worden gegeven als de kern van de onderwijsvrijheid. Voor dat leerproces moet volgens de Ombudsman ruimte zijn in het onderwijsbestel.

De Onderwijsinspectie geeft radicaal vernieuwende scholen, zoals de Iederwijsscholen voldoende ruimte om zich te verantwoorden. De Nationale Ombudsman stelt in een vandaag verschenen rapport naar aanleiding van klachten van radicaal vernieuwende niet bekostigde scholen, dat dit op zo'n manier kan gebeuren dat er geen afbreuk wordt gedaan aan de uitgangspunten van deze scholen.

"Het is ook voor bekostigde vernieuwingsscholen van groot belang dat de Ombudsman onderstreept, dat wat eens radicale vernieuwing in het onderwijs heette uiteindelijk heeft geleid tot nieuwe onderwijsinzichten, die hebben bijgedragen tot de noodzakelijke vernieuwing van het onderwijs", zo stelt Simon Steen, algemeen directeur van de Verenigde Bijzondere Scholen, waar veel vernieuwingsscholen bij zijn aangesloten. De Onderwijsinspectie heeft volgens de Ombudsman voldoende ruimte aan niet bekostigde vernieuwingsscholen gegeven om zich te verantwoorden op een wijze die geen afbreuk doet aan de eigen uitgangspunten.

Terecht wijst de Ombudsman op de spanning die er is bij de toetsing van leerresultaten. Op dit punt wordt de Onderwijsinspectie nadrukkelijk voorgehouden om een evenwicht te vinden tussen de noodzaak van goed toezicht enerzijds en de uitgangspunten van radicaal vernieuwend onderwijs anderzijds. De Ombudsman wijst erop dat er spanning kan ontstaan als de Inspectie strikt traditionele toetsingsvormen - zoals de CITO-toets - vereist bij het beoordelen van leerresultaten.

Simon Steen benadrukt dat "de Ombudsman terecht stil staat bij het risico van een te vergaande beperking van de onderwijsvrijheid op het punt van de leerresultaten; vernieuwingsscholen met een alternatieve onderwijsbenadering hebben ruimte nodig om recht te kunnen doen aan de eigen uitgangspunten bij de verantwoording van de leerresultaten van de kinderen". Hij wijst erop dat de Ombudsman in het rapport niet voor niets aankondigt de ontwikkelingen op dit punt de komende tijd te zullen blijven volgen.

Dit is ook van belang met het oog op het eind 2008 door de bewindspersonen van OCW bij de Tweede Kamer ingediende wetsvoorstel "Goed Onderwijs, Goed Onderwijsbestuur". In dat wetsvoorstel worden scherpere wettelijke eisen geformuleerd op het punt van minimum leerresultaten, die alle scholen periodiek moeten kunnen aantonen. Bij het niet voldoen aan deze normen, waarvan de objectiveerbaarheid niet onomstreden is, kan ook de bekostiging van vernieuwingsscholen worden beëindigd.

"We moeten ons wel realiseren, dat alleen met voldoende ruimte voor verantwoord vernieuwen het mogelijk is nieuwe leerinzichten voor alle scholen binnen bereik te brengen. Alleen dan houden we de dynamiek in het onderwijsbestel en blijft het onderwijs voor de nieuwe generatie toekomstbestendig", aldus Simon Steen. -----------------------------------

Noot voor de redactie: