Schiphol Group: Netto resultaat daalt met 40,8% naar EUR 187 miljoen
Verwachte sterke daling verkeer en vervoer en verslechterende
concurrentiepositie noodzaken tot aanscherping strategie in 2009
Persbericht
Schiphol, 19 februari 2009
· Netto resultaat toekomend aan aandeelhouders (inclusief waardeveranderingen vastgoed) daalt met
40,8% tot EUR 187 miljoen (2007: EUR 316 miljoen)
· Netto resultaat, exclusief waardeveranderingen vastgoed, daalt met 25,8% tot EUR 173 miljoen
(2007: EUR 233 miljoen)
· Netto-omzet stijgt met 0,7% tot EUR 1.154 miljoen (2007: EUR 1.146 miljoen)
· Exploitatieresultaat daalt met 29,9% tot EUR 294 miljoen (2007: EUR 420 miljoen)
· EBITDA daalt met 21,5% tot EUR 466 miljoen (2007: EUR 594 miljoen)
· Voorstel voor uitkering van EUR 371 dividend per aandeel (2007: EUR 543)
Samenvatting belangrijkste activiteiten:
· Investeringen in vaste activa nemen af tot EUR 350 miljoen (2007: EUR 375 miljoen)
· Akkoord over groei van Amsterdam Airport Schiphol tot 2020
· Samen met Aéroports de Paris belangrijke luchthavenalliantie gevormd
· Aantal passagiers op Amsterdam Airport Schiphol, Rotterdam Airport en Eindhoven Airport neemt
met 0,7% af tot 50,1 miljoen, waarvan 47,4 miljoen (-0,8%) via Amsterdam Airport Schiphol
· Exploitatieresultaat Business Area Aviation 46,4% lager, vooral door gestegen kosten en verrekening
van havengelden over de boekjaren 2005 en 2006
· Exploitatieresultaat Business Area Consumers daalt met 4,0% door hogere kosten en minder
inkomsten uit winkelverkopen en concessies
· Exploitatieresultaat Business Area Real Estate neemt, ondanks hogere huuropbrengsten, met 45,8%
af door waardedaling van bestaande vastgoedportefeuille
Reactie president-directeur Jos Nijhuis:
"Wij zijn gematigd tevreden over de behaalde resultaten in 2008. Voor 2009 zijn wij somber gestemd.
Wij verwachten dat de aantallen passagiers en vliegtuigbewegingen met 6% tot 10% zullen dalen en het
vrachtvervoer met circa 15%. In combinatie met een aantal andere factoren, waaronder de
vliegbelasting, noodzaakt dit ons om onze strategie aan te scherpen om nog duidelijker invulling te
kunnen geven aan onze maatschappelijke functie: het managen, in stand houden en verder uitbouwen
van een unieke en cruciale infrastructuur. Een financieel gezonde en ondernemende bedrijfsvoering is
hiervoor de randvoorwaarde."
Bladnummer / Pagenumber Persbericht / Press Release
2 / 13
Schiphol Group Corporate Communications & Public Affairs P.O.Box 7501 1118 ZG Schiphol The Netherlands
Tel: +31 (0) 20 601 26 73 Fax +31 (0) 20 601 22 53 http://www.schipholgroup.nl
Buiten kantooruren / after business hours: Tel +31 (0) 20 601 26 73
Dit bericht zou toekomst gerichte mededelingen ("forward looking statements") kunnen bevatten onderhevig aan risico
samenhangend met financiële factoren, resultaten van activiteiten van Schiphol Group maar ook enkele voornemens en doelstellingen
van Schiphol Group gerelateerd aan deze onderdelen. Deze forward-looking statements zijn onderhevig aan risico's en onzekerheden
omdat ze afhankelijk zijn van gebeurtenissen en/of omstandigheden die zich in de toekomst voordoen en andere factoren waardoor
de werkelijke resultaten en ontwikkelingen aanmerkelijk kunnen verschillen van de resultaten welke tot uitdrukking zijn gebracht in
de forward-looking statements. Forward-looking statements en voorspellingen zijn gebaseerd op actuele gegevens en ervaringen uit
het verleden, maar zijn niet noodzakelijkerwijs maatgevend voor toekomstige uitkomsten of de financiële resultaten van Schiphol
Group en moeten daarom niet in isolement worden gezien.
Dit persbericht is gebaseerd op de door de directie opgemaakte jaarrekening en betreft slechts een deel daarvan. De opgemaakte
jaarrekening zal ter vaststelling worden voorgelegd aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van 16 april 2009. Zodoende
heeft nog geen openbaarmaking krachtens wettelijk voorschrift van de jaarrekening plaatsgevonden. De accountant heeft bij de
opgemaakte jaarrekening een goedkeurende verklaring afgegeven.
Belangrijkste financiële resultaten
EUR miljoen tenzij anders vermeld 2008 2007 +/-
Resultaten
Netto-omzet 1.154 1.146 0,7%
Resultaat uit hoofde van verkoop vastgoedbeleggingen 2 3 -11,7%
Waardeveranderingen vastgoedbeleggingen 19 112 -82,9%
Bedrijfslasten 881 841 4,8%
Exploitatieresultaat 294 420 -29,9%
Resultaat voor belastingen 251 395 -36,6%
Netto resultaat excl. waardeveranderingen vastgoedbeleggingen 173 233 -25,8%
Netto resultaat (toekomend aan aandeelhouders) 187 316 -40,8%
Afschrijvingen en bijzondere waardeveranderingen 172 175 -1,4%
EBITDA1) 466 594 -21,5%
Investeringen in vaste activa 350 375 -6,7%
Operationele kasstroom 421 313 34,2%
Kernratio's
RONA na belastingen 2) 5,6% 9,2%
Rendement gemiddeld eigen vermogen (ROE) 3) 6,4% 11,1%
Leverage 4) 38,6% 23,5%
FFO/totale schuld 5) 19,3% 34,3%
FFO interest dekkingsratio 6) 6,5x 7,7 x
Winst per aandeel 7) 1.083 1.844 -41,2%
Bedrijfsomvang (in aantallen)
Vliegtuigbewegingen handelsverkeer 8) 457.074 465.686 -1,8%
Passagiersbewegingen (x 1.000) 8) 50.073 50.432 -0,7%
Vracht (x 1.000 ton) 8) 1.568 1.610 -2,6%
Gemiddelde effectieve bezetting op basis van FTE's 2.506 2.459 1,9%
1) Exploitatieresultaat plus afschrijvingen en bijzondere waardeveranderingen
2) Exploitatieresultaat na belasting plus resultaat deelnemingen en rentebaten / (Gemiddeld vaste activa - actieve belastinglatentie)
3) Netto resultaat (toekomend aan aandeelhouders) / Gemiddeld eigen vermogen
4) Boekwaarde rentedragende schulden/(eigen vermogen plus boekwaarde rentedragende schulden)
5) Funds From Operations (operationele kasstroom gecorrigeerd voor werkkapitaal) / Boekwaarde rentedragende schulden
6) Funds From Operations plus bruto rentelasten / bruto rentelasten
7) Op basis van het netto resultaat (toekomend aan aandeelhouders). Voor het vaststellen van het dividend per aandeel wordt een
aangepast netto resultaat toegepast
8) Betreft Schiphol Group: Amsterdam Airport Schiphol, Rotterdam Airport en Eindhoven Airport
Bladnummer / Pagenumber Persbericht / Press Release
3 / 13
Schiphol Group Corporate Communications & Public Affairs P.O.Box 7501 1118 ZG Schiphol The Netherlands
Tel: +31 (0) 20 601 26 73 Fax +31 (0) 20 601 22 53 http://www.schipholgroup.nl
Buiten kantooruren / after business hours: Tel +31 (0) 20 601 26 73
Netto-omzet
De netto-omzet van Schiphol Group in 2008 bedraagt EUR 1.154 miljoen; een stijging van 0,7%
vergeleken met de EUR 1.146 miljoen uit 2007.
De Business Area Aviation levert met EUR 640 miljoen (2007: EUR 650 miljoen) de grootste bijdrage aan
de netto-omzet. Met een afname van 1,6% (groei van 3,1% in 2007) blijft deze achter bij de groei in
netto-omzet van de non-aviation business areas. Behalve door een daling in het aantal passagiers via
Amsterdam Airport Schiphol van 0,8% en in vliegtuigbewegingen van 1,8% is dit vooral een gevolg van
de verplichting tot verrekening van havengelden over de boekjaren 2005 en 2006. Hier tegenover stonden
extra inkomsten door de verhoging van de Aviation tarieven op 1 november 2008 en vanwege de
nieuwe activiteit van het vervoer van personen met een verminderde mobiliteit.
De netto-omzet van Consumers bleef in 2008 met EUR 302 miljoen nagenoeg gelijk aan de netto-omzet
in 2007 (EUR 301 miljoen). Een lichte daling in de netto-omzet concessies en winkelverkopen werd gecompenseerd
door een lichte stijging van de netto-omzet parkeren. De netto-omzet van de Business
Area Real Estate nam toe met 8,7% (14,0% in 2007) tot EUR 135 miljoen door onder meer extra huuropbrengsten
van gebouwen die in 2007 en 2008 werden aangekocht of opgeleverd. De netto-omzet van
Alliances & Participations steeg met 8,7% tot EUR 77 miljoen (2007: EUR 71 miljoen).
Bedrijfslasten
De bedrijfslasten stegen met 4,8% (EUR 40 miljoen), van EUR 841 miljoen in 2007 naar EUR 881 miljoen in
2008. De stijging kan voor een belangrijk deel worden toegeschreven aan:
o Een stijging van de beveiligingskosten op Amsterdam Airport Schiphol met EUR 17 miljoen door
additionele maatregelen en een stijging van de inhuurtarieven van beveiligingspersoneel;
o Een stijging van de kosten van onderhoud (EUR 8 miljoen), inhuur extern personeel (EUR 5 miljoen),
energie en water (EUR 3 miljoen) en overige uitbestedingen (EUR 5 miljoen), die deels
werd gecompenseerd door lagere externe consultantskosten (EUR 7 miljoen);
o Een stijging van de personeelskosten met EUR 14 miljoen door onder meer een toename in het
aantal FTE's (EUR 3,2 miljoen), de algemene salarisverhoging per 1 april 2008 van 2,75% (EUR 3,5
miljoen) en de vrijval in 2007 van de voorziening ziektekosten voor gepensioneerden voor een
bedrag van EUR 6,5 miljoen;
o Een daling in de kosten van bijzondere waardeveranderingen van EUR 4 miljoen, omdat in 2007
EUR 3,9 miljoen is afgewaardeerd op de investering in Villa Carmen te Milaan.
Exploitatieresultaat en netto resultaat
Het exploitatieresultaat over 2008 bedraagt EUR 294 miljoen (EUR 420 miljoen in 2007); een afname van
29,9% vergeleken met 2007. Voor EUR 93 miljoen is deze afname het gevolg van de
waardeveranderingen van de beleggingen in vastgoed, die in 2008 EUR 19 miljoen bedroegen tegen EUR
112 miljoen in 2007.
Het netto resultaat is met 25,8% gedaald tot EUR 173 miljoen (EUR 233 miljoen in 2007), als het effect
van de waardeveranderingen van onze beleggingen in vastgoed niet wordt meegerekend. Wordt dit
effect wel meegerekend, dan daalt ons netto resultaat met 40,8% tot EUR 187 miljoen (EUR 316 miljoen
in 2007).
Het rendement op het eigen vermogen (ROE) kwam uit op 6,4% (11,1% in 2007). Worden de waardeveranderingen
van vastgoedbeleggingen niet meegerekend, dan bedroeg de ROE in 2008 5,9% (8,2% in
2007).
Bladnummer / Pagenumber Persbericht / Press Release
4 / 13
Schiphol Group Corporate Communications & Public Affairs P.O.Box 7501 1118 ZG Schiphol The Netherlands
Tel: +31 (0) 20 601 26 73 Fax +31 (0) 20 601 22 53 http://www.schipholgroup.nl
Buiten kantooruren / after business hours: Tel +31 (0) 20 601 26 73
Business Area Aviation
De Business Area Aviation heeft Amsterdam Airport Schiphol als werkterrein. Aviation levert diensten en
faciliteiten aan luchtvaartmaatschappijen, passagiers en afhandelingmaatschappijen. De Nederlandse
Mededingingsautoriteit (NMa) houdt toezicht op de tarieven.
Omzetbronnen zijn: havengelden (vliegtuig-, passagiers- en beveiligingsgerelateerde vergoedingen) en
concessie-inkomsten (van oliemaatschappijen voor de levering van vliegtuigbrandstof). De business area
was over 2008 goed voor 55% van de netto omzet en 17% van het exploitatieresultaat van Schiphol
Group.
EUR miljoen 2008 2007 +/-
Netto-omzet 640 650 -1,6%
Bedrijfslasten 589 555 6,0%
EBITDA 170 216 -21,4%
Exploitatieresultaat 51 95 -46,4%
Investeringen in vaste activa 216 208 3,8%
RONA na belastingen 2,0% 3,9%
Amsterdam Airport Schiphol heeft in 2008 haar positie als vijfde passagiersluchthaven van Europa
kunnen handhaven, ondanks een daling van het aantal passagiers met 0,8%. Ook op vrachtgebied
handhaafde Schiphol haar derde plaats in Europa, hoewel het vrachtvolume met 2,6% afnam. Het aantal
vliegtuigbewegingen in het handelsverkeer daalde met 1,8%. Het gemiddelde startgewicht per
vliegtuigbeweging nam met 1,2% toe, van 98,7 naar 99,9 ton.
De netto-omzet van de business area nam af met 1,6% tot EUR 640 miljoen. De door de NMa opgelegde
verlaging van de havengelden met 8,7% op 1 november 2007 en de hiervoor genoemde volumefactoren
waren de belangrijkste oorzaak van deze daling. De kosten van security stegen met EUR 17 miljoen en
maken nu 25,1% uit van de totale kosten van Schiphol Group (2007: 24,2%). De stijging is het gevolg van
hogere beveiligingskosten als gevolg van additionele maatregelen en een stijging van de inhuurtarieven
van beveiligingtspersoneel. De totale bedrijfslasten stegen met 6,0%. Hierdoor daalde het
exploitatieresultaat met 46,4% en nam het rendement (RONA na belastingen) af tot 2,0%.
De business area zag de kosten per Work Load Unit (WLU), een maat voor de efficiency, in 2008 met
7,4% toenemen ten opzichte van 2007, tot EUR 9,33 (2007: EUR 8,69). De beveiligings- en overige kosten
in deze maat namen toe; die voor afschrijvingen daalden licht. Eén WLU staat gelijk aan 1 passagier of
100 kg vracht.
Er werd in 2008 door de Business Area Aviation voor EUR 216 miljoen geïnvesteerd op de locatie
Schiphol, onder meer in het 70 MB bagageprogramma (EUR 91 miljoen), in beveiliging (EUR 39 miljoen)
en in bagage screening (EUR 22 miljoen).
In 2008 werd een akkoord bereikt aan de Tafel van Alders, het overlegorgaan van de luchtvaartsector en
de omgeving onder leiding van Hans Alders, over een selectieve groei van Amsterdam Airport Schiphol
tot 580.000 vliegtuigbewegingen in 2020, waarvan 70.000 via Eindhoven Airport en Lelystad Airport.
Bladnummer / Pagenumber Persbericht / Press Release
5 / 13
Schiphol Group Corporate Communications & Public Affairs P.O.Box 7501 1118 ZG Schiphol The Netherlands
Tel: +31 (0) 20 601 26 73 Fax +31 (0) 20 601 22 53 http://www.schipholgroup.nl
Buiten kantooruren / after business hours: Tel +31 (0) 20 601 26 73
Business Area Consumers
De activiteiten van de Business Area Consumers bestaan uit het exploiteren van winkels en autoparkeerterreinen,
het uitgeven en managen van concessies voor winkels en horecagelegenheden en het aanbieden
van mogelijkheden om te adverteren op Amsterdam Airport Schiphol. De business area is ook actief
op luchthavens buiten Nederland met het exploiteren van winkels via managementcontracten.
Omzetbronnen zijn: winkelverkopen, autoparkeergelden, concessie-inkomsten, reclame-inkomsten en
management fees. De business area was over 2008 goed voor 26% van de netto omzet en 47% van het
exploitatieresultaat van Schiphol Group.
EUR miljoen 2008 2007 +/-
Netto-omzet 302 301 0,1%
Bedrijfslasten 164 157 4,5%
EBITDA 163 166 -1,8%
Exploitatieresultaat 138 144 -4,0%
Investeringen in vaste activa 22 48 -54,5%
RONA na belastingen 41,7% 45,9%
De netto-omzet van de Business Area Consumers steeg in 2008 met 0,1% naar EUR 302 miljoen.
Concessie-inkomsten leveren de belangrijkste bijdrage aan deze omzet, gevolgd door
autoparkeergelden en winkelverkopen van de drank- en tabakwinkels in het See Buy Fly-gebied. De
inkomsten uit concessies en winkelverkopen daalden met respectievelijk 0,5% en 0,4% tot EUR 112,3
miljoen en EUR 64,2 miljoen. De inkomsten uit autoparkeergelden stegen met 2,2% tot EUR 81,6 miljoen.
De inkomsten uit reclame en media namen toe, met 12,7% tot EUR 17,4 miljoen, terwijl de inkomsten uit
overige activiteiten met 3,4% daalden tot EUR 12,8 miljoen.
De omzet uit concessies is in 2008 enerzijds afgenomen door de daling van het aantal passagiers met
0.8%, maar daarnaast ook door de ongunstige koers van de Amerikaanse dollar en het Engelse pond ten
opzichte van de euro.
De inkomsten uit autoparkeergelden namen vooral toe door tariefsverhogingen. Maar in 2008 is ook
meer gebruik gemaakt door zakelijke reizigers van Schiphol Valet Parking en door langparkeerders van
Schiphol Smart Parking. Hiermee kan men vooraf via internet tegen een gereduceerd tarief een
parkeerplek op P3 boeken. In 2008 boekten 155.000 reizigers (2007: 125.000) op deze manier een
parkeerplaats op P3. Dat is bijna 50% van alle parkeerders op dit (lang)parkeerterrein.
De totale concessie-inkomsten per vertrekkende, internationale passagier lieten een daling zien van
EUR 5,41 naar EUR 5,32. De parkeeropbrengsten per vertrekkende Nederlandse passagier daalden met
0,8% naar EUR 8,57 (2007: EUR 8,63).
In 2008 is voor EUR 22 miljoen door de Business Area Consumers geïnvesteerd. Een deel van dit bedrag
(EUR 4,2 miljoen) had te maken met de afronding van de vernieuwing van Schiphol Plaza, het
winkelgebied vóór de paspoortcontrole. Daarnaast werd geïnvesteerd in een speciale lounge voor
Priviumleden, de Privium ClubLounge. Het loyaliteitsprogramma Privium van Schiphol telde eind 2008
46.464 leden; een stijging van 10,4% ten opzichte van het jaar ervoor.
Bladnummer / Pagenumber Persbericht / Press Release
6 / 13
Schiphol Group Corporate Communications & Public Affairs P.O.Box 7501 1118 ZG Schiphol The Netherlands
Tel: +31 (0) 20 601 26 73 Fax +31 (0) 20 601 22 53 http://www.schipholgroup.nl
Buiten kantooruren / after business hours: Tel +31 (0) 20 601 26 73
Business Area Real Estate
De Business Area Real Estate ontwikkelt, beheert, exploiteert en belegt in vastgoed op en rond
luchthavens in binnen- en buitenland. Het grootste deel van de portefeuille met zowel operationeel als
commercieel vastgoed bevindt zich op en rond Amsterdam Airport Schiphol.
Omzetbronnen zijn: inkomsten uit de ontwikkeling en verhuur van terreinen en gebouwen. Daarnaast
draagt de business area in belangrijke mate bij aan het groepsresultaat via overige resultaten uit hoofde
van vastgoed (verkoopresultaat, waardeveranderingen van terreinen en gebouwen en uitgifte van
erfpachten). De business area was over 2008 goed voor 12% van de netto omzet en 32% van het
exploitatieresultaat van Schiphol Group.
EUR miljoen 2008 2007 +/-
Netto-omzet 135 124 8.7%
Resultaat u.h.v. verkoop vastgoedbeleggingen 2 3 -11,7%
Waardeveranderingen vastgoedbeleggingen 19 112 -82,8%
Bedrijfslasten 64 68 -5,8%
EBITDA 111 192 -42,4%
Exploitatieresultaat 93 171 -45,8%
Investeringen in vaste activa 93 109 -14,7%
RONA na belastingen 4,9% 10,0%
Als gevolg van de wereldwijde financiële en economische crisis is de waarde van onze bestaande vastgoedportefeuille
in 2008 met 3,8% gedaald. Door hogere huuropbrengsten, de oplevering van de tweede
fase van het kantoorgebouw The Outlook en de uitgifte van een erfpacht aan de Rijksgebouwendienst
nam de waarde van al onze vastgoedbeleggingen in 2008 desondanks toe met EUR 19 miljoen
(EUR 112 miljoen in 2007). Het exploitatieresultaat van de business area daalde echter met EUR 78 miljoen.
Exclusief de waardeveranderingen van vastgoed en het resultaat uit verkoop van vastgoed bedraagt
het exploitatieresultaat in 2008 EUR 72 miljoen (EUR 56 miljoen in 2007). Dit komt vooral door
hogere huuropbrengsten uit nieuw opgeleverde en aangekochte gebouwen, een hogere overall bezettingsgraad
en uitbreiding van het belang in het ACRE Fund van 50% naar 60,25%.
Met de verkoop van een kantoorgebouw op MXP Businesspark Malpensa in Italië werd in 2008 een
resultaat geboekt van EUR 2 miljoen.
De omvang van de vastgoedportefeuille nam in 2008 met 6,2% toe tot 526.166 m2. De bezettingsgraad in
de portefeuille is gestegen van 88,1% naar 91,4%.
Er werd in 2008 voor EUR 93 miljoen door de Business Area Real Estate geïnvesteerd, waarvan EUR 13
miljoen in de tweede fase van het multi-tenant kantoorgebouw The Outlook op Schiphol-Centrum, EUR
18 miljoen in de ontwikkeling van vrachtgebouw 18 voor Panalpina op Schiphol-Zuidoost, EUR 12
miljoen in vastgoedprojecten bij de luchthaven Malpensa in Italië en EUR 15 miljoen in grondaankopen.
Bladnummer / Pagenumber Persbericht / Press Release
7 / 13
Schiphol Group Corporate Communications & Public Affairs P.O.Box 7501 1118 ZG Schiphol The Netherlands
Tel: +31 (0) 20 601 26 73 Fax +31 (0) 20 601 22 53 http://www.schipholgroup.nl
Buiten kantooruren / after business hours: Tel +31 (0) 20 601 26 73
Business Area Alliances & Participations
Vanuit de Business Area Alliances & Participations wordt de AirportCity-formule internationaal vermarkt.
Tot de business area behoren de binnenlandse luchthavens, participaties in buitenlandse luchthavens,
overige deelnemingen en Utilities.
Omzetbronnen zijn: hoofdzakelijk haven- en parkeergelden. De participaties in buitenlandse luchthavens
dragen bij aan het groepsresultaat door middel van performance fees en dividenden via resultaat
van deelnemingen, rentebaten en via intellectual property fees. In Utilities worden omzetten verantwoord
voor het transport van elektriciteit en gas en de levering van water. De business area was over
2008 goed voor 7% van de netto omzet en 4% van het exploitatieresultaat van Schiphol Group. Gegeven
de waarderingsmethodiek van deelnemingen (equity methode) vormen veranderingen in de reële waarde
van deelnemingen, geen onderdeel van het resultaat.
EUR miljoen 2008 2007 +/-
Netto-omzet 77 71 8,7%
Waardeveranderingen vastgoedbeleggingen -0,2 -0,4 -48,7%
Bedrijfslasten 65 61 6,2%
EBITDA 23 20 13,5%
Exploitatieresultaat 12 10 28,0%
Investeringen in vaste activa 19 10 84,0%
RONA na belastingen 4,1% 9,8%
Het exploitatieresultaat van de Business Area Alliances & Participations steeg in 2008 met EUR 2 miljoen.
Het resultaat deelnemingen, rentebaten en resultaat overige belangen nam af van EUR 13,8 miljoen in
2007 naar EUR 11,4 miljoen in 2008. Deze resultaten maken geen deel uit van het exploitatieresultaat.
Het grootste deel wordt gegenereerd door de luchthavens van Brisbane en JFK New York.
Binnenlandse luchthavens
Het exploitatieresultaat van Rotterdam Airport daalde met 45,6% tot EUR 2,2 miljoen, omdat de netto
omzet met EUR 0,2 miljoen daalde en de bedrijfslasten met EUR 1,6 miljoen stegen. Het aantal passagiers
op Rotterdam Airport nam met 7,3% af tot 1.013.671.
Het exploitatieresultaat van Eindhoven Airport steeg met 32,8% tot EUR 4,5 miljoen door een stijging
van de inkomsten uit havengelden met 45,6%. Het aantal passagiers nam met 5,6% toe tot 1,63 miljoen.
Buitenlandse luchthavens
In 2008 is Schiphol Group een strategische samenwerking aangegaan met Aéroports de Paris die
belangrijke voordelen zal hebben voor al onze business areas en klanten en die de concurrentiepositie
van Amsterdam Airport Schiphol zal versterken. Als onderdeel van deze samenwerking hebben beide
ondernemingen een belang van 8% in elkaar genomen.
In 2008 ontvingen wij EUR 7,8 miljoen als resultaat deelnemingen en rentebaten uit Brisbane Airport
Corporation Holdings, waarin Schiphol Australia haar belang in 2008 heeft uitgebreid van 15,6% naar
18,7%. Daarnaast werd EUR 1,8 miljoen uit hoofde van intellectual property ontvangen. Dit totaal van
EUR 9,6 miljoen resultaat is exclusief de stijging van de reële waarde van ons belang in Brisbane. Het
aantal passagiers op Brisbane Airport steeg in 2008 met 4,2%, van 18,0 miljoen naar 18,8 miljoen.
JFK IAT, waarin Schiphol USA een belang heeft van 40%, zag het aantal passagiers in Terminal 4 op JFK
Airport in New York stijgen van 8,9 miljoen passagiers naar 9,3 miljoen; een toename van 4,0%. De
basisfee en de performance fee leverden een resultaat uit deelnemingen op van EUR 2,4 miljoen
(EUR 2,0 miljoen in 2007).
Als gevolg van kostenallocaties dragen de buitenlandse luchthavens per saldo EUR 10,9 miljoen bij aan
het resultaat voor belasting (2007: EUR 13,5 miljoen).
Overige deelnemingen
Het exploitatieresultaat van Utilities steeg in 2008 tot EUR 4,5 miljoen (2007: EUR 3,2 miljoen) en van
Schiphol Telematics tot EUR 6,2 miljoen (2007: EUR 4,4 miljoen), terwijl Dartagnan een negatief
exploitatieresultaat boekte van EUR -0,5 miljoen (2007: EUR -0,4 miljoen).
Bladnummer / Pagenumber Persbericht / Press Release
8 / 13
Schiphol Group Corporate Communications & Public Affairs P.O.Box 7501 1118 ZG Schiphol The Netherlands
Tel: +31 (0) 20 601 26 73 Fax +31 (0) 20 601 22 53 http://www.schipholgroup.nl
Buiten kantooruren / after business hours: Tel +31 (0) 20 601 26 73
Ontwikkeling kasstromen, Investeringen en financiering Schiphol Group
De operationele kasstroom steeg van EUR 313 miljoen in 2007 naar EUR 421 miljoen in 2008. De belangrijkste
oorzaak hiervoor is dat in 2007 EUR 74 miljoen meer winstbelasting is betaald; EUR 125 miljoen in
2007 tegen EUR 51 miljoen in 2008.
Door onder meer investeringen in vaste activa van EUR 350 miljoen, de acquisitie van een deelneming
van 8% in Aéroport de Paris SA voor EUR 538 miljoen en de uitbreiding van ons belang in Airport Real
Estate Basisfonds CV (ACRE Fund) en Brisbane Airport Corporation Holdings Ltd voor gezamenlijk EUR 46
miljoen, komt de kasstroom uit investeringsactiviteiten uit op EUR 935 miljoen (EUR 364 miljoen in 2007).
Het saldo van de kasstroom uit operationele en investeringsactiviteiten - de zogenoemde free cash flow
- bedroeg in 2008 EUR 514 miljoen negatief tegen EUR 50 miljoen negatief in 2007.
De kasstroom uit financieringsactiviteiten omvat in 2008 de opname van langlopende leningen van EUR
938 miljoen en de inkomsten uit plaatsing van aandelenkapitaal in verband met de 8% deelneming door
Aéroport de Paris SA in NV Luchthaven Schiphol tot een bedrag van EUR 370 miljoen. In 2008 werd een
regulier dividend betaald van EUR 93 miljoen en een superdividend van EUR 500 miljoen. Ten slotte werden
leningen en leaseverplichtingen afgelost tot een bedrag van EUR 105 miljoen. In totaal bedroeg de
kasstroom uit financieringsactiviteiten EUR 610 miljoen positief tegen EUR 107 miljoen negatief in 2007.
Het saldo van de liquide middelen en kortlopende schulden aan kredietinstellingen steeg met EUR 95
miljoen, van EUR 142 miljoen in 2007 naar EUR 237 miljoen in 2008.
De investeringen in vaste activa bedroegen dit verslagjaar EUR 350 miljoen tegenover EUR 375 miljoen in
2007.
Het totale bedrag aan uitstaande leningen en leaseverplichtingen bedroeg ultimo 2008 EUR 1.817 miljoen
en is daarmee verdubbeld ten opzichte van de EUR 907 miljoen ultimo 2007. In 2008 werd (na aftrek
van kosten) voor EUR 938 miljoen aan nieuwe leningen opgenomen. Hiervan is EUR 917 miljoen onder
het Euro Medium Term Note-programma (EMTN) aangetrokken. Het resterende bedrag is opgenomen
door Airport Real Estate Basisfonds CV, Avioport SpA en Villa Carmen BV. Voor EUR 48 miljoen is de toename
van uitstaande leningen en leaseverplichtingen een gevolg van omrekeningsverschillen en voor
EUR 18 miljoen van uitbreiding van ons belang in het Airport Real Estate Basisfonds CV van 50% naar
60,25%. In 2008 zijn leningen (geheel of gedeeltelijk) afgelost voor een bedrag van EUR 91 miljoen en
zijn de leaseverplichtingen afgenomen met EUR 3 miljoen.
In ons financieringsbeleid streven wij onder andere naar het reduceren van het herfinancieringrisico. De
resterende looptijden van de onder het EMTN-programma uitstaande leningen variëren tussen de nul en
dertig jaar.
De gemiddelde interestkosten zijn gedaald van 5,5% in 2007 naar 5,3% in 2008.
Dividendvoorstel
Met ingang van 2006 is in overleg met de aandeelhouders het dividend bepaald op 40% (was sinds 2003
30%) van het netto resultaat (resultaat toekomend aan aandeelhouders), exclusief de
waardeveranderingen van de vastgoedbeleggingen na belastingen. Het resultaat van EUR 187 miljoen
resulteert in een winst per aandeel van EUR 1.083 (2007: EUR 1.844). Het aangepaste netto resultaat ten
behoeve van het dividend bedraagt EUR 173 miljoen en het voorstel is om een totaaldividend uit te
keren van EUR 69.072.000 (2007: EUR 93.036.000), wat per aandeel uitkomt op EUR 371 (2007: EUR 543).
In 2008 is EUR 500 miljoen superdividend betaald aan de aandeelhouders. Uitkering van een tweede
tranche superdividend zal door de directie niet worden voorgesteld, omdat niet aan de daaraan met de
aandeelhouders afgesproken voorwaarden is voldaan.
Bladnummer / Pagenumber Persbericht / Press Release
9 / 13
Schiphol Group Corporate Communications & Public Affairs P.O.Box 7501 1118 ZG Schiphol The Netherlands
Tel: +31 (0) 20 601 26 73 Fax +31 (0) 20 601 22 53 http://www.schipholgroup.nl
Buiten kantooruren / after business hours: Tel +31 (0) 20 601 26 73
Vooruitzichten
De directie verwacht dat op Amsterdam Airport Schiphol het aantal passagiers en het aantal vliegtuigbewegingen
in 2009 6% tot 10% zullen dalen en het vrachtvervoer met circa 15% als gevolg van de wereldwijde
financiële en economische crisis en de invoering van de vliegbelasting in 2008.
In 2009 zal Schiphol Group circa EUR 285 miljoen investeren, waarvan circa 50% in luchtvaartvoorzieningen
op de locatie Schiphol. Mede als gevolg van deze verdere investeringen heeft Schiphol Group in
2009 een additionele financieringsbehoefte die door middel van schuldfinanciering in de kapitaalmarkt
inmiddels al grotendeels is afgedekt. Mede door de sterke toename van haar schuldpositie in 2008 en de
verdere toename in 2009, zullen de financieringslasten verder toenemen.
Naar verwachting zal het personeelsbestand ultimo 2009 kleiner zijn in vergelijking met ultimo 2008 als
gevolg van de in januari 2009 aangekondigde reorganisatie. Deze reorganisatie beoogt het personeelsbestand
van Schiphol Nederland BV ultimo 2010 met 10% tot 25% te verminderen.
De directie verwacht over 2009 een netto resultaat, dat mede door de afgenomen vraag naar
luchtvervoer en teruglopende inkomsten uit niet-luchtvervoer activiteiten tenminste 50% lager zal
uitkomen dan het netto resultaat over 2008.
016-2009
Financieel Jaarverslag 2008
Het Financieel Jaarverslag 2008 kan vanaf medio maart worden ingezien en gedownload op de
corporate website www.schipholgroup.nl
Informatie voor de pers:
Persconferentie 09.30 uur CET
Onderstaand vindt u de Geconsolideerde Winst- en Verliesrekening, Balans, Mutatie overzicht van
het eigen vermogen en Kasstroomoverzicht over 2008
Bladnummer / Pagenumber Persbericht / Press Release
10 / 13
Schiphol Group Corporate Communications & Public Affairs P.O.Box 7501 1118 ZG Schiphol The Netherlands
Tel: +31 (0) 20 601 26 73 Fax +31 (0) 20 601 22 53 http://www.schipholgroup.nl
Buiten kantooruren / after business hours: Tel +31 (0) 20 601 26 73
Geconsolideerde winst- en verliesrekening over 2008
2008 2007
(in EUR 1.000)
Netto-omzet 1.153.951 1.146.219
Verkoopopbrengst vastgoed 10.330 8.942
Kostprijs verkoop vastgoed 7.849 6.132
Resultaat uit verkoop vastgoed 2.481 2.810
Waardeveranderingen vastgoed 19.056 111.673
Overige resultaten uit vastgoed 21.537 114.483
Kosten uitbesteed werk en andere externe kosten 515.236 486.511
Personeelsbeloningen 182.393 167.960
Afschrijvingen 172.022 170.763
Bijzondere waardeveranderingen 298 3.935
Overige bedrijfskosten 11.398 11.846
Totaal bedrijfslasten - 881.347 - 841.015
Exploitatieresultaat 294.141 419.687
Financiële baten en lasten - 53.682 - 35.413
Resultaat deelnemingen 10.187 10.896
Resultaat voor belastingen 250.646 395.170
Winstbelasting - 63.768 - 79.146
Resultaat 186.878 316.024
Toekomend aan:
Minderheidsaandeelhouders 2 238
Aandeelhouders (netto resultaat) 186.876 315.786
Winst per aandeel (x EUR 1) 1.083 1.844
Verwaterde winst per aandeel (x EUR 1) 1.083 1.844
Bladnummer / Pagenumber Persbericht / Press Release
11 / 13
Schiphol Group Corporate Communications & Public Affairs P.O.Box 7501 1118 ZG Schiphol The Netherlands
Tel: +31 (0) 20 601 26 73 Fax +31 (0) 20 601 22 53 http://www.schipholgroup.nl
Buiten kantooruren / after business hours: Tel +31 (0) 20 601 26 73
Geconsolideerde balans
Activa 31 december 2008 31 december 2007
(in EUR 1.000)
Vaste activa
Immateriële activa 46.995 41.722
Activa ten behoeve van operationele activiteiten 2.092.957 2.085.464
Activa in aanbouw of ontwikkeling 677.963 537.079
Vastgoedbeleggingen 988.324 911.361
Latente belastingen 210.376 234.267
Deelnemingen 615.193 46.626
Vorderingen op deelnemingen 46.053 46.180
Overige financiële belangen 6.668 16.590
Leasevorderingen 7.489 9.230
Leningen 3.994 3.400
Derivaten 42.290 1.071
Overige langlopende vorderingen 15.628 12.131
4.753.930 3.945.121
Vlottende activa
Leasevorderingen 1.741 1.540
Leningen 105 41
Activa beschikbaar voor verkoop 15.851 15.851
Derivaten 7.155 -
Handels- en overige vorderingen 232.127 182.827
Liquide middelen 398.429 141.786
655.408 342.045
5.409.338 4.287.166
Passiva 31 december 2008 31 december 2007
(in EUR 1.000)
Kapitaal en reserves toekomend
aan aandeelhouders
Geplaatst kapitaal 84.511 77.712
Agio reserve 362.811 -
Ingehouden winst 2.442.372 2.848.570
Overige reserves - 21.404 11.667
2.868.290 2.937.949
Minderheidsaandeelhouders 18.305 18.644
Eigen vermogen 2.886.595 2.956.593
Langlopende verplichtingen
Leningen 1.528.512 699.270
Leaseverplichtingen 117.454 121.465
Personeelsbeloningen 40.474 43.794
Overige voorzieningen 10.000 10.000
Derivaten 3.546 15.558
Overige langlopende verplichtingen 97.978 78.186
1.797.964 968.273
Kortlopende verplichtingen
Leningen 167.431 83.103
Leaseverplichtingen 4.110 3.463
Derivaten 7.474 129
Winstbelasting 8.655 8.617
Handels- en overige schulden 537.109 266.988
724.779 362.300
5.409.338 4.287.166
Bladnummer / Pagenumber Persbericht / Press Release
12 / 13
Schiphol Group Corporate Communications & Public Affairs P.O.Box 7501 1118 ZG Schiphol The Netherlands
Tel: +31 (0) 20 601 26 73 Fax +31 (0) 20 601 22 53 http://www.schipholgroup.nl
Buiten kantooruren / after business hours: Tel +31 (0) 20 601 26 73
Mutatieoverzicht van het Eigen Vermogen
Minderheids
aandeel
houders Totaal
(in EUR 1.000) Geplaatst Agio Ingehouden Overige
kapitaal reserve winst reserves
Stand per 31 december 2006 77.712 - 2.611.841 14.322 18.489 2.722.364
Omrekeningsverschillen - - - 499 - 499
Waardemutaties hedgetransacties - - - - 4.120 28 - 4.092
Waardemutaties overige belangen - - - 966 - 966
Direct in het eigen vermogen verwerkte mutaties - - - - 2.655 28 - 2.627
Resultaat - - 315.786 - 238 316.024
Som van het resultaat en direct in het eigen
vermogen verwerkte mutaties - - 315.786 - 2.655 266 313.397
Uitbetaling van dividend - - - 79.057 - - 111 - 79.168
Stand per 31 december 2007 77.712 - 2.848.570 11.667 18.644 2.956.593
-
Omrekeningsverschillen - - - - 969 - - 969
Waardemutaties hedgetransacties - - - - 22.180 - 230 - 22.410
Waardemutaties overige belangen - - - - 9.922 - - 9.922
Direct in het eigen vermogen verwerkte mutaties - - - - 33.071 - 230 - 33.301
Resultaat - - 186.876 - 2 186.878
Som van het resultaat en direct in het eigen
vermogen verwerkte mutaties - - 186.876 - 33.071 - 228 153.577
Uitgifte van aandelen 6.761 362.811 - - - 369.572
Uitbetaling van dividend - - - 593.036 - - 111 - 593.147
Overige mutaties 38 - - 38 - - -
Stand per 31 december 2008 84.511 362.811 2.442.372 - 21.404 18.305 2.886.595
Toekomend aan de
aandeelhouders
Bladnummer / Pagenumber Persbericht / Press Release
13 / 13
Schiphol Group Corporate Communications & Public Affairs P.O.Box 7501 1118 ZG Schiphol The Netherlands
Tel: +31 (0) 20 601 26 73 Fax +31 (0) 20 601 22 53 http://www.schipholgroup.nl
Buiten kantooruren / after business hours: Tel +31 (0) 20 601 26 73
Geconsolideerd kasstroomoverzicht over 2008
(in EUR 1.000) 2008 2007
Kasstroom uit operationele activiteiten:
Kasstroom uit bedrijfsoperaties 503.805 462.677
Betaalde winstbelasting - 51.249 - 125.260
Betaalde interest - 53.705 - 46.227
Ontvangen interest 14.029 11.923
Ontvangen dividend 7.849 10.357
- 83.076 - 149.207
Kasstroom uit operationele activiteiten 420.729 313.470
Kasstroom uit investeringsactiviteiten:
Investeringen in immateriële activa - 18.309 - 10.613
Investeringen in vaste activa - 331.543 - 339.452
Ontvangen uit desinvesteringen vastgoed 10.330 8.942
Ontvangen uit desinvesteringen operationele activa 70 259
Acquisities - 584.006 - 25.203
Kapitaaluitbreiding in deelnemingen - 532 - 343
Verstrekking van leningen aan deelnemingen - 7.809 -
Verstrekking van leningen - 444 -
Ontvangen aflossing leningen 26 -
Nieuw afgekochte erfpacht - 5.214 -
Ontvangen termijnen financiële lease 2.922 2.860
Kasstroom uit investeringsactiviteiten - 934.509 - 363.550
Vrije kasstroom - 513.780 - 50.080
Kasstroom uit financieringsactiviteiten
Ontvangen uit opgenomen leningen 937.734 135.094
Betaalde aflossingen op leningen - 91.287 - 120.737
Afwikkeling van derivaten - - 37.104
Uitgifte van aandelen 369.572 -
Betaald dividend - 593.147 - 79.168
Nieuw afgekochte erfpacht - 7.940
Betaalde termijnen financiële lease - 13.216 - 13.357
Kasstroom uit financieringsactiviteiten 609.656 - 107.332
Nettokasstroom 95.876 - 157.412
Stand liquide middelen bij aanvang boekjaar 141.704 299.255
Nettokasstroom 95.876 - 157.412
Koers- en omrekeningsverschillen - 397 - 139
Stand liquide middelen ultimo boekjaar 237.183 141.704
(in EUR 1.000) 2008 2007
Liquide middelen 398.429 141.786
Schulden in rekening courant - 161.246 - 82
237.183 141.704
Schiphol Group Corporate Communications & Public Affairs P.O.Box 7501 1118 ZG Schiphol The Netherlands
Tel: +31 (0) 20 601 26 73 Fax +31 (0) 20 601 22 53 http://www.schipholgroup.nl
Buiten kantooruren / after business hours: Tel +31 (0) 20 601 26 73
Voor informatie: pressoffice@schiphol.nl
Amsterdam Airport Schiphol